Στην Ευρώπη, μετά το Μάαστριχτ, ο σχεδιασμός είναι γερμανικός. Η Γερμανία έχει οδηγήσει την Ε.Ε. στην κατάσταση που είναι, όχι όμως μόνη της.
Του Αλέξανδρου Δρίβα*
Ό,τι και να γίνει στην Ελλάδα, το σίγουρο είναι πως δε θα πλήξουμε ποτέ. Ενώ το πολιτικό bras de ferre εντός της χώρας συνεχίζεται χωρίς καμία ουσία, ενώ επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών αυτοπυροβολούνται κατά λάθος μέσα σε αεροδρόμια, ενώ η χώρα έχει χάσει των αριθμό των ανθρώπων που δέχεται ως πρόσφυγες και το Συμβούλιο της Επικρατείας δέχεται τηλεφωνήματα για βόμβες και ομάδες με κράνη, λοστούς και κόντρα πλακέ εισβάλλουν όπου βρουν για να «έχουν συμμετοχή» στον διάλογο, έχουμε και τη Ρωσία. Μάλλον, έχουμε τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας, κύριο Francois Hollande, και τη σύνδεση που επέλεξε να έχει με τη Μόσχα. Αλίμονο, μέρες που πάλι προμηνύουν εξελίξεις για τη σχέση της χώρας μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, να μην άγγιζαν και την Ελλάδα.
Αστείος στρουθοκαμηλισμός και κοινή πορεία Ε.Ε. - Hollande
Τα επιχειρήματα και τα τεκμήρια έχουν πάντα υπογραφή. Ξεκινώντας αντίστροφα και αποφεύγοντας τις συνήθεις «επιθέσεις» για το ποιόν κάποιου (εν προκειμένω του Γάλλου Προέδρου) που ποτέ δεν έχουν κάποια ουσία, τις γενικεύσεις κατά λαών, εθνών κτλ και εστιάζοντας στην παρατήρηση των «φωτογραφιών» της Ε.Ε. και της Γαλλίας τα τελευταία 8 χρόνια, μπορούμε να πούμε τα εξής:
Η κυβέρνηση του κυρίου Hollande (ΦΩΤ.) περνά ένα «έξυπνο» Μνημόνιο στους πολίτες της, οι οποίοι πέρυσι κούρασαν ιδιαίτερα τους Γάλλους αστυνομικούς, που ζήτησαν έκτακτες άδειες προκειμένου να μπορούν να αντιμετωπίσουν τα κύματα εξεγέρσεων και απεργιών, σε μια χώρα - ιδρυτικό μέλος της Ε.Ε με ιδιαίτερα ισχυρό πολιτικό κεφάλαιο επ' αυτής. Σε μια χώρα όπου ο λαός της στα χρόνια του κυρίου Hollande έφτασε κατά 64% να είναι ευρωσκεπτικιστής.
Η Γαλλία, στα χρόνια του κυρίου Hollande, μετρά εκατοντάδες νεκρούς από τρομοκρατικά χτυπήματα του ισλαμικού φονταμενταλισμού, που έχουν καταστήσει μια ισχυρή χώρα (και απαραίτητη για τις ισορροπίες εντός Ε.Ε.) ανασφαλή και αδρανή για υψηλή πολιτική. Παρόλα αυτά, ο κύριος Hollande παράγει «ειδήσεις» μέσα από το βιβλίο του. Στην Ε.Ε. του 2016, υπάρχει χρόνος για να δημιουργηθούν «ιστορικά μυθιστορήματα» από τους «ταγούς» αυτής, όχι όμως για να διορθωθούν τα της ΕΖ, όχι για να κοπεί χρήμα, όχι για να διορθωθούν τα Δουβλίνα και να φτιαχτεί μια συνεκτική μεταναστευτική πολιτική, όχι για να δημιουργηθεί –ο κατά τ' άλλα ένας από τους τρεις πυλώνες της Ε.Ε.– Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας & Άμυνας, όχι για να επανέλθει η Συνθήκη Schengen, που έχει καταργηθεί από πέρυσι, όπως καθετί που αφορά το Κοινοτικό Δίκαιο. Το βιβλίο του Κυρίου Hollande, όμως, παράγει σπουδαία πράγματα...
Να ''χαμε να λέγαμε...
Ο Κύριος Hollande φέρεται να αναφέρει στα «απομνημονεύματά» του πως ο Ρώσος Πρόεδρος, Vladimir Putin, του είπε πως η Ελλάδα ζήτησε να τυπώσει δραχμές στη Ρωσία λόγω έλλειψης εγκαταστάσεων στην Ελλάδα. Μάλιστα, η ακόρεστη δίψα για πολιτικό κουτσομπολιό στην Ελλάδα (μιας και λείπει ο πραγματικός και ουσιώδης διάλογος) ονόμασε ως «περίοδο Βαρουφάκη» την όλη ιστορία, εγκιβωτίζοντάς την και αυτήν στις «ευθύνες» Γιάνη Βαρουφάκη (ΦΩΤ. ΑΡΙΣΤΕΡΑ). Ο τέως υπουργός Οικονομικών είχε πολλάκις αναφέρει πως η διαπραγμάτευση πάνω σε ζητήματα που αφορούν την ελληνική θέση στην ΕΖ με τη Ρωσία είναι επικίνδυνη. Είναι γνωστό πως άλλο κυβερνητικό στέλεχος της περιόδου εκείνης έκανε το παν για να πείσει πως θα μας δοθεί μια προκαταβολή από συνεργασία σε ενεργειακά ζητήματα με τη μορφή δανεισμού. Ο τέως υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κύριος Παναγιώτης Λαφαζάνης (ΦΩΤ. ΔΕΞΙΑ), πιθανόν να μην είχε διαβάσει το Μνημόνιο, το οποίο αναφέρει ρητώς πως δεν επιτρέπεται η δανειστική ευελιξία από άλλες πλευρές πιστωτών.
Επιπρόσθετα, το «ευφάνταστον» (μια πρόθεση κυβερνητικού ή κυβερνητικών στελεχών που αποδείχθηκαν επικίνδυνοι για την ανάγνωση τόσο του γεωπολιτικού, όσο και του οικονομικού γίγνεσθαι που αφορά τη χώρα δεν αποδεικνύει κάτι πέραν του προαναφερθέντος) στοιχειοθετείται από το γεγονός ότι η Ρωσία δεν δάνεισε 2 - 3 δισ. στην Κύπρο, όταν έγινε το χρηματοπιστωτικό έγκλημα στη Μεγαλόνησο και η Ε.Ε. απέδειξε πως έχει γίνει απλά ένας κακέκτυπος οίκος αξιολόγησης. Η Κύπρος δεν είναι καν στο ΝΑΤΟ. Επίσης η Ρωσία, εκείνη την περίοδο, βάδιζε σε τροχιά ύφεσης που υπολογιζόταν να αγγίξει μετέπειτα το 5% λόγω των κυρώσεων (4,7% - 4,8%).
Με άλλα λόγια, η Ρωσία, δεν ήταν για περιττά έξοδα και δαπάνες. Επίσης, ΑΝ η Ελλάδα μπορούσε να αλλάξει τη Γιάλτα (και οι εξωγήινοι ήταν γείτονές μας) και χρωστούσε στη Ρωσία χρήματα από ενδεχόμενο δανεισμό, με την πτώση του ρουβλιού θα ήταν προς το συμφέρον της Ελλάδας και όχι κατά αυτής (επειδή τα πάντα έχουν γίνει αντικείμενο «γνωμικολογικού» σχολιασμού, καλό είναι πρώτα να επισκεπτόμαστε τη φωνή της λογικής).
Τέλος, η Ρωσία, στον σχεδιασμό της εξωτερικής της πολιτικής, θεωρεί δεδομένο πως θέλει κράτη όπως είναι η Ουγγαρία, η Ελλάδα και η Ιταλία (και άλλοι διαφωνούντες και παθόντες με τις κυρώσεις που επέβαλε η Ε.Ε. στη Ρωσία) εντός της Ε.Ε. Αυτό σημαίνει πως, όντας μέλη, θα μπορούν να δείχνουν τη δυσαρέσκειά τους στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και να μπορεί εμμέσως η Ρωσία να ασκήσει πίεση. Με άλλα λόγια, πριν κρίνουμε κάτι που είπε ή και έκανε κάποιος διεθνής δρώντας, πρέπει να το ξέρουμε... Αλλιώς, δεν είναι γνώμη, είναι υστερία.
Ρωσοφοβία και η διάσταση της Ε.Ε.
Ο «Ψυχρός Πόλεμος», μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, αφορά πολύ συγκεκριμένα ζητήματα για τα οποία ερίζουν οι δύο δυνάμεις. Η Ε.Ε., αυτήν τη στιγμή, είναι η γάτα ανάμεσα στους δύο ελέφαντες, οι οποίοι, μολονότι έχουν πολλά παραπληρωματικά συμφέροντα, μιλούν τη γλώσσα της ισχύος, της πραγματικής ισχύος και έτσι τις τεταμένες σχέσεις τους τις εκτονώνει (προς το παρόν) η αποτροπή αμοιβαίας καταστροφής.
Η Ε.Ε. από τη μία κλείνει το μάτι στη Ρωσία για τα ενεργειακά, από την άλλη δεν θα θελε να εξαρτάται ενεργειακά από τη Ρωσία. Πάλι, από τη μια πλευρά δε θέλει πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά, από την άλλη, κάποιοι συνδιαλέχθηκαν και συνδιαλέγονται με την αντιπολίτευση στην οποία υπήρξαν και ναζιστικά απολειφάδια. Κατά το ίδιο λαϊτ-μοτίφ, η Ε.Ε. θα ήθελε φτηνό εργατικό δυναμικό μέσω της εισροής προσφύγων, αλλά, από την άλλη, δε θέλει πρόσφυγες. Από τη μια θέλει συνομοσπονδία ή ομοσπονδία, από την άλλη μιλά για 3 και 4 ταχύτητες εντός Ε.Ε. και για «εθνική κυριαρχία μέσα από δημοσιονομική πειθαρχία». Αυτή η Ε.Ε. και όσοι την άγουν και τη φέρουν αυτά τα 8 χρόνια δεν θα έπρεπε να έχουν διαθέσιμο χρόνο να γράφουν βιβλία. Θα έπρεπε να είναι απασχολημένοι με το πώς η Ε.Ε. θα πάψει να έχει να αντιμετωπίσει ζητήματα που αντιμετωπίζει η Μαύρη Ήπειρος!
Στην Ελλάδα, το ζήτημα του χρέους είναι στον αέρα, τα ζητήματα ρευστότητας (από δανεισμό) στην ουσιαστικά πτωχευμένη χώρα επανέρχονται και η Deutsche Bank βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, απειλώντας έναν ολόκληρο κόσμο.
Photo by Lucas Kaufmann - Own work, CC BY-SA 3.0 de.
Στη ζωή αυτή, θα φταίει πάντα ο προπονητής...
Το μάνατζμεντ δύσκολα γλιτώνει τις πυραμίδες. Όσο «headless» και αν είναι ένα μοντέλο διοίκησης, πάντα υπάρχει μια αρχή, πάντα υπάρχει κάποιος «αρχιτέκτονας». Εκείνος που αναλαμβάνει την ευθύνη του σχεδιασμού. Στην Ευρώπη, μετά το Μάαστριχτ, ο σχεδιασμός είναι γερμανικός. Η Γερμανία έχει οδηγήσει την Ε.Ε. στην κατάσταση που είναι, όχι όμως μόνη της. Όπως στη δική μας περίπτωση, έτσι συνέβη και με άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε. Τις περιόδους των παχέων αγελάδων, δεν είδαν τα «ψιλά γράμματα», δε διέγνωσαν πως το νόμισμα του ευρώ ήταν πολιτικό εργαλείο, δε διέγνωσαν ότι οι 3 - 4 ταχύτητες (οι πολλές ταχύτητες εν πάσει περιπτώσει) της Ε.Ε. από το κείμενο Karl A. Lamers (πρώην πρόεδρος του ΝΑΤΟ, πολιτικός στη Γερμανία με τους Χριστιανοδημοκράτες) - Wolfgang Schauble (υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας) θα παγιοποιούνταν και η σύγκλιση που είναι αναγκαία για μια συνομοσπονδία - ομοσπονδία (ο υποτιθέμενος στόχος της «Ένωσης») δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί.
Αν θέλουμε να αποφύγουμε με ειλικρίνεια τον λαϊκισμό, θα δούμε πως δε μετράνε οι προθέσεις, αλλά το αποτέλεσμα, το οποίο, στην Οικονομία και στην πολιτική, απαντά στο διττό ερώτημα: «ποιος, κερδίζει, τι;». Η Γερμανία, όπως ο Φρίντμαν (ιδρυτής του Στράτφορ, που είναι βέβαιο πως δεν είναι «ψεκασμένος») σε άρθρο του το 2015, τεκμηρίωσε πως το πρόβλημα της ΕΖ είναι εμπορικό, καθώς η Γερμανία στραγγαλίζει όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των άλλων χωρών-μελών αυτής. Απότομα και ξαφνικά: Βλέπετε κάποιον Ρώσο ή κάποιον Αμερικάνο εδώ;
Η γελοιοποίηση της πολιτικής συζήτησης στην Ε.Ε. όχι μόνο καθυστερεί μια συγκρότηση αυτής σε καιρούς που ετοιμάζονται «πόλεμοι», αλλά και προωθεί τη συνωμοσιολογία. Θέλετε να δείτε τι έλεγε ο Ούγγρος ηγέτης περί σκοτεινών εξω-ευρωπαϊκών δυνάμεων που επιχειρούν να σπάσουν την Ευρώπη; Έχετε ακούσει συνωμοσίες τύπου «πίσω από τη διάλυση της Ε.Ε. είναι Αμερική και Ρωσία»; Πώς θα ζήσουν οι ΗΠΑ χωρίς Ευρώπη ανθηρή; Πώς θα πουλήσει αέριο η Ρωσία;
Ρωσο-υστερία, αναδυόμενη αμερικανο-φοβία και Ε.Ε. σε κυνήγι φαντασμάτων!
Photo by U.S. Embassy Kyiv Ukraine, CC BY-ND 4.0.
Όταν εξελέγη η σημερινή κυβέρνηση, που τίποτε από όσα υποσχέθηκε δεν έκανε, η συνάντηση του Ρώσου πρέσβη με τους νέους κυβερνώντες δεν πείραξε την κυρία Victoria Nuland (υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις –ΦΩΤ.), η οποία δημοσίως το είχε πει, πείραξε όμως την Ε.Ε. Το να διαλέγονται κάποιοι κύκλοι με ναζί Ουκρανούς εντάσσεται μάλλον στην ΚΕΠΠΑ, αλλά το να διαλέγεσαι με τη Ρωσία σε καιρούς οικονομικής ασφυξίας είναι εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου. Το Κοινοτικό Δίκαιο είναι Περιφερειακό Διεθνές Δίκαιο και το τελευταίο μας επιτρέπει να ασκούμε την εξωτερική πολιτική στα πλαίσια αυτού και σεβόμενοι αυτό κατά πώς ορίζονται τα συμφέροντά μας.
Τελευταίες εξελίξεις που αφορούν την DB βάζουν στον χορό των φαντασμάτων τις ΗΠΑ (οι πρώτες που θα έχουν σοβαρό πρόβλημα αν σκάσει η DB), τους εξωγήινους, το Πείραμα της Φιλαδέλφειας και ίσως τον Μεγαλόποδα. Αστειότητες που αποδεικνύουν την παρακμή του συνολικού πολιτικού προσωπικού της Ε.Ε. Άλλωστε, όταν ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Jack Lew, είχε για πολλοστή φορά μιλήσει για ρεαλιστική λύση για την Ελλάδα, η οποία δεν μπορεί να συνεχίσει να φυτοζωεί με τη λιτότητα, ο κύριος Schauble είχε απαντήσει πως «αν θέλετε, δώστε 50 δισ. εσείς, αλλιώς μη μιλάτε». Έτσι διαχειρίζεται διεθνείς και ενδοκοινοτικές υποθέσεις ο κύριος Schauble. Όμως εδώ, θα μας ενοχλήσει κάποια ομιλία Ρώσου ακαδημαϊκού, του κυρίου Aleksandr Dugin ή κάποια δήλωση υποστήριξης του Paul Krugman ή του Joseph Stiglitz.
«Μυστικισμός» με την ταμπέλα «ψεκαστικού»
Οι ελληνορωσικές σχέσεις, όπως οι ρωσο-ουγγρικές, οι ρωσο-αλβανικές, οι ρωσο-μεξικανικές κτλ, έχουν ευκαιρίες και περιορισμούς που και τα δύο μέλη τις σέβονται και τις αφουγκράζονται. Ο «μυστικισμός» που πολλοί προωθούν με την ταμπέλα «ψεκαστικού» έχει στόχο να φαιδροποιηθούν οι σχέσεις αυτές και όχι για να τις εξορθολογιστούν. Η ρωσο-υστερία εξυπηρετεί τη Βαβέλ της Ε.Ε. προκειμένου να καταφύγει σε εξιλαστήρια θύματα για να έχει βρει τον ένοχο που θα ξεπλύνει τις δικές της ευθύνες, τις ευθύνες που την έφεραν στην αποψίλωση και στο ξήλωμά της (ας μην ξεχνάμε ότι ζήσαμε και ένα Brexit, το οποίο ούτε οι Αμερικανοί, αλλά ούτε οι Ρώσοι «προμόταραν»).
Photo by Jeff Djevdet, CC BY 4.0.
Τα σοβαρά κράτη δημιουργούν σενάρια και τα υπολογίζουν. Τα σοβαρά κράτη υπακούουν στον βασικό κανόνα της στρατηγικής που είναι «προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο, ελπίζοντας για το καλύτερο». Οι άνθρωποι και οι φορείς που τάζουν δόγματα, μονήρεις επιλογές και «σίγουρα στοιχήματα» είναι όχι μόνο κακοί αναγνώστες του σημερινού μας κόσμου, αλλά και επικίνδυνοι για τη χώρα.
Οι Ρώσοι «δεν είναι φίλοι μας»
Κατά τα άλλα, περιμένουμε την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας, Sergey Lavrov (ΦΩΤ.), για να δούμε τα πλαίσια των ελληνο-ρωσικών σχέσεων και πώς αυτά εξελίσσονται. Ίσως και από μόνη της αυτή η επίσκεψη και η αναμονή αυτής να δικαιολογεί πολλές από τις υστερίες που καλλιεργούνται σε Ελλάδα και Ευρώπη.
Και, ναι, με υπογραφή μπορούμε να πούμε πως οι Ρώσοι «δεν είναι φίλοι μας», όπως δεν είναι κανένα κράτος και ποτέ δε θα είναι, όχι μόνο γιατί είμαστε έθνος ανάδελφον, αλλά γιατί τα κράτη δεν βγαίνουν στον ανταγωνισμό και στην αρένα για να κάνουν «φίλους και εχθρούς». Βγαίνουν για να πάρουν σχετικά ή απόλυτα κέρδη.
Photo by Kremlin.ru, CC BY 4.0.
* Ο κ. Αλέξανδρος Δρίβας είναι Υποψήφιος Διδάκτορας Διεθνών Σχέσεων στο Παν/μιο Πελοποννήσου - συντονιστής στο Παρατηρητήριο Ανατολικής Μεσογείου στον Τομέα Ρωσίας Ευρασίας και Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΤΟ.ΡΕ.ΝΕ). Το κείμενο αυτό αποτελεί άποψη του γράφοντος και δεν εκπροσωπεί τους φορείς στους οποίους εργάζεται.
