Το μέγεθος της καταστροφής στην Τουρκία και το κόστος αποκατάστασης των ζημιών, το οποίο είναι ανυπολόγιστο, μπορεί να την υποχρεώσει να σκεφτεί διαφορετικά για τη θέση της στο ευρύτερο σύστημα. Αντιλαμβάνεται καλά η Άγκυρα, παρά το μέγεθος της τουρκικής οικονομίας, ότι δεν μπορεί να σηκώσει μόνη της όλο αυτό το βάρος.
Ασφαλώς και δεν είναι εύκολο για τον Ερντογάν να αναδιπλωθεί τόσο σύντομα όσο θα ήθελαν κάποιοι. Σε όσους επί παραδείγματι απορούν για το γεγονός ότι η Άγκυρα παραμένει αρνητική στην έγκριση εισόδου της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, όπως της ζήτησε προ ημερών ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ, η απάντηση είναι ότι έχει ανεβάσει τόσο πολύ τον πήχη, ώστε προκειμένου αυτός να κατέβει, χρειάζεται χρόνος. Δεν θα ήταν δυνατό, δύο περίπου εβδομάδες μετά τον σεισμό, να κάνει το τουρκικό καθεστώς μια τόσο μεγάλη στροφή στην πολιτική του, αποδεχόμενο χωρίς όρους την είσοδο στη Συμμαχία των Σκανδιναβών.
Στον αντίποδα, ωστόσο, όταν μια χώρα έχει απλωμένη την παλάμη προς το διεθνή παράγοντα, όπως η σημερινή Τουρκία και ταυτόχρονα αντιλαμβάνεται πως η μόνη ουσιαστική βοήθεια θα έρθει από τη Δύση και όχι από τις μοναρχίες του Κόλπου, τη Ρωσία ή την Κίνα, δεν είναι εύκολο να συνεχίσει να καταγγέλλει τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Είναι εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατο να επιμείνει σε πολιτικές, οι οποίες συχνά έρχονται σε ευθεία αντιπαράθεση με τις επιδιώξεις και τα συμφέροντά των Δυτικών.
Ακριβώς επειδή η όσο το δυνατόν πιο σύντομη ανοικοδόμηση της χώρας αποτελεί μονόδρομο και τη βασική προτεραιότητα του τουρκικού καθεστώτος, είναι προφανές ότι εκείνοι που θα συνδράμουν σε αυτό το έργο, θα έχουν μεγαλύτερο ρόλο και λόγο απέναντι στην Τουρκία σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν. Εκ των πραγμάτων, η Δύση θα έχει μεγαλύτερη επιρροή στην Τουρκία την επόμενη μέρα.
Το ταξίδι του Αμερικανού ΥΠΕΞ Αντόνι Μπλίνκεν στην Άγκυρα γίνεται μέσα σε αυτό το ολοένα και πιο δύσκολο τοπίο για τη χώρα και την πολιτική της ηγεσία. «Διπλωματία των σεισμών» επομένως, μπορεί να δούμε και από τον Μπλίνκεν, ο οποίος καταφτάνει αύριο στην Άγκυρα σε συνθήκες εντελώς διαφορετικές από εκείνες που ίσχυαν όταν σχεδιάστηκε αρχικά το ταξίδι.
Τότε, ο στόχος ήταν να σταλεί ένα ισχυρό μήνυμα στη γείτονα για την ανάγκη ουσιαστικής αποκλιμάκωσης της έντασης στις αμερικανοτουρικές σχέσεις, τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές. Οι Αμερικανοί φοβόντουσαν ότι η προεκλογική περίοδος θα μπορούσε να δημιουργήσει την ανάγκη για ανάληψη δράσεων και ενεργειών, ικανών να οξύνουν την αντιπαράθεση μεταξύ των δύο χωρών.
Σήμερα, τίποτα δεν είναι το ίδιο. Ο Μπλίνκεν γνωρίζει ότι η Άγκυρα βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση και ότι έχει ανάγκη χρηματοδοτική βοήθειας για να επουλώσει τις πληγές, καθώς ο εγωισμός του Ερντογάν δεν του επιτρέπει προσφυγή του ΔΝΤ (ακόμη και αν αυτό συνέβαινε δεν θα μπορούσε να καλυφθεί το συνολικό ποσό).
Αν και δεν το παραδέχεται καμία πλευρά, είναι βέβαιο ότι η δυσμενής κατάσταση της Τουρκίας δίνει πλεονέκτημα στους Αμερικανούς, καθώς καθιστά πιο αδύναμο και πιο ευάλωτο τον Ερντογάν. Του περιορίζει σημαντικά τα περιθώρια για επιθετικές κινήσεις και τα περιθώρια άσκησης πολιτικής στην κόψη του ξυραφιού, αφού πρέπει να αξιοποιήσει μεγάλο μέρος του διπλωματικού του κεφαλαίου για να εξασφαλίσει χρηματοδότηση για την ανοικοδόμηση της χώρας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, όπως γνωρίζουμε και από τη δική μας εμπειρία, οι όροι διαμορφώνονται περισσότερο από τον πιστωτή παρά από τον δανειζόμενο.
Ας μη γελιόμαστε. Ο τουρκικός αναθεωρητισμός και οι στρατηγικές επιδιώξεις της εξωτερικής πολιτικής της χώρας δεν αλλάζουν από τη μια στιγμή στην άλλη. Όμως ο Τσαβούσογλου χθες επανέφερε την πρόταση έξι σημείων της τουρκικής προς την ελληνική πλευρά, που συζητήθηκε στο Βερολίνο ανάμεσα σε Καλίν και Μπούρα, επιχειρώντας τρόπον τινά να προκαταλάβει την ατζέντα και να δείξει ότι η Τουρκία ήταν έτοιμη για διάλογο με την Ελλάδα και πριν τον σεισμό.
Ωστόσο, αυτό που η Αθήνα πρέπει να καταδείξει είναι πως η Άγκυρα τορπίλιζε την ίδια της την πρόταση με τις επιθετικές και απειλητικές δηλώσεις που γινόταν σχεδόν σε καθημερινή βάση, οπότε η ειλικρίνεια των προθέσεων της θα κριθεί τώρα υπό το φως των νέων δεδομένων που δημιούργησε ο καταστροφικός σεισμός.
Εφόσον εννοεί όσα λέει, οφείλει πρώτα να το αποδείξει στην πράξη, απέχοντας από δηλώσεις και ενέργειες που όχι μόνο επιβάρυναν το κλίμα αλλά και δηλητηρίαζαν την τουρκική και την ελληνική κοινή γνώμη. Η διάρκεια και η συνέπεια των λόγων Τσαβούσογλου δεν μπορεί παρά να αποτελεί αναγκαία συνθήκη για τυχόν επόμενα βήματα, τα οποία έτσι κι αλλιώς τοποθετούνται μετά την ολοκλήρωση των εκλογών στις δύο χώρες.
