Η συμμαχία της αντιπολίτευσης στον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεσμεύθηκε σήμερα πως, αν έρθει το Μάιο στην εξουσία, η χώρα θα επιστρέψει σ' ένα κοινοβουλευτικό καθεστώς, με τον πρόεδρο σε τιμητικό ρόλο και για μία μόνο θητεία διάρκειας επτά ετών.
Στο πρόγραμμα που παρουσίασαν στην Άγκυρα, ένα έγγραφο 240 σελίδων που περιέχει περισσότερους από 2.300 στόχους, τα έξι κόμματα της αντιπολίτευσης εννοούν να περιορίσουν πολύ την εκτελεστική εξουσία του προέδρου καταργώντας κυρίως τα προεδρικά διατάγματα και με τον πρωθυπουργό να εκλέγεται από το κοινοβούλιο.
Τα έξι κόμματα, μεταξύ των οποίων το μεγαλύτερο της αντιπολίτευσης, το σοσιαλδημοκρατικό CHP (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα), συνασπίσθηκαν σε ένα ενιαίο μέτωπο - την Εθνική Συμμαχία, που αποκαλείται επίσης «Τραπέζι των Έξι»- ώστε στις προεδρικές εκλογές της 14ης Μαΐου να βάλουν τέλος στην κυριαρχία του αρχηγού του κράτους.
Οι προεδρικές εκλογές, στις οποίες ο πρόεδρος Ερντογάν, που βρίσκεται στην εξουσία εδώ και 20 χρόνια, είναι υποψήφιος για την επανεκλογή του, θα διεξαχθούν μαζί με τις βουλευτικές.
Ο Ερντογάν, ο οποίος ήταν αρχικά πρωθυπουργός από το 2003 ως το 2014, έγινε πρόεδρος τον Αύγουστο του 2014, εκλεγμένος για πρώτη φορά με άμεση καθολική ψηφοφορία, και επανεξελέγη το 2018. Το 2017, μια συνταγματική αναθεώρηση διεύρυνε σημαντικά τις εξουσίες του.
Η αντιπολίτευση υπόσχεται, αν εκλεγεί, ότι η αναθεώρηση του συντάγματος θα υποβληθεί στο κοινοβούλιο, το οποίο θα πρέπει να την εγκρίνει με πλειοψηφία δύο τρίτων - 400 ψήφους από τους 600 βουλευτές.
Η αντιπολίτευση λέει επίσης πως θέλει να καταργήσει τα προεδρικά διατάγματα, τα οποία χρησιμοποίησε τακτικά ο Ερντογάν για να απολύει υψηλόβαθμους αξιωματούχους, μεταξύ των οποίων τον κυβερνήτη της κεντρικής τράπεζας, ή για να καταγγείλει το 2021 τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, που επιβάλλει τη δίωξη αυτών που ασκούν βία εναντίον των γυναικών.
Ο πρόεδρος δεν θα μπορεί πλέον ούτε να αντιτάξει το βέτο του σε ένα νόμο που συζητείται από το κοινοβούλιο, όμως θα μπορεί να αναπέμπει το νόμο αυτό στους βουλευτές, αν θέλει να τον αμφισβητήσει.
Η Εθνική Συμμαχία υπόσχεται επίσης πως κάθε δίωξη σε βάρος πολιτικού κόμματος με στόχο την απαγόρευσή του θα πρέπει να έχει το πράσινο φως του κοινοβουλίου.
Τέλος, σε μια συμβολική απόφαση, η Εθνική Συμμαχία υπόσχεται την επιστροφή της προεδρίας στο ιστορικό προεδρικό μέγαρο Τσανκαγιά. Ο Ερντογάν κατασκεύασε σε λόφο έξω από την Άγκυρα ένα προεδρικό μέγαρο με περισσότερα από 1.100 δωμάτια, το οποίο εγκαινιάσθηκε το 2014 και περιλαμβάνει τζαμί, βιβλιοθήκη και χειμερινό κήπο.
Οι αναφορές στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Ανατολική Μεσόγειο
Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, οι ηγέτες υπόσχονται να επιστρέψουν στην κύρια αρχή της Τουρκίας "ειρήνη στο εσωτερικό, ειρήνη στον κόσμο".
Σύμφωνα με την ΕΡΤ, υπάρχουν αναφορές και για τις γειτονικές χώρες, όπως η Ελλάδα.
Μεταξύ άλλων δεσμεύονται ότι Θα ακολουθήσουμε μια εξωτερική πολιτική που θα σέβεται το διεθνές δίκαιο και θα βασίζεται σε οικουμενικές αξίες, θα σεβόμαστε αμοιβαία την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία των χωρών, ιδιαίτερα των γειτόνων μας, δεν θα εμπλεκόμαστε στις εσωτερικές τους υποθέσεις και θα τηρούμε τις αρχές της ειρηνικής διευθέτησης των διαφορών μέσω της διπλωματίας και του διαλόγου ως βάση της πολιτικής μας.
• Θα βάλουμε τέλος σε πρακτικές που βασίζονται σε εσωτερικούς πολιτικούς υπολογισμούς και ιδεολογικές προσεγγίσεις στην εξωτερική πολιτική.
• Στόχος μας είναι η πλήρης ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. – Θα εργαστούμε για την ολοκλήρωση της διαδικασίας πλήρους ένταξης στο πλαίσιο του διαλόγου, της δικαιοσύνης και της ισότητας.
• Θα δώσουμε προτεραιότητα και θα ολοκληρώσουμε τη διαδικασία απελευθέρωσης των θεωρήσεων εισόδου για τις χώρες της ΕΕ.
• Θα αναθεωρήσουμε τη Συμφωνία Επανεισδοχής του 2014 και τη Συμφωνία της 18ης Μαρτίου 2016,κινήσεις που θα επιτρέψουν στην Τουρκία και την ΕΕ να προσεγγίσουν το προσφυγικό πρόβλημα αναλαμβάνοντας από κοινού την ευθύνη και επιμερίζοντας τα βάρη.
• Ως ιδρυτικό μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και βάσει της επιταγής του Συντάγματός μας, θα συμμορφωνόμαστε με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και άλλα νομικά κείμενα του Συμβουλίου και θα εφαρμόζουμε τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ.
• Το ΝΑΤΟ είναι εξαιρετικά σημαντικό όσον αφορά την αποτροπή και τη συμβολή του στην εθνική μας ασφάλεια. — Θα συνεχίσουμε τις συνεισφορές μας στο ΝΑΤΟ με βάση τη λογική και λαμβάνοντας υπόψη τα εθνικά μας συμφέροντα.
• Θα αποκαταστήσουμε τις σχέσεις με τους γείτονές μας και τις χώρες άμεσης γειτνίασης και θα οδηγήσουμε τη συνεργασία στο πιο προηγμένο και ανεπτυγμένο επίπεδο.
• Θα ηγηθούμε πολυμερών πρωτοβουλιών που θα βελτιώσουν την ειρήνη, τη σταθερότητα και τη συνεργασία στη γειτονική γεωγραφία της Τουρκίας.
• Θα ενισχύσουμε τον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών.
• Θα σεβαστούμε την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα των χωρών της περιοχής,δεν θα επεμβαίνουμε στις εσωτερικές τους υποθέσεις και θα διευκολύνουμε λύσεις αντί να παίρνουμε θέση στα μεταξύ τους προβλήματα.
• Θα αποτρέψουμε την απομόνωση της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και θα δώσουμε προτεραιότητα στην επίτευξη αποτελεσμάτων μέσω πολλαπλών διαπραγματευτικών διαδικασιών για την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών και για τη δίκαιη κατανομή των πόρων υδρογονανθράκων.
• Η Κύπρος είναι εθνική μας υπόθεση. Προκειμένου να βρεθεί μια δίκαιη και μόνιμη λύση στο Κυπριακό, θα επιδιώξουμε ως στόχους την προστασία των κεκτημένων δικαιωμάτων της ‘ΤΔΒΚ’ και των ‘Τουρκοκυπρίων’ και τη διασφάλιση της κυρίαρχης πολιτικής ισότητας των δύο κοινοτήτων.
• Το Αιγαίο θα πρέπει να θεωρείται περιοχή ειρήνης, συνεργασίας και καλής γειτονίας. Θα εργαστούμε για την επίτευξη αυτού του στόχου και δεν θα επιτρέψουμε καμία εξέλιξη που μπορεί να βλάψει τα πεδία κυριαρχίας μας στο Αιγαίο Πέλαγος.
• Θα επιλύσουμε άλυτα ζητήματα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας με διπλωματία, διάλογο και διαπραγματεύσεις προσανατολισμένες στο αποτέλεσμα, με βάση το διεθνές δίκαιο και την ευθυδικία, χωρίς να διακυβεύονται τα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας.
• Θα θέσουμε τις σχέσεις με τις ΗΠΑ σε θεσμική βάση, με συνεννόηση μεταξύ ίσων, και θα προωθήσουμε σχέση συμμαχίας που να βασίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη.
• Θα κάνουμε προσπάθειες να επιστρέψουμε την Τουρκία στο πρόγραμμα των F-35.
• Θα διατηρήσουμε σχέσεις με τη Ρωσική Ομοσπονδία στη βάση της κατανόησης μεταξύ ίσων και ενισχύοντας έναν ισορροπημένο και εποικοδομητικό διάλογο σε θεσμικό επίπεδο.
• Θα επαναξιολογήσουμε τις σχέσεις μας με οργανισμούς όπως ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης και ο ASEAN σε ρεαλιστική και βιώσιμη βάση.
