Του Νίκου Μελέτη
Ευκαιρία για να σταλεί απευθείας συγκεκριμένο και ξεκάθαρο μήνυμα στα Τίρανα για τους όρους και προϋποθέσεις που πρέπει να εκπληρωθούν προκειμένου να υπάρξει απόφαση για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων αλλά και ουσιαστική βελτίωση των διμερών σχέσεων, προσφέρει η συνάντηση που έχουν στην Αθήνα ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Αλβανό ομόλογο του Εντι Ράμα στο περιθώριο της Ευρωμεσογειακής Συνάντησης.
Βεβαίως η τελευταία εξέλιξη ,με το βέτο του Γάλλου Προέδρου Εμ. Μακρόν που παραπέμπει το νωρίτερα την Άνοιξη την απόφαση για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία και την Βόρεια Μακεδονία ,λειτουργεί ως αντικίνητρο κυρίως για την κυβέρνηση Ράμα που θεωρεί ότι πλέον μπορεί να ροκανίσει τον χρόνο και τελικά να αποφύγει τις υποχρεώσεις που έχει για σεβασμό των δικαιωμάτων της Ελληνικής μειονότητας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης που τάχθηκε υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι «με την Αλβανία επιζητούμε καλές σχέσεις γειτονίας. Προϋπόθεση, όμως, για την κοινή πρόοδο, για να ανοίξει κάποια στιγμή ο ευρωπαϊκός δρόμος της Αλβανίας είναι ο σεβασμός της ελληνικής μειονότητας και των δικαιωμάτων της».
Με δεδομένη την εμπειρία των τελευταίων (και όχι μονο) ετών η ελληνική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να μην επιτρέψει στην αλβανική πλευρά να αφήσει τον χρόνο να κυλήσει και με πρόσχημα την αβεβαιότητα που δημιούργησε το βέτο Μακρόν ,να συνεχίσει και να ολοκληρώσει τους σχεδιασμούς για υφαρπαγή των ελληνικών περιουσιών στην Βόρειο Ήπειρο, να παρεμποδίσει την δυνατότητα αυτοπροσδιορισμού στην προγραμματισμένη Απογραφή πληθυσμού και να αποφύγει οριστικά την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που είχαν αναλάβει τα Τίρανα για οριοθέτηση των Θαλάσσιων Ζωνών με την Ελλάδα.
Στο πλαίσιο αυτό η ελληνική πλευρά θα διαμηνύσει στον κ.Ράμα ότι θα πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένες κινήσεις, ένα road map ,με ψήφιση των σχετικών νόμων που θα διασφαλίζουν τα περιουσιακά δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας και θα ξεκινήσει η διαδικασία της «πρώτης εγγραφής» που αφορούν το περιουσιακό και συγχρόνως θα υιοθετηθεί η νομοθεσία που θα κατοχυρώνει τον αυτοπροσδιορισμό με τις προϋποθέσεις που τίθενται από τις διεθνείς συμβάσεις και τους διεθνείς οργανισμούς.
Και όλα αυτά θα πρέπει να έχουν δρομολογηθεί πριν από την στιγμή που θα έρθει προς έγκριση η απόφαση για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Αλβανίας με την Ε.Ε.
Πάνω σε αυτό το χρονοδιάγραμμα θα διαμορφωθεί και η ελληνική θέση όχι μόνο για την απόφαση για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων αλλά και για το άνοιγμα της Διακυβερνητικής Διάσκεψης με ομόφωνη απόφαση της οποίας αρχίζουν να ανοίγουν τα ενταξιακά Κεφάλαια.
Όμως η Αθήνα οφείλει να κινηθεί και σε διμερές επίπεδο προκειμένου να ασκηθεί πίεση στον κ. Ράμα στα ζητήματα της μειονότητας αλλά και στο σοβαρό θέμα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο παράκαμψης των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η Αλβανία με την προσχηματική επίκληση της καθυστέρησης στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων λόγω του γαλλικού βέτο.
Η Αλβανική πλευρά θα πρέπει να αποδεχθεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για συνομιλίες προκειμένου να επικαιροποιηθεί η Συμφωνία οριοθέτησης Θαλασσίων Ζωνών που έχουν υπογράψει οι δυο χώρες και μετά από προσφυγή του Εντυ Ραμα, ηγέτη τότε της Αντιπολίτευσης ,ακυρώθηκε από το Αλβανικό Συνταγματικό Δικαστήριο. Διαφορετικά θα πρέπει να τεθεί μαζί με τα θέματα της Ελληνικής μειονότητας και η υποχρέωση επίλυσης της διαφοράς για την Συμφωνία οριοθέτησης Θαλάσσιων Ζωνών που ακυρώθηκε μονομερώς από την Αλβανία στις προϋποθέσεις που θα θέσει η Αθήνα για τις σχέσεις της Αλβανίας όχι μόνο με την Ελλάδα αλλά και με την Ε.Ε.
Και με συνέπεια σε πάγιες ελληνικές θέσεις, θα πρέπει να συνδεθεί η περαιτέρω ομαλοποίηση των ελληνοαλβανικών σχέσεων και η συναίνεση στο άνοιγμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την αποδοχή εκ μέρους των Τιράνων ,ως τελευταία λύση η προσφυγή από κοινού στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, βάσει των αρχών της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας ,τις οποίες αμφισβήτησε το Αλβανικό Συνταγματικό Δικαστήριο ακολουθώντας την γραμμή της Άγκυρας.
Και εάν ο κ. Ράμα αντιδρά, ίσως θα πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να του θυμίσει ότι υπάρχει και άλλος δρόμος τον οποίο είχε ανοίξει ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης όταν έθεσε τους «έξι όρους» στην Αλβανία το 1993.
