Ένα Αιολικό στην Εύβοια παράγει φθηνότερη ενέργεια απ’ ότι μία πετρελαιοπηγή στην έρημο της Σαουδικής Αραβίας. Ο άνεμος και ο ήλιος είναι για την Ελλάδα ό,τι το πετρέλαιο για τη Μέση Ανατολή. Η μεγάλη ευκαιρία της χώρας είναι ότι σήμερα υπάρχει μία κυβέρνηση που μπορεί να εκπονήσει και να υλοποιήσει ένα πραγματικά φιλόδοξο πρόγραμμα και με στόχο της ενεργειακή μας ανεξαρτησία. Φθηνή ενέργεια για όλους σε πέντε χρόνια! Αυτός είναι ένας ρεαλιστικός στόχος. Είναι ένας εθνικός στόχος!
Μέχρι πριν από δέκα - είκοσι χρόνια μας έλεγαν ότι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας δεν μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες της χώρας και ότι όσοι επένδυαν σε αυτές ήταν στην καλύτερη των περιπτώσεων ονειροπόλοι και στη χειρότερη κυνηγοί κρατικών επιδοτήσεων. Το λόμπι των πετρελαιοειδών είχε κάνει καλή δουλειά! Από την άλλη πλευρά υπήρχαν άνθρωποι σαν τον Γιώργο Περιστέρη που ξεκινούσαν το μοναχικό τους ταξίδι. Με τη δική τους συμβολή και επιμονή έχουμε φτάσει εδώ που φτάσαμε. Αν είχαμε από τότε αφυπνιστεί από τις δικές τους ανησυχίες, σήμερα θα είχαμε κάνει πολλά περισσότερα απ' όσα έχουμε κάνει. Να μην είμαστε μηδενιστές. Έχουν γίνει πράγματα. Όχι όσα θα μπορούσαμε, αλλά έχουν γίνει.
Η εγκατεστημένη ισχύς των μονάδων παραγωγής ηλεκτρισμού στην Ελλάδα είναι περίπου 20.000 Μεγαβάτ και οι ΑΠΕ καλύπτουν τη μισή από αυτήν. Ονομαστικά. Στην πράξη οι ΑΠΕ καλύπτουν περίπου το ένα τρίτο των αναγκών μας. Αυτό συμβαίνει επειδή η ενέργεια δεν αποθηκεύεται εύκολα και ο αέρας δεν έρχεται πάντα όταν τον χρειαζόμαστε. Παρόλα αυτά, το σύστημα δεν έπεσε στις μέρες της μεγάλης ζήτησης και οι ΑΠΕ συνέβαλλαν σημαντικά σε αυτό. Η ουσία είναι ότι χρειαζόμαστε περισσότερες ΑΠΕ και τις χρειαζόμασταν … χτες! Και την ίδια ώρα χρειαζόμαστε επενδύσεις στον τομέα της αποθήκευσης. Για παράδειγμα η αντλησοταμίευση δεν είναι κάτι νέο. Ξέρουμε εδώ και χρόνια πως λειτουργεί. Δεν κινούμαστε, δηλαδή, στα όρια μιας start up επιχείρησης.
Το μήνυμα της πράσινης ανάπτυξης το έχει αντιληφθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Έχει μάλιστα εξαγγείλει επενδύσεις σε υπεράκτια αιολικά 2.000 μεγαβάτ μέχρι το 2030. Αν πολλαπλασιάσει το νούμερο αυτό επί πέντε και δημιουργήσει ένα πλαίσιο fast trac επενδύσεων, τότε η χώρα μπορεί σε πέντε χρόνια να έχει λύσει το ενεργειακό της πρόβλημα. Και σε δέκα χρόνια θα μπορεί ακόμη και να εξάγει ηλεκτρική ενέργεια. Αυτό είναι ένα ρεαλιστικό πλαίσιο για να το συζητάμε. Θα πει κάποιος ότι την πράσινη ανάπτυξη την είχε υιοθετήσει και ο Γιώργος Παπανδρέου. Πράγματι! Και είχαν γίνει και σοβαρές προσπάθειες. Δεν απέδωσαν για λόγους που δεν είναι του παρόντος. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πάντως, μπορεί και πρέπει να διδαχτεί από τα λάθη εκείνης της περιόδου.
Είναι τόσο εύκολο να λύσουμε το θέμα της ενεργειακής μας εξάρτησης; Κάθε άλλο! Ο μέσος χρόνος που χρειάζεται σήμερα για την υλοποίηση μιας επένδυσης σε χερσαίο αιολικό πάρκο είναι τα 12 χρόνια! Από την ώρα που θα ξεκινήσει η αδειοδότηση μέχρι την ώρα της διασύνδεσης της μονάδας στο δίκτυο. Αρκεί στο μεταξύ να μην υπάρξουν στον δρόμο της επένδυσης σύλλογοι προστασίας του Κορμοράνου και του γόνου της σαρδέλας. Για να ξεπεραστούν αυτού του είδους οι «ενστάσεις», αλλά και οι αργόσυρτοι και βασανιστικοί ρυθμοί της ελληνικής γραφειοκρατίας, χρειάζεται να δημιουργηθεί ένα παράλληλο σύστημα για την προώθηση αυτών ακριβώς των επενδύσεων. Δηλαδή μια διαδικασία Fast track, όπως συνέβη και με τα έργα των Ολυμπιακών Αγώνων.
Θέμα πρώτο: Λύνουμε το ενεργειακό μας πρόβλημα και δεν εξαρτόμαστε από το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο.
Θέμα δεύτερο: Ελέγχουμε το ενεργειακό μας κόστος και με τον τρόπο αυτόν γίνεται ανταγωνιστική και η ελληνική βιομηχανία.
Θέμα τρίτο: Η χώρα μπορεί μακροπρόθεσμα να έχει και σημαντικά οικονομικά κέρδη από εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας.
Θέμα τέταρτο: Οι επενδύσεις σε ΑΠΕ θα δημιουργήσουν δουλειές για τα ναυπηγεία της χώρας και για λιμάνια που αυτή τη στιγμή δεν παρουσιάζουν αξιόλογη οικονομική δραστηριότητα.
Χρειάζεται όραμα. Η σημερινή κυβέρνηση το έχει! Χρειάζεται τόλμη για να ξεπεράσει κανείς τα συνήθη προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επενδύσεις στην Ελλάδα. Αυτό είναι ζητούμενο και για τη σημερινή κυβέρνηση! Και τέλος χρειάζονται χρήματα για αυτές τις επενδύσεις και πολλή σκέψη για το πως αυτά θα βρεθούν. Θα χρειαστούμε μόνο ιδιωτικές επενδύσεις ή πρέπει να γίνουν και κρατικές; Κι αν καταλήξουμε (και) σε σημαντικές δημόσιες επενδύσεις σε ΑΠΕ, μήπως πρέπει να ξαναδούμε για τη διαχείρισή τους το μοντέλο της Νορβηγίας;
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία μπορούν να λειτουργήσουν μόνο ως καταλύτης. Οι επενδύσεις μας σε ΑΠΕ θα έπρεπε να γίνουν έτσι ή αλλιώς. Είναι σαν να γυρίζουμε τον χρόνο μερικές δεκαετίες πίσω και η Σαουδική Αραβία να μην άνοιγε τα πηγάδια για να βγάλει το πετρέλαιο που τόσο γενναιόδωρα της χαρίστηκε. Τώρα με τον πόλεμο, όμως, τα πράγματα πρέπει να γίνουν πιο γρήγορα. Και οι επενδύσεις στην ενέργεια να αποτελέσουν έναν ακόμη πυλώνα ανάπτυξης για τη χώρα. Μιλάμε για επενδύσεις δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ.
Επενδύσεις που θα αποδώσουν μέχρι την τελευταία δεκάρα. Όχι μόνο λόγω της χαμηλής τιμής παραγωγής του ρεύματος, αλλά και λόγω της ανάπτυξης που θα επιφέρουν αυτές οι επενδύσεις σε κλάδους που σήμερα είναι παρηκμασμένοι. Και φυσικά η χώρα αποκτά όραμα. Ακόμη και για ισχυρή βιομηχανία! Ας μην ξεχνάμε ότι η φθηνή ενέργεια είναι το κλειδί που ανοίγει τις πόρτες στον κόσμο της ανάπτυξης και της καινοτομίας.
Θανάσης Μαυρίδης
