Στην χειρότερη στιγμή για την περιοχή και για το ίδιο το Ισραήλ κλιμακώνεται επικίνδυνα μια σύγκρουση η οποία υποδαυλίζεται και από εκείνες τις δυνάμεις που θέλουν να υπονομεύσουν σοβαρές γεωστρατηγικές κινήσεις των τελευταίων μηνών, που αναδιατάσσουν τον χάρτη στη Μέση Ανατολή.
Στην αναμπουμπούλα όμως ο λύκος χαίρεται και στην περίπτωση αυτή ο Ταγιπ Ερντογάν όχι μόνο υποδαυλίζει τη σύγκρουση με πρόσχημα τη βίαιη αντίδραση των ισραηλινών Αρχών στις επίσης βίαιες διαδηλώσεις παλαιστίνιων διαδηλωτών, αλλά κλείνει τα μάτια στις επιθέσεις που εξαπολύει η Χαμάς, την οποία έχει θέσει υπό την υψηλή προστασία του, εναντίον πολιτικών στόχων στο Ισραήλ, και επιχειρεί να παίξει τα ρέστα του σε μια κρίση η οποία μόνο χαμένους μπορεί να έχει.
Η συγκυρία ήταν εξαιρετικά αρνητική. Οι Παλαιστινιακές εκλογές έχουν αναβληθεί αλλά η σύγκρουση στο εσωτερικό των Παλαιστινίων είναι διαρκής, στο Ισραήλ η κυβερνητική κρίση καθιστά κρίσιμους παράγοντες ακραίους ορθοδόξους Εβραίους και εθνικιστές, στην Ιερουσαλήμ εορτάζονταν την περασμένης Παρασκευή η «Ημέρα της Ιερουσαλήμ» η επέτειος της νίκης στον Πόλεμο των Έξι Ημερών (1967) που έφερε την Ανατολική Ιερουσαλήμ και τη Δυτική όχθη στον έλεγχο του Ισραήλ, ενώ συγχρόνως ήταν η προσευχή της Παρασκευής για τη γιορτή του Ραμαζανιού στο Αλ Ακσά.
Η διαμαρτυρία των Παλαιστινίων ξεκίνησε με αφορμή την αναμενόμενη για τη Δευτέρα (αναβλήθηκε τελικά) δημοσιοποίηση της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου που δικαιώνει Εβραίους που είχαν προσφύγει ζητώντας την έξωση μεγάλου αριθμού παλαιστινιακών οικογενειών από συνοικία της Ανατολικής Ιερουσαλήμ.
Οι βίαιες διαδηλώσεις και η επίσης βίαιη αντίδραση των Ισραηλινών έδωσε την αφορμή για πολιτική εκμετάλλευση των επεισοδίων με τον κ. Ερντογάν και τη Χαμάς να μιλούν λίγο πολύ για βεβήλωση του τρίτου πιο ιερού τόπου για τους μουσουλμάνους, νομιμοποιώντας έτσι τη «εκδίκηση».
Αυτό το επεισόδιο ήταν η αφορμή που αναζητούσαν όσοι επενδύουν στο Παλαιστινιακό, όπως ο Ταγιπ Ερντογάν για να προωθήσει την προσωπική στρατηγική και επιδιώξεις του και συγχρόνως δυνάμεις όπως η Χαμάς να επιχειρήσουν να πάρουν το πάνω χέρι στο Παλαιστινιακό και να χειραγωγήσουν στην κατεύθυνση που θα επιλέξουν οι «προστάτες» της, όλο τον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο.
Γιατί τα επεισόδια στο Αλ Ακσά δεν έχουν καμιά σχέση με τις μαζικές επιθέσεις με καταιγισμό ρουκετών και πυραύλων από τη Γάζα με στόχο το Ισραήλ, ακόμη και το Τελ Αβίβ, που προφανώς νομιμοποιούν το Ισραήλ για ανάλογη απάντηση η οποία δόθηκε με τις αιματηρές επιθέσεις της Ισραηλινής Αεροπορίας εναντίον στόχων στη Γάζα.
Ο Τ. Ερντογάν από την πρώτη στιγμή θεώρησε ότι του προσφέρεται μια μοναδική ευκαιρία. Σε μια στιγμή απομόνωσης της Τουρκίας από τον αραβικό κόσμο, σε μια περίοδο σοβαρής κάμψης της δημοτικότητας του εντός της Τουρκίας, η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή με αιχμή το Παλαιστινιακό, ήταν η μεγάλη ευκαιρία να παίξει τα ρέστα του. Και αυτό έκανε.
Χαρακτήρισε κράτος-τρομοκράτη το Ισραήλ, παρότρυνε σε αντίποινα και κάλεσε τους μουσουλμάνους όλου του κόσμου σε ένα άτυπο Ιερό Πόλεμο εναντίον του Ισραήλ. Και συγχρόνως ανεβάζοντας όλο και πιο πολύ τους τόνους θέλησε να εκθέσει τις αραβικές χώρες που μέσω των Συμφωνιών Αβραάμ, ομαλοποίησαν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ. Μια διαδικασία, η οποία προφανώς δεν εξυπηρετούσε τις τουρκικές επιδιώξεις.
Ο ίδιος ο Τούρκος ηγέτης ανέλαβε μόνος του την πρωτοβουλία να συντονίσει τον μουσουλμανικό κόσμο εναντίον του Ισραήλ, ενώ οι στενοί του συνεργάτες, Ι. Καλίν και Φ. Αλτούν ζήτησαν την παραπομπή του Ισραήλ στη Διεθνή Δικαιοσύνη. Ακόμη πιο προωθημένος ο Μ. Τσαβουσογλου ζήτησε την αποστολή διεθνούς στρατιωτικής δύναμης στην Αν. Ιερουσαλήμ στην οποία φυσικά θα συμμετείχε και η... ειρηνοποιός Τουρκία.
Όμως από τη διαμαρτυρία για τα επεισόδια και την καταστολή τους στο Αλ Ακσά μέχρι το σημείο αυτό, η απόσταση είναι πολύ μεγάλη. Και προκάλεσε μάλλον σοκ η ταύτιση του συνθήματος που φώναζαν οι οπαδοί του ΑΚΡ έξω από την ισραηλινή πρεσβεία και το προξενείο στην Τουρκία «Free Palestine», με το πρωτοσέλιδο της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας Sabah «Free Palestine» και με το hashtag #freePalestine που χρησιμοποίησε ο Θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν Χαμενεΐ προκειμένου να καλέσει τους Παλαιστίνιους σε αγώνα για την αντιμετώπιση του Ισραήλ. Ο Χαμενεΐ πριν λίγα εικοσιτετράωρα είχε καλέσει σε αγώνα για τη διάλυση του Ισραήλ.
Ο κ. Ερντογάν αποδεικνύει άλλη μια φορά ότι σε ταυτοτικά ζητήματα δεν μπορεί να κάνει πίσω, ούτε να επιδεικνύει ευελιξία. Και αυτό πλέον το αντιλαμβάνονται όλοι.
Μπορεί να υπόσχεται στους Αιγύπτιους και στους Σαουδάραβες ότι θα περιορίσει τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, αλλά αυτό είναι κάτι που δεν θα κάνει ποτέ. Μπορεί να υπόσχεται στην Ε.Ε. ότι θα κάνει βήματα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το Κράτος Δικαίου αλλά ποτέ δε θα γίνει... δικαιωματιστής. Στις σχέσεις με την Ελλάδα θα έχει πάντοτε μπροστά το θέμα της Θράκης και το θέμα της Οθωμανικής κληρονομιάς, καθώς αυτό είναι στο πολιτικό DNA του, ενώ στα Βαλκάνια, στην Αφρική στη Μ.Ανατολή στην Ασία σπεύδει ως «καλός Σαμαρείτης» να προσφέρει βοήθεια. Όμως όλοι αντιλαμβάνονται ότι η επιδίωξη είναι η αναβίωση μιας νέας Αυτοκρατορίας με τον ίδιο στη θέση του Σουλτάνου.
Η στάση του κ.Ερντογάν σε αυτή την παλαιστινιακή κρίση, είναι κρίσιμη.
Δεν είναι μόνο ότι πλέον το χάσμα στις σχέσεις με το Ισραήλ γίνεται πια αγεφύρωτο. (Ήδη χθες ανακοινώθηκε ότι ακυρώθηκε η πρόσκληση προς τον ισραηλινό υπουργό ενέργειας κ. Στάινιτς που ως ο πλέον ευμενώς διακείμενος στην προσέγγιση με την Τουρκία είχε προσκληθεί σε συνέδριο στην Αττάλεια τις πρώτες ημέρες του Ιουνίου). Εκ των πραγμάτων η Τουρκία θα συνεχίσει να μένει εκτός όλων των πλαισίων συνεργασίας στην περιοχή στα οποία συμμετέχει το Ισραήλ.
Όμως παρά το γεγονός ότι η Τουρκία επιδιώκει να υπονομεύσει τις σχέσεις του Ισραήλ με τον αραβικό κόσμο, μια διαδικασία η οποία είχε παρακάμψει πλήρως την Αγκυρα, εντούτοις δεν κατορθώνει να βελτιώσει το κλίμα και να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με τις χώρες αυτές.
Καμία αραβική χώρα της Μεσης Αντολής, αλλά και της Αφρικής, δεν βλέπει με συμπάθεια αυτή την προσπάθεια του Τ. Ερντογαν να «καπελώσει» το Παλαιστινιακό για να εξυπηρετήσει τις προσωπικές του επιδιώξεις και να επιβάλει την πρωτοκαθεδρία του στον μουσουλμανικό και αραβικό κόσμο.
Οι περισσότερες αραβικές χώρες έχουν μεν το Παλαιστινιακό στην πρώτη θέση της ατζέντας τους, όμως καμία χώρα δεν είναι διατεθειμένη να εναποθέσει τη διαμόρφωση της εξωτερικής της πολιτικής στις διαθέσεις μιας μερίδας Παλαιστινίων οι οποίοι καθοδηγούνται και εξοπλίζονται από το Ιράν και χειραγωγούνται εσχάτως από τον Τ. Ερντογαν.
Ούτε φυσικά οι χώρες του Κόλπου θα ήθελαν να δουν την μετατροπή της Παλαιστινιακής Υπόθεσης σε εργαλείο κυριαρχίας της Χαμάς και σε μέσο ηγεμόνευσης του σουνιτικού κόσμου από τον Ερντογάν.
Η ψυχρή υποδοχή που είχε η προσπάθεια ομαλοποίησης των σχέσεων με την Αίγυπτο και ακόμη περισσότερο η εντελώς τυπική αντιμετώπιση των ανοιγμάτων προς τη Σ.Αραβία (όπου ο κ.Τσαβούσογλου έγινε δεκτός στην χθεσινή επίσκεψη του μόνο από τον ΥΠΕΞ και όχι από το Βασιλιά και τον Διάδοχο πρίγκηπα) δείχνουν ότι ο κ.Ερντογαν με τις κινήσεις του προκαλεί την Δύση, λειτουργώντας αποσταθεροποιητικά στην περιοχή. Συγχρόνως μεγαλώνει την καχυποψία των αράβων για τις πραγματικές προθέσεις του, όταν πυροδοτεί την ένταση στην Ιερουσαλήμ και στη Γάζα.
Το Μεσανατολικό είναι ίσως το πιο επικίνδυνο και πιο δύσκολο «παιγνίδι» στην σύγχρονη ιστορία και απαιτεί μεγάλους παίκτες. Ο κ. Ερντογάν μπαίνει στα βαθιά σε ένα παιγνίδι που έχει κάψει πολύ πιο ισχυρούς παίκτες από τον ίδιο…
