Του Κωνσταντινου Χαροκόπου
Ήδη από το 1980, η πολυπλοκότητα της λειτουργίας των νοσηλευτικών μονάδων, απασχολούσε μεγάλο τμήμα των ερευνών και των μελετών των επιστημών της διοίκησης, της επιχειρησιακής έρευνας και της ανάλυσης συστημάτων, στο Ηνωμένο Βασίλειο. Έτσι το περιβάλλον των νοσοκομείων, αποτελούσε τo ιδανικό case study για τους φοιτητές των διοικητικών επιστημών.
Και αυτό, που ήταν και παραμένει απολύτως κατανοητό στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εδώ και σαράντα χρόνια, στην χώρα μας εξακολουθεί να μην γίνεται αντιληπτό. Ή μάλλον, ενώ γίνεται αντιληπτό, ουδείς αναλαμβάνει την πρωτοβουλία για την λήψη ριζικών τεχνοκρατικών αποφάσεων. Και αυτό, διότι οι διορισμοί των διοικήσεων στα νοσοκομεία και σε ορισμένους θνησιγενείς δημόσιους οργανισμούς προσφέρονται, είτε ως επιβράβευση των κομματικών προσπαθειών, είτε ως εκπλήρωση υποχρεώσεων και εξυπηρετήσεων, είτε ως υποχώρηση έναντι εκβιασμών.
Για να αντιληφθούμε ακόμα καλύτερα την σπουδαιότητα που δίδεται στο εξωτερικό, στην λειτουργία των νοσοκομειακών μονάδων και γενικότερα στον τομέα της Υγείας, υπάρχει πλέον διαθέσιμη μια σειρά εξειδικευμένων μεταπτυχιακών σπουδών σε αυτά τα αντικείμενα. Για παράδειγμα, από κανονικά ευρωπαϊκά πανεπιστήμια -και όχι από ανοικτά και ελεύθερα πανεπιστήμια-, προσφέρονται σπουδές όπως Master of Health Administration (MHA), Master of Health Services Administration (MHSA), Master of Public Health (MPH) καθώς και Masters of Business Administration (MBA -with concentrations in Healthcare or Hospital Management).
Από προσωπική εμπειρία, μπορώ κάλλιστα να καταθέσω ότι κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στην Θεωρία και Ανάλυση Συστημάτων, το νοσοκομείο αποτελούσε το κατ' εξοχήν σύνθετο σύστημα, που έχριζε ιδιαίτερης προσοχής και φροντίδας. Και αυτό, διότι το τελικό προϊόν, δεν είναι κάποιο εμπόρευμα ή κάποια απλή παροχή υπηρεσιών, αλλά έχει να κάνει με την υγεία και με το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Το σύστημα λοιπόν αυτό, περιλαμβάνει, διοικητικό προσωπικό, ιατρούς, νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό, προμήθειες, αναλώσιμα, φάρμακα, προμηθευτές, υποδομές, όργανα, ρομπότ, εργαστήρια και φυσικά τους ασθενείς και τους συγγενείς τους.
Τι απαιτείται για να λειτουργεί αυτό το σύστημα με εύρυθμο και αποτελεσματικό τρόπο; Με τρόπο, που με τους δεδομένους πόρους, να δύνανται να παρέχονται υπηρεσίες υψηλού επιπέδου στους ασθενείς; Με τρόπο, που να εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα του νοσοκομείου; Με τρόπο, που δεν θα επιβαρύνεται περαιτέρω ο φορολογούμενος πολίτης; Με τρόπο, που θα υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στις θέσεις εργασίες και τα άτομα που απασχολούνται; Μα φυσικά, μέσω μιας επαγγελματικής διοίκησης. Από άτομα δηλαδή που έχουν σχετικές σπουδές, που γνωρίζουν τον κλάδο και τις ιδιαιτερότητες του και έχουν την ικανότητα να διοικήσουν και να λειτουργήσουν αυτό το πολύπλοκο σύστημα που αποτελείται από ανθρώπους και μηχανήματα.
Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθούμε, ότι όπως δεν θα εμπιστευόμασταν ποτέ την διοίκηση του στρατεύματος σε ένα αποτυχόντα πολιτευτή ή σε μια νηπιαγωγό και την διοίκηση ενός πανεπιστημίου σε ένα πρώην δημοτικό σύμβουλο ή σε έναν τεχνίτη, δεν είναι δυνατόν να εμπιστευόμαστε τη διοίκηση ενός νοσοκομείου σε κάποιον, ο οποίος είναι απλά “δικό μας” παιδί.
Τα “δικά μας παιδιά”, είναι προφανώς ικανά για μια σειρά άλλων πραγμάτων, όχι όμως για την διοίκηση νοσοκομείων. Οι διοικήσεις των νοσοκομείων μπορεί να μην έχουν ως στόχο την κερδοφορία, αλλά έχουν ως σκοπό την παροχή υπηρεσιών υγείας, μέσα σε ένα δεδομένο οικονομικό περιβάλλον.
Το επιχείρημα ότι οι κατ' επάγγελμα διοικητές νοσοκομείων δεν ενδιαφέρονται για τις θέσεις αυτές λόγω των χαμηλών προσφερόμενων αποδοχών, δεν στέκει. Οι αμοιβές θα έπρεπε να είναι αισθητά υψηλότερες και θα ήταν εφικτές μέσω περικοπών σε δεκάδες άσκοπες δαπάνες των νοσοκομείων. Όμως τότε, οι θέσεις δεν θα αποτελούσαν τρόπαια των κομματικών μηχανισμών ή ρουσφέτια και παραπροϊόντα συναλλαγών. Και όπως φαίνεται, το πολιτικό σύστημα έχει την ανάγκη αυτού του μηχανισμού διανομής θέσεων και ρόλων, για τους “δικούς του” ανθρώπους.
Και πραγματικά είναι απορίας άξιον, που οι πολίτες δεν εξεγείρονται! Που οι ιατροί δεν διαμαρτύρονται! Αποδεχόμενοι αυτήν την παράλογη πραγματικότητα, ως κανονικότητα. Αυτό το διαχρονικό αλισβερίσι ανάμεσα στην ομάδα των πολιτευτών, κουμπάρων, απόστρατων, εξυπηρετήσεων, υποχρεώσεων και στις θέσεις ευθύνης που αφορούν στην υγεία, έπρεπε να έχει σταματήσει χτες. Χωρίς κανένα κόστος για την κυβέρνηση. Ίσα ίσα που οι πολίτες είναι έτοιμοι να επικροτήσουν οποιοδήποτε μέτρο εξορθολογισμού και αποτελεσματικότητας, στον χώρο της υγείας και των νοσοκομείων. Σε έναν χώρο, που ειδικά τα τελευταία χρόνια, λειτουργεί οριακά, βασισμένος πάνω στον ηρωισμό και στην κοινωνική προσφορά των ιατρών και των νοσηλευτών. Σε έναν χώρο, που μόνο αρνητικές εμπειρίες έχει να προσφέρει σε όσους αναγκάζονται να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του. Και σε ένα χώρο, που αποτελεί το βασίλειο της διασπάθισης του δημοσίου χρήματος και της αναξιοκρατίας.
Δυστυχώς για μια ακόμα φορά το πολιτικό προσωπικό, χρησιμοποιεί αυτού του τύπου τους διορισμούς για να βγαίνει ενισχυμένο με κομματικούς όρους. Θυσιάζοντας στον βωμό της κομματικής σκοπιμότητας και επιβίωσης, την ποιότητα των νοσοκομειακών υπηρεσιών και τον σεβασμό στα χρήματα των φορολογουμένων. Το αλισβερίσι στα νοσοκομεία, μπορεί να κάνει καλό στην λειτουργία των κομματικών μηχανισμών, όμως βλάπτει σοβαρότατα την υγεία. Η αλήθεια είναι ότι στον τομέα αυτό, περιμέναμε πολύ καλύτερα και πολύ περισσότερα πράγματα.
*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών. Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
