Η Άγκυρα στοχεύει όπως μας εξαναγκάσει να αποδεχθούμε μία διαπραγμάτευση με διευρυμένη ατζέντα, έχοντας όλα τα θέματα ανοικτά. Εμείς αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει μία και μόνη διαφορά με την Τουρκία, η οποία είναι ο καθορισμός της υφαλοκρηπίδας. Αυτό προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο. Αντιθέτως, οι Τούρκοι λειτουργούν με τη «λογική του Χότζα», δηλαδή θέτουν πολλά ζητήματα και, εφόσον κερδίσουν έστω σε μερικά από αυτά, θα είναι ευχαριστημένοι.
Η πολιτική της έντασης θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι τις τουρκικές εκλογές, καθώς αποτελεί πάγια στρατηγική της Άγκυρας και όχι εφήμερη τακτική. Επιπλέον, φαίνεται πως έχει αποτέλεσμα στο εκλογικό σώμα υπέρ του Τούρκου Προέδρου. Ουδείς, όμως, μπορεί να προδικάσει τι θα συμβεί σε περίπτωση επανεκλογής ή ήττας του Ερντογάν.
Είναι απολύτως σαφές ότι η Άγκυρα ακολουθεί μία πολιτική υψηλού ρίσκου. Κατ’ ουσίαν, ο Τούρκος πρόεδρος χειρίζεται προσωπικά τα ηνία της τουρκικής διπλωματίας, αφήνοντας τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου σε συμπληρωματικό ρόλο. Θέλει, λοιπόν, να πείσει στο εσωτερικό πως η Τουρκία είναι μια μεγάλη ηγεμονική δύναμη στην περιοχή, γι’ αυτό και θέλει να έχει ρόλο στα τεκταινόμενα στη Συρία, τη Λιβύη, τον Καύκασο και ευρύτερα στην Ανατ. Μεσόγειο, γεγονός που αφορά άμεσα και την Ελλάδα. Απώτερος στόχος του είναι να πειστεί το εκλογικό σώμα ότι, παρά την καθημαγμένη οικονομία, μπορεί να τον εμπιστευθεί εκ νέου επειδή (με αυτόν στην εξουσία) η Τουρκία θα συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στα διεθνή δρώμενα.
Παράλληλα, ο Τούρκος πρόεδρος προσπαθεί να κλείσει ανοικτά μέτωπα. Αυτό γίνεται σαφές από τις κινήσεις προσέγγισης με το Ισραήλ, καθώς ο Ερντογάν προσπαθεί εδώ και καιρό να εφαρμόσει στην πράξη τη θεωρία Νταβούτογλου περί μηδενικών προβλημάτων με τα γειτονικά κράτη. Ο ίδιος είχε καταφερθεί με απαξιωτικούς και υβριστικούς χαρακτηρισμούς για το Ισραήλ, τους Εβραίους γενικά και τον μελλοντικό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου προσωπικά.
Μολαταύτα, τελευταία προσπαθεί με κάθε τρόπο να εξομαλύνει τις σχέσεις του με το Τελ Αβίβ. Πολλοί εκτιμούν πως η εξομάλυνση θα ήταν πιο εύκολη με την προηγούμενη ισραηλινή κυβέρνηση, ενώ με τη μελλοντική θα είναι σαφώς δύσκολη. Πάντως, το Τελ Αβίβ διαμηνύει σε όλους τους τόνους στην Αθήνα ότι η Ελλάδα αποτελεί στρατηγικό εταίρο και σύμμαχό του.
Στη Λιβύη, η Τουρκία προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα. Η ελληνική κυβέρνηση (και ο υπουργός Εξωτερικών προσωπικά) επέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά και αρνήθηκε τη συνάντηση με την Λίβυα υπουργό της κυβέρνησης της δυτικής Λιβύης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, απέφυγε μία de facto αναγνώριση της κυβέρνησης αυτής, η θητεία της οποίας έχει λήξει. Άλλωστε, όλοι γνωρίζουν ότι αυτή βρίσκεται υπό τον σχεδόν απόλυτο έλεγχο της Άγκυρας.
Αυτό, όμως, που προκαλεί εντύπωση είναι πως οι Αμερικανοί τηρούν πλέον πιο αρνητική στάση έναντι των θέσεων της Τουρκίας. Το State Department ανέφερε σε ανακοίνωσή του πως η κυβέρνηση της δυτικής Λιβύης δεν μπορεί να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες και δη δεσμευτικές για το μέλλον, καθώς έχει λήξει η θητεία της, ταυτιζόμενο πλήρως με την Αθήνα, ενώ το ίδιο δήλωσαν το Κάϊρο και το Παρίσι. Η στάση αυτή του State Department είναι πρωτοφανής και προφανώς απορρέει από τη δυσαρέσκειά του για τη σύσφιξη των ρωσοτουρκικών σχέσεων.
Είναι σαφές ότι ο Ερντογάν δεν μπορεί να πετύχει σε όλα τα μέτωπα που έχει ανοίξει, ενώ απώτερος στόχος του είναι να πάρει το πράσινο φως των Αμερικανών για τη στρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας στη Συρία αλλά και να ξεμπλοκάρει το θέμα των αεροσκαφών F-16. Το μέλλον θα δείξει την επιτυχία ή την αποτυχία της πολιτικής του.
* Ο Ιωάννης Σ. Παπαφλωράτος είναι Νομικός-Διεθνολόγος, καθηγητής στρατιωτικών σχολών
