Στενούς δεσμούς με το αμερικανοτουρκικό εμπόριο όπλων αλλά και την πρόσφατη τουρκική στρατιωτική ιστορία έχει ο εκτελών χρέη Υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ Πάτρικ Σαναχαν, που ορίσθηκε από τον πρόεδρο Τραμπ να αντικαταστήσει άμεσα τον Τζιμ Μάτις, ο οποίος παραιτήθηκε λόγω της απόφασης για απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων από την Συρία και το Αφγανιστάν.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι αναλαμβάνει από την 1η Ιανουαρίου 2019 τον τίτλο του ασκούντος χρέη υπουργού Άμυνας, παρά το γεγονός ότι ο Μάτις είχε προσφερθεί να παραμείνει στην θέση του μέχρι και τον Φεβρουάριο, ώστε να βρεθεί αντικαταστάτης του και να μην υπάρξει κενό στην διοίκηση των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων.
Όπως αναφέρει η εξειδικευμένη σε θέματα Μέσης Ανατολής "The Region", ο Σάναχαν δεν είναι μια τυχαία περίπτωση και κυρίως δεν είναι πολιτικός, αλλά εκπρόσωπος μιας από τις μεγαλύτερες αμερικανικές βιομηχανίες.
Ο Σάναχαν προσλήφθηκε στην Boeing to 1986 και δούλεψε εκεί για σχεδόν 30 χρόνια. Δεν είχε καμία προηγούμενη κυβερνητική εμπειρία όταν εγκατέλειψε τη θέση του ως αντιπρόεδρος για να αναλάβει αναπληρωτής Υπουργός Άμυνας πέρυσι.
Παρά το γεγονός ότι υπάρχει δέσμευση να μην χειρισθεί ο ίδιος υποθέσεις που αφορούν προμήθειες της Boeing, η αμερικανική εταιρία κέρδισε συμβόλαια 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τάνκερ εναέριου ανεφοδιασμού και αεροσκάφη ναυτικής επιτήρησης.
Η τελευταία θέση του συνδέεται ευθέως με τον αγώνα της Τουρκίας εναντίον της Κουρδικής εξέγερσης.
Οι ΗΠΑ πρώτα ανακοίνωσαν την πιθανή πώληση των CH-47F Chinook ελικοπτέρων στην Τουρκία το 2009, ως μέρος μιας συνολικής πώλησης αξίας 1,2 δισ. δολαρίων. Η Αρμόδια υπηρεσία έγκρισης των πωλήσεων εξοπλιστικών στο εξωτερικό (DSCA) είχε επισημάνει ότι ο πρωτεύον ανάδοχος θα πρέπει να είναι η Boeing, ένα πρόγραμμα που επέβλεπε ο Σάναχαν.
Οι ΗΠΑ είναι ο πιο σημαντικός προμηθευτής αμυντικών - εξοπλιστικών της Τουρκίας και η Τουρκία είναι μέσα στους δέκα σημαντικότερους πελάτες της αμερικανικής πολεμικής βιομηχανίας.
Οι αρμόδιοι της Boeing για την Τουρκία ανέφεραν ότι το 2016 οι κυβερνήσεις της Τουρκίας και των ΗΠΑ οριστικοποίησαν την πώληση των 11 CH -47F Chinook μέσω διακυβερνητικών διαύλων. Η ενδιάμεση παραγγελία που περιλάμβανε 6 ελικόπτερα τα οποία η Boeing παρέδωσε το 2016. Η παραγγελία αφορούσε 5 ακόμη ελικόπτερα τα οποία θα παραδοθούν εντός του 2019.
Η DSCA είχε δηλώσει τότε ότι τα ελικόπτερα αφορούσαν την κάλυψη αναγκών για την μεταφορά προσωπικού, την ιατρική βοήθεια σε επιχειρήσεις διάσωσης, περιπτώσεις φυσικών καταστροφών και την... ενίσχυση της εσωτερικής ασφάλειας, την αντιμετώπιση περιφερειακών απειλών και προώθηση ανθρωπιστικών αποστολών.
Όμως όλες οι οργανώσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων έχουν καταγγείλει ότι ο αμερικανικός οπλισμός έχει χρησιμοποιηθεί για ακρότητες εντός και εκτός των συνόρων της Τουρκίας και φυσικά έχουν χρησιμοποιηθεί και αμερικανικά αεροσκάφη και ελικόπτερα.
Ο Σανάχαν ήταν υπεύθυνος για τις διεθνείς συνεργασίες της Boeing και για το πρόγραμμα που έχει αναδείξει την ΤΑΙ (Turkish Aerospace Industries) βασικό εταίρο και συμπαραγωγό εταιρία (η ΤΑΙ κάνει συμπαραγωγή ανταλλακτικών και για τα F-16) και μάλιστα το 2018 η ΤΑΙ αναδείχθηκε σε «Supplier of the Year» για τη συμβολή της στην επιτυχία της Boeing και το βραβείο αυτό δόθηκε λιγότερο από έναν χρόνο από όταν ο Σάναχαν εγκατέλειψε τη θέση του στην Boeing για να γίνει υπουργός της κυβέρνησης Τραμπ.
Από το "The Region" και άλλους αναλυτές πάντως επισημαίνεται ότι η ανάδειξη του Σάναχαν στη θέση του υπουργού Άμυνας αποτελεί και μήνυμα για περαιτέρω αμυντική στήριξη των ΗΠΑ στην Τουρκία.
Ν.Μ.
