Της Βίβιαν Ευθυμιοπούλου
Ο θάνατος του Βρετανού φιλοσόφου Σερ Ρότζερ Σκρούτον (Sir Roger Scruton) πρέπει να επαναφέρει στη δημόσια συζήτηση τη δυσανεξία των σύγχρονων κοινωνιών στην «αιρετική»και «αιχμηρή» σκέψη σε μια εποχή μάλιστα που η αριστερή και δεξιά «αντίδραση» επελαύνουν.
Ο Ρότζερ Σκρούτον ήταν ένας από τους «ιδεολογικούς καθοδηγητές» του Συντηρητικού Κόμματος Βρετανίας, των γνωστών και ως Τόρις, του αρχαιότερου πολιτικού κόμματος της ιστορίας.
Σε συνέντευξή του πριν από χρόνια, είχε πει ότι αποφάσισε να γίνει συντηρητικός όταν βρέθηκε στο Παρίσι στη διάρκεια των φοιτητικών εξεγέρσεων του «Μάη του ‘68» όπου, όπως είπε, είδε «έναν όχλο νάρκισσων της μεσαίας τάξης που είχαν μετατραπεί σε χούλιγκαν να παπαγαλίζουν μαρξιστικές μπούρδες». Αυτό το καταγράφουμε περισσότερο ως χαρακτηριστικό του ύφους του παρά ως άποψη. Σε κάθε περίπτωση, τότε κατάλαβε ότι θέλει να διατηρήσει το κοινωνικό status quo αντί να το αλλάξει και στα μέσα της δεκαετίας του ‘70 προχώρησε στην ίδρυση του Συντηρητικού Ομίλου Φιλοσοφίας με σκοπό να υποστηρίξει ιδεολογικά τους Τόρις. Η νεοεκλεγείσα, τότε, βουλευτής των Συντηρητικών Μάργκαρετ Θάτσερ ήταν από τα πρώτα μέλη του ομίλου αυτού.
Ο Σερ Ρότζερ Σκρούτον έλαμψε τη δεκαετία του ‘80 ως δηλωμένος πολέμιος των κομμουνιστικών καθεστώτων της Ανατολικής Ευρώπης. Μάλιστα, έκανε και ακτιβισμό για να υποστηρίξει τους αντιφρονούντες στα κομμουνιστικά καθεστώτα, είχε αναπτύξει δράση στην Τσεχοσλοβακία, στέλνοντας βιβλία και υποστηρίζοντας στη Δύση καλλιτέχνες που το κομμουνιστικό καθεστώς είχε απαγορεύσει και αυτός είναι ο λόγος που ο Βάτσλαβ Χάβελ τον είχε παρασημοφορήσει.
Φυσικά, αναδείχθηκε σε κορυφαίο συντηρητικό δημόσιο διανοούμενο. Καθοριστικό ρόλο σε αυτό έπαιξε ο τρόπος που έγραφε που ήταν απλώς απολαυστικός. Τα κείμενά του «σπαρταρούσαν» από αγγλοσαξονικό φλέγμα και χιούμορ ενώ οι φίλοι του κρασιού τον γνωρίζουν σίγουρα ως οινοκριτικό. Η υπογράφουσα να ομολογήσει ότι βασικώς τον γνώριζε από τα κείμενα της οινοκριτικής αλλά και τα άρθρα στον Τύπο που δημοσίευσε για «ευρεία κατανάλωση».
Ποιος μπορούσε να διαφωνήσει μαζί του όταν καλούσε τους θρησκευτικούς ηγέτες της ανθρωπότητας και ειδικά τους Μουσουλμάνους μουλάδες «να πιουν λίγο κρασί και να χαλαρώσουν»;
Τα τελευταία χρόνια βρέθηκε κι αυτός στη δίνη του δημόσιου διαλόγου που έχει πάρει τη μορφή αρένας. Προφανώς και είχε «πετάξει ρουκέτες» αλλά ακριβώς επειδή ο λόγος του ήταν τεκμηριωμένος και οργανωμένος με τον τρόπο που είναι ο φιλοσοφικός λόγος, η σκέψη του περισσότερο προβλημάτιζε παρά προκαλούσε. Τους σκεπτόμενους τουλάχιστον και όχι τον όχλο στα σόσιαλ μήντια που θέλει να καταναλώνει, απλώς, τις προκατασκευασμένες απόψεις του.
Ο Σερ Ρότζερ Σκρούτον δεν ήθελε να προκαλεί με τον τρόπο που το κάνουν οι διάφοροι αγράμματοι alt right στον πλανήτη σήμερα. Ήθελε να προβληματίζει και η υπογράφουσα αν και φιλελεύθερη πρέπει να ομολογήσει ότι δεν διαφωνούσε στο ελάχιστο μαζί του με τον οργανωμένο τρόπο που αποδομούσε την «παλαβή αριστερά».
Εξάλλου, δεν θα σταματήσουμε ποτέ να υποστηρίζουμε την άποψη ότι είναι δείγμα πνευματικής υγείας να παραβλέπεις ελαττώματα και να επικεντρώνεσαι στο αν κάποιος με τις παρεμβάσεις του προσθέτει ή αφαιρεί από τη δημόσια σφαίρα.
Κάθε ελεύθερη, ανοιχτή κοινωνία θα ήθελε να είχε μυαλά σαν του Σερ Ρότζερ Σκρούτον και τόσο γενναίους δημόσιους διανοούμενους που θα αδιαφορούσαν αν με τις απόψεις τους θα στεναχωρήσουν τα πλήθη.
Κάθε δημοκρατική πολιτεία χρειάζεται σοβαρούς συντηρητικούς, φιλελεύθερους, αριστερούς και όχι αντιδραστικά τρολ που η μόνη τους έννοια είναι να κερδίζουν εύκολα πόντους στη δημόσια σφαίρα προκαλώντας.
Ο Σερ Ρότζερ Σκρούτον θα λείψει από το δημόσιο διάλογο της χώρας του. Στη δική μας βέβαια δεν έχουμε γνωρίσει μέχρι σήμερα σοβαρή συντηρητική διανόηση. Άραγε, θα την αποκτήσουμε ποτέ;
