Η απόφαση του Τούρκου προέδρου, Ρετζεπ Ταγίπ Ερντογάν, να διεξαγάγει εκλογές στις 14 Μαΐου, ήτοι πιο νωρίς από το αναμενόμενο εδράζεται σε συγκεκριμένα δεδομένα.
Πολλοί είναι οι παράγοντες: Οικονομικοί, κοινωνικοί, στρατιωτικοί και κομματικοί όπως και συνεργατικοί. Άλλωστε το κυβερνών κόμμα AKP του Ερντογάν δεν θεωρείται πλέον το πιο δημοφιλές. Για να αντιστρέψει αυτή την εικόνα, ο Ερντογάν θα πρέπει να το καταστήσει και δημαγωγικό.
Συνεπώς, θα πάρει όλα τα άκρα μαζί του και ταυτοχρόνως, θα επιδιώξει να έχει μια «ηγετική» ρητορική και συνάμα ένα προφίλ σκληρού αλλά και «φιλικού προς το περιβάλλον» Προέδρου και μια πολιτική που θα εδράζεται στο τρίπτυχο: Θρησκεία, οικογένεια και τάξη.
Ταυτοχρόνως αναμένεται να είναι πολλές οι συνταγματικές αλλαγές που από ό,τι φαίνεται ήδη προωθεί. Θα επιδιώξει να έχει σε λιγότερο χρόνο - άρα και χρήμα - μια περιεκτική πολιτική καμπάνια επικοινωνίας η οποία θα είναι πιο άμεση, πιο επιθετική, ιδιαίτερα δημοφιλής και «εμποτισμένη» με μεγαλόπνοα σχέδια.
Ο «πατριωτισμός», η θρησκεία αλλά και το ζήτημα της εσωτερικής ασφάλειας θα αποκτήσουν άρρηκτη σχέση σε κρίσιμους τομείς, όπως η οικονομία και η εξωτερική πολιτική.
Αυτά τα «πιστεύω» υιοθετεί ως σκέψεις. Έτσι, πιστεύει ο ίδιος ότι θα είναι πιο ουσιαστική, και συνάμα πιο στοχευμένη προς όλους τους αντιπάλους του η ρητορική, τόσο εντός όσο και εκτός της Τουρκίας.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια γκεμπελική επικοινωνιακή πολιτική συμπεριφορά, μεταφρασμένη σε ένα δημοκρατικό δίλημμα προοπτικής, αλλά και απειλών προς όλους όσοι δεν θα τηρήσουν «τις διαδικασίες» επανεκλογής του.
Ταυτοχρόνως, εάν χάσει, θα επικαλεστεί το δυτικό τόξο ως «φταίχτη» και βεβαίως την Ελλάδα και την Κύπρο, εναντίον των οποίων η επιθετική ρητορική καλά κρατεί και θα ενισχυθεί ακόμα περισσότερο.
Και εδώ γεννιούνται τα εξής ερωτήματα: Αν χάσει ο Ερντογάν, θα αφήσει την εξουσία; Και αν ναι ποιος ή ποια είναι καταλληλότερος/ρη; Αν χάσει, θα σταματήσει τις απειλές προς όλους; Ή θα τηρήσει τις «επιλογές του»; Θα το πράξει πριν από τις εκλογές ή κατά την διάρκεια της ανακοίνωσης των εκλογικών αποτελεσμάτων;
Υπό το πρίσμα αυτό, πιστεύεται η επανεκλογή του Ερντογάν στο προεδρικό αξίωμα συνιστά μονόδρομο για τον ίδιο. Στα θέματα εξωτερικής πολιτικής ίσως ποντάρει και ενδεχομένως θα επιδιώξει εντέλει κάποια «βοήθεια» από κάποιους ως «από μηχανής θεός», που θα έρθουν από Δύση και Ανατολή αλλά και από το Βορρά. Είναι προφανές ότι έχει ήδη προετοιμάσει το επικοινωνιακό σκηνικό το οποίο σιγά - σιγά αναπτύσσει. Κι εκεί, απαιτείται να προσέξουμε την εξελικτική πορεία της πολιτικής του που επιδιώκει κυριολεκτικά να πάει παντού.
Από το ταξίδι του Υπουργού Εξωτερικών στις ΗΠΑ, οι απειλές κατά τις Ελλάδας, την επιδίωξη για αναγνώριση των Κατεχομένων στο τέλος της εκλογικής διαδικασίας στην Κύπρο, μια πιθανή επίθεση στην Συρία, όπως και μια ακόμα πρωτοβουλία που θα πάρει για την Ουκρανία πριν από τις εκλογές, όλα τα γεγονότα δείχνουν πως ο Ερντογάν διαμορφώνει ένα πολιτικό και εκλογικό παζάρι και στα εξωτερικά ζητήματα.
Εξάλλου, έχουμε πει πως η ρητορική αυτή καλά κρατεί. Επιπλέον, επίτηδες κρατάει το επικοινωνιακό πάνω του. Τόσα χρόνια το έκανε.
Εσωτερικά, με μεγάλες αλλαγές και μεγάλες ανακατατάξεις όπως και νομοθετικές αλλαγές επιδιώκει να κρατήσει την εξουσία κοινωνικά και σε επίπεδο εσωτερικής ασφάλειας. Θα έχει πολλά δικαστικά θέματα και θα κοιτάξει να δείξει μια οικονομική άνοδο, όπως και επενδυτική αλλά και οικονομική αναδόμηση της χώρας με στοιχεία παραγωγής «αλα Τούρκα». Αμάξια, τρένα, αεροδρόμια, δρόμους, βιομηχανία. Ναυτικό και ναυτιλία, καινοτομία και περιβάλλον.
Θα προσπαθήσει να κάνει αναβάθμιση ρόλων και εξουσιών με καίριες θέσεις που να ενισχύσουν τον ρόλο προς τις εκλογές και μετά, που θα ενισχυθούν κατά την περίοδο του ιερού τους Ραμαζάνιου (Μέσα Μάρτιος με Απρίλιο -ένα μήνα από τις 22 ή 23 Μαρτίου 2023), όταν όλα θα είναι πιο «ήρεμα» κατά την διάρκεια της ημέρας, λόγω της θρησκευτικής νηστείας των μουσουλμάνων. Όπως γίνεται αντιληπτό, μέχρι το σημείο αυτό έχει πάρει πάνω του τις εκλογές αυτές.
Είναι προφανές ότι είναι πολλαπλά τα επίπεδα στα οποία επικεντρώνει την δύναμή του και τη δυναμική του. Τα γεγονότα τρέχουν. Πιστεύεται πως θα δούμε πολλές νέες συμμαχίες στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας: Ανατροπές, συνέργειες, απειλές και προσδοκίες. Επίσης θα δούμε και μία - σε κάποιες «πολιτικές αναλαμπές» - συναινετική εικόνα. Αλλά και μια προσαρμοστική εικόνα προς το κοινό εντός και εκτός της Τουρκίας, όταν αυτό θα φαντάζει ιδεατό: Στο Μεταναστευτικό ή σε θέματα περιβάλλοντος ή σε ένα σεισμό ή σε μια θρησκευτική περίοδο συναίνεσης, όπως θα δούμε πιθανώς το Μάρτιο.
Θα πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί. Ωστόσο, και με τα δεδομένα αυτά, ίσως μπορούμε να κατανοήσουμε το γείτονα κάπως καλύτερα. Από την άλλη, μήπως είναι ο Πρόεδρος Ερντογάν ίσως για τώρα (σκεπτόμενοι βεβαίως και το εγγύς μέλλον) ο πλέον κατάλληλος να διατηρήσει ένα κάποιο ισοζύγιο τώρα σε περιφερειακό επίπεδο; Κι αυτό, γιατί ακόμα δεν είμαστε σίγουροι ότι «οι άλλοι» είναι πιο κοντά στην Δύση, ή δυνητικά κοντά και στις όμορες προς την Τουρκία χώρες.
Εντελώς πλασματικά, φαίνεται πως θέλουμε την όποια άλλη επιλογή, γιατί απλά ο Ερντογάν «κούρασε» τη Δύση. Και βεβαίως γνωρίζουμε όλοι γιατί. Αλλά δεν είναι πάντα έτσι. Γιατί κάποιοι γλυκοκοιτούν τη δυναμική του Ερντογάν και όχι μόνο. Θέλει συσχετισμούς και μελέτη ουσιαστική, πραγματική κι εμπειρική. Έχουμε και εμείς εκλογές τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο.
Πρέπει μεν να κάνουμε τη συζήτηση, του πώς πρέπει να είναι η Τουρκία ως γείτονας στο μέλλον. Ενώ γνωρίζουμε πως, ενώ δοκίμασε η Δύση την προσέγγιση πολιτικής του Ερντογάν, ίσως τελικά δεν γίνονται σωστές κινήσεις. Κι αυτό, γιατί ο ίδιος αποστρέφεται ούτως ή άλλως τη Δύση, τις αξίες αλλά όχι το εμπόριο και της μεθόδους της όπως και τα προϊόντα της. Άρα θα επιδιώξει να προβάλει την αυτονομία της Τουρκίας στο διεθνές προσκήνιο.
Εξάλλου, θα προτάξει τον όρο «Türkiye» έναντι του «Turkey», κάτι που ο ίδιος ζητωκραυγάζει. Από την άλλη, ίσως πάρει ένα μάθημα, επειδή δεν συντάσσεται με τη Δύση. Αλλά αν είναι έτσι και κερδίσει, τι γίνεται με την απάντησή του προς τη Δύση;
Υπ' αυτά τα δεδομένα, ο Ερντογάν τα παίζει όλα για όλα. Βρίσκεται, με απλά λόγια, στην «κόψη του ξυραφιού».
