Με στόχο να επενδύσει στην.. επιτυχία της πρώτης απόπειρας μεσολάβησης που είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία μιας ακόμη «κόκκινης γραμμής» μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας και να περάσει στην επόμενη φάση με την προώθηση ενός διευρυμένου σε περιεχόμενο «μηχανισμού αποκλιμάκωσής», περιοδεύει σήμερα στην Άγκυρα και την Τρίτη στην Αθήνα ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ.
Στόχος δεν είναι μόνο η αποκλιμάκωση να έχει διάρκεια, ώστε τις επόμενες εβδομάδες να μην διαταραχθεί το τεχνητό κλίμα αισιοδοξίας που επιχειρείται να δημιουργηθεί ενόψει των διερευνητικών επαφών, αλλά και να μπουν οι βάσεις για υιοθέτηση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στα οποία εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια προσπαθεί να προωθήσει το ΝΑΤΟ.
Εξάλλου η προσπάθεια του ΓΓ για την διαμόρφωση αυτού του μηχανισμού αποδείχθηκε ότι αποσκοπούσε τελικά και στην διευκόλυνση των προσπαθειών της γερμανικής προεδρίας της Ε.Ε. να εμφανίσει «πρόοδο» στα ελληνοτουρκικά και να αποφευχθεί το ενδεχόμενο απόφασης για άμεση επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κ. Στόλτενμπεργκ έσπευσε να ανακοινώσει την «συμφωνία» για την καθιέρωση «κόκκινης γραμμής» λίγη ώρα πριν την έναρξη της Συνόδου Κορυφής την περασμένη Πέμπτη.
Στο σύντομο κείμενο που συμφώνησαν οι στρατιωτικοί εκπρόσωποι των δυο χωρών στο ΝΑΤΟ και έχει τίτλο «Τεχνικές Ρυθμίσεις μεταξύ των Στρατιωτικών Δυνάμεων της Ελλάδας και της Τουρκίας ,για την πρόληψη στρατιωτικών συμβάντων και ατυχημάτων στην ανατολική Μεσόγειο» επισημαίνεται εκτός της θέσπισης της «κόκκινης γραμμής», ότι « ότι στο μέλλον οι συναντήσεις στο ΝΑΤΟ θα πρέπει να πραγματοποιούνται με παρόμοια μορφή όταν είναι απαραίτητο και μετά από τη συγκατάθεσή μας για στρατιωτικά μέτρα αποκλιμάκωσης» ,θέλοντας να δώσει εικόνα «συνέχειας» της διαδικασίας αυτής.
Επίσης στην ανακοίνωση του ΝΑΤΟ για την συμφωνία των δυο πλευρών επισημαίνεται ότι η «στρατιωτική αποκλιμάκωση μεταξύ Συμμάχων είναι ένας ρόλος που έχει παίξει το ΝΑΤΟ στο παρελθόν. Στην δεκαετία του 1990 το ΝΑΤΟ συνέβαλε στην εγκαθίδρυση ενός παρόμοιου μηχανισμού στην περιοχή ο οποίος ήταν αποτελεσματικός για να βοηθήσει στην μείωση των εντάσεων και για να προσφέρει χώρο σε ευρύτερες διπλωματικές συνομιλίες.
Ήταν τον Φεβρουάριο του 1997 έναν χρόνο μετά τα Ιμια όταν ο τότε ΓΓ του ΟΗΕ Χαβιέ Σολάνα με την απόλυτη στήριξη των Αμερικανών πρότεινε ένα πακέτο ΜΟΕ το οποίο σε πολλά σημεία του ήταν απολύτως προβληματικό.
Ο κ. Σολάνα είχε προτείνει :
«1) μορατόριουμ για τις στρατιωτικές ασκήσεις μεταξύ 15 Ιουνίου και 15 Σεπτεμβρίου·
2) εκπαιδευτικές πτήσεις μόνο από άοπλα αεροπλάνα
3) αεροπλάνα θα χρησιμοποιούν συσκευές αναγνώρισης, φίλιων ή εχθρικών (IFF) (αντί υποβολή σχεδίων πτήσης) για να αποκλειστούν οι αναχαιτίσεις, να μειωθεί η ανάγκη αναχαιτίσεων, και να μειώσει τον αριθμό των αερομαχιών
4) άμεση επικοινωνία μεταξύ ελληνικών και τουρκικών Επιτελείων Αεράμυνας
5) δημιουργία κέντρου στο Αρχηγείο Διοίκησης του ΝΑΤΟ στη Νάπολη για παρακολούθηση των επιχειρήσεων του εναέριου χώρου του Αιγαίου».
Η Ελλάδα είχε απορρίψει την χρήση του IFF και τον αφοπλισμό των πολεμικών αεροσκαφών ,αν και είχε αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο να συζητηθεί ορισμένες ασκήσεις να γίνονται με μη οπλισμένα μαχητικά.
Η Ελλάδα είχε συμφωνήσει σε τηλεφωνικές γραμμές μεταξύ Αθήνας και ΝΑΤΟ και Τουρκίας και ΝΑΤΟ. Ενώ από τον Φεβρουάριο 1997 ξεκίνησε ένα πρόγραμμα δοκιμαστικό με αποστολή εικόνων του Αιγαίου στην Εδρα του ΝΑΤΟ.
Από το 2000-2010 Ελλάδα και Τουρκία υιοθέτησαν 29 στρατιωτικού χαρακτήρα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης τα οποία περιλαμβάνουν από ανταλλαγές επισκέψεων ,γραμμές επικοινωνίας μεταξύ των υπουργείων εξωτερικών και άμυνας , «κόκκινη γραμμή» μεταξύ των αεροπορικών στρατηγείων Λάρισας -Εσκι Σεχίρ, αλλά και των ΑΓΕΕΘΑ, ανταλλαγή επισκέψεων και διαβουλεύσεων μεταξύ αρχηγών των Λιμενικών των δυο χωρών , διδασκαλία ελληνικής και τουρκικής γλώσσας σε στελέχη των ΕΔ των δυο χωρών, έως και Διοργάνωση αγώνων ατομικών αθλημάτων (πχ ιστιοπλοΐα, κολύμβηση, τένις) μεταξύ των στρατιωτικών Σχολών και « Οργάνωση φιλικών αθλητικών εκδηλώσεων μεταξύ μικτών (combined) ομάδων, του Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας, των δύο χωρών (π.χ. μία ομάδα ποδοσφαίρου που θα αποτελείται από 6 τούρκους και 5 έλληνες αθλητές από τις Πολεμικές Αεροπορίες των δύο χωρών, εναντίον μίας αντίστοιχης μικτής ομάδας που θα συγκροτείται από αθλητές που θα ανήκουν στα Πολεμικά Ναυτικά αυτών)»..
Πάντως δεν ήταν λίγες φορές στο παρελθόν που και το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ επιχείρησαν να προωθήσουν Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης ,τα οποία τελικά εξυπηρετούσαν την τουρκική επιχειρηματολογία καθώς αντί να αντιμετωπίζουν την πηγή των εντάσεων που είναι οι τουρκικές κινήσεις αμφισβήτησης ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων επιχειρούσαν να βρουν τρόπους ώστε αυτή αμφισβήτηση να γίνεται εκ τους ασφαλούς και χωρίς κίνδυνο στρατιωτικής εμπλοκής.
