Του Νίκου Μελέτη
Με δυο εντυπωσιακές κινήσεις που κορυφώνουν την επικοινωνιακή του καμπάνια δυο εικοσιτετράωρα πριν τις εκλογές, ο Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να αναδείξει την «ισχυρή» νέα Τουρκία που φέρει την υπογραφή του και αποτελεί και τον κορμό του αφηγήματος του, ενόψει της πιο δύσκολης και κρίσιμης εκλογικής μάχης που δίνει την τελευταία 15ετια.
Το πρωί της Πέμπτης ο Ταγίπ Ερντογάν θα πραγματοποιήσει την πρώτη δοκιμαστική προσγείωση στο τεράστιο νέο Αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, το οποίο θα εγκαινιασθεί στις 29 Οκτωβρίου 2018 και θα είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο εξυπηρετώντας περισσότερους από 90 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως, μετατρέποντας την Κωνσταντινούπολη στον μεγαλύτερο κόμβο αεροπορικών συγκοινωνιών στον κόσμο.
Λίγες ώρες αργότερα, χιλιάδες μίλια μακριά, στην βάση της Lockheed Martin, Fort Worth στο Τέξας, παρά την εντονότατη αντίδραση της Γερουσίας και του Κογκρέσου, η αμερικανική κυβέρνηση έλαβε την απόφαση να μην εμποδίσει την παράδοση των πρώτων δυο F-35 στην Τουρκία.
Στο Fort Worth θα γίνει η επίσημη τελετή, όπως δήλωσε στο CNN ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Mike Andrews ενώ τα δυο μαχητικά θα μεταφερθούν αργότερα στην στρατιωτική βάση Luke στην Αριζόνα, όπου έχουν ήδη φθάσει οι τούρκοι πιλότοι και συντηρητές οι οποίοι θα αρχίσουν την εκπαίδευση τους στα υπερσύγχρονα μαχητικά.
Για τον Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος διαφημίζει καθημερινά τις τελευταίες ημέρες την επιτυχία του να εξασφαλίσει από τους Αμερικανούς παρά την διαρκή αντιπαράθεση με την Ουάσιγκτον, την άδεια να περιπολούν οι τουρκικές δυνάμεις έξω από την πόλη Μανμπιζ της Βόρειας Συρίας και να δρομολογείται η έξοδος από την πόλη αυτή των Κούρδων μαχητών του YPG, η παράδοση των F-35 θα προβληθεί ως «νίκη στα σημεία».
Ότι ο σκληρός και πύρινος λόγος του, η διαπραγματευτική στάση του και κυρίως η ισχύς της Τουρκίας είναι αυτές που ανάγκασαν ακόμη και την όχι και τόσο φιλική αμερικανική κυβέρνηση να υποκύψει στην Τουρκία: να παραδώσει παρά τις αντιδράσεις τα F-35,χωρίς να έχει αποσπάσει από την Τουρκία δέσμευση για ακύρωση η καθυστέρηση της αγοράς των S-400 και συγχρόνως μετά από μήνες πιέσεων και απειλών ακόμη και πλήγματος εναντίον των Αμερικάνων πεζοναυτών στην Β. Συρία, να υποχρεωθεί η αμερικανική πλευρά να «πουλήσει» τους συμμάχους της Κούρδους του YPG στο Μανμπιζ και να αποδεχθεί την απώθηση τους όλο και πιο ανατολικά.
Η πτήση στο νέο Αεροδρόμιο θέλει να τονώσει την εθνική αυτοπεποίθηση, καθώς είναι το πρώτο από τα Megaproject στα οποία έχει βάλει τα θεμέλια ο Ταγίπ Ερντογάν και πέτυχε να κατασκευασθεί μέσα σε 42 μήνες κυρίως από τουρκικές εταιρίες (που ..συμπωματικώς ανήκουν σε επιχειρηματικούς ομίλους φιλικά προσκείμενους στην οικογένεια Ερντογάν).
Με χώρους εξυπηρέτησής επιβατών 100.000 τ.μ., χώρους στάθμευσης για 25.000 αυτοκίνητα, 143 γέφυρες επιβίβασης, και 42 χιλιόμετρα κυλιόμενες ταινίες αποσκευών, το νέο αεροδρόμιο σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Κοινοπραξίας θα αποφέρει ετησίως στον κρατικό προϋπολογισμό 15.35 δις δολάρια και κυρίως θα προσφέρει 225.000 θέσεις εργασίας.
Για τον Ταγίπ Ερντογάν και η σημερινή θα είναι μια ακόμη μέρα σε έναν πολύ σκληρό για τον ίδιο προεκλογικό αγώνα, τον οποίο πήρε όλον στους ώμους του.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι δύσκολα θα κατορθώσει να εκλεγεί από την πρώτη Κυριακή στην θέση του προέδρου, ενώ τα σενάρια για τις Κοινοβουλευτικές εκλογές είναι και αυτά ανησυχητικά.
Το κλίμα δυσαρέσκειας του κοσμικού και φιλοδυτικού στοιχείου της τουρκικής κοινωνίας πριμοδοτεί το φιλοκουρδικό -αριστερό κόμμα HDP το οποίο με την επίδοση του θα κρίνει εν πολλοίς το αν ο κ. Ερντογάν εξασφαλίσει με το κόμμα του το AKP την πλειοψηφία και στην Εθνοσυνέλευση, η θα μπει σε περιπέτειες, καθώς αν και το σύστημα είναι πλέον Προεδρικό, μια εχθρική Εθνοσυνέλευση μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα στον ίδιο. Το HDP δίνει την μάχη του τόσο στις κουρδικές περιοχές, όπου το ΑΚΡ είναι δεύτερο κόμμα, αλλά και στα μεγάλα αστικά κέντρα προσελκύοντας κυρίως αριστερούς φοιτητές, διανοουμένου και ακτιβιστές. Εάν περάσει το όριο του 10% τότε η πλειοψηφία θα είναι μάλλον απίθανη για το ΑΚΡ.
Μεγάλο ερωτηματικό παραμένει όμως το πως θα κινηθεί ο κ.Ερντογάν τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό μετά τις εκλογές.
Στο εσωτερικό έκτισε όλη την πολιτική του τα τελευταία δυο χρόνια στο αποτυχημένο πραξικόπημα, στο κυνήγι μαγισσών του Φετουλάχ Γκιουλέν και σε ένα σκληρό αγώνα εξόντωσης πολίτικων και ιδεολογικών αντίπαλων του. Χειραγώγησε τα ΜΜΕ με απειλές, φυλακίσεις δημοσιογράφων και εξαγορά μεγάλων συγκροτημάτων από φίλα προσκείμενους επιχειρηματίες.
Συγχρόνως τροφοδότησε το αντιδυτική αίσθημα του λαού του, επενδύοντας έτσι στον φόβο έναντι των πολλών εχθρών. Θέλοντας να επιδείξει την προσωπική ισχύ του έστρεψε την πλάτη σε παραδοσιακούς συμμάχους, την Ε.Ε. και την Ουάσιγκτον, επέλεξε να ρισκάρει επικίνδυνα παιγνίδια λυκοφιλιών με την Ρωσία και το Ιράν και να εξαπολύσει τυχοδιωκτικές επιχειρήσεις στην Συρία και στο Ιράκ.
Η εξωτερική πολιτική του στηριγμένη σε λεπτές ισορροπίες και με στόχο να στέλνει το μήνυμα ότι η Τουρκία είναι ισχυρή και περιφερειακός παίκτης που κανείς πια δεν μπορεί να μην λαμβάνει υπόψη του, ο κ.Ερντογάν μπαίνει συγχρόνως σε βαθιά και δύσβατα μονοπάτια για χώρες ακόμη και του μεγέθους της Τουρκίας. Ο κίνδυνος εμπλοκής πιο βαθιά στην Συριακή κρίση δεν είναι σίγουρο ότι θα αποφέρει τα εδαφικά οφέλη που ίσως ονειρεύεται.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα και την Κύπρο (σ.σ. θα ακολουθήσει και επόμενο άρθρο) δεν θα πρέπει να περιμένει κανείς ότι ο κ.Ερντογάν θα μεταμορφωθεί την 25η Ιουνίου σε «αρνάκι».
Η αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας, η προσπάθεια διεκδίκησης μεριδίου από τους ενεργειακούς πόρους της Κύπρου, είναι στρατηγικές επιλογές και όχι συγκυριακές. Και όταν το μείγμα αυτό συμπληρώνεται με τις προσωπικές εμμονές του Τούρκου ηγέτη που θεωρεί προσωπική προσβολή και «πισώπλατη μαχαιριά» την υπόθεση των οκτώ τούρκων αξιωματικών, γίνεται εκρηκτικό. Γιατί ο Ταγίπ Ερντογάν, παραμένει πάντοτε ένας ξεροκέφαλος ,μεσαίας μόρφωσης, θρησκόληπτος παρορμητικός, επιρρεπής στον νεποτισμό και στην αλαζονεία, με ισχυρό όμως λόγο και χαρισματικός, Λαζός από την Ρίζα του Πόντου..
