Της Μαρίας Χούκλη
Μεταξύ παρωχημένης ουτοπίας και εύκολων διαπιστώσεων για ένα κεφαλαιώδους σημασίας ζήτημα κινήθηκε η αντιπαράθεση του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Δημοκρατίας με αφορμή την Εργατική Πρωτομαγιά. Ο μεν πρωθυπουργός όρισε ως νέο μεγάλο εθνικό στόχο την αποκατάσταση την εργασιακής κανονικότητας, θέσεις εργασίας υπό την σκέπη των εγγυήσεων του κράτους, με αξιοπρεπή ασφάλιση, ωράρια και αμοιβές, σε μια λογική δηλαδή “πάμε σαν άλλοτε”. Ο δε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης περιέγραψε απλώς την σκληρή πραγματικότητα των ελαστικών και χαμηλά αμειβόμενων σχέσεων εργασίας, το τσουνάμι του brain drain και την επιχειρηματική απερήμωση δίχως να μας αποκαλύπτει πώς βλέπουν εκείνος και το κόμμα του το μέλλον της εργασίας στην Ελλάδα.
Η εργασία στον 21ο αιώνα, σύμφωνα με κοινωνιολόγους, οικονομολόγους και στοχαστές αποτελεί ακόμη άλυτο πρόβλημα. Οι πιο αισιόδοξοι ισχυρίζονται ότι η τεχνολογική πρόοδος δεν θα αφήσει κανέναν ξεσκέπαστο, βαθμηδόν όλοι θα βρουν μια θέση στην ψηφιακή Ιερουσαλήμ. Οι πιο απαισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι η εργασία όπως την γνωρίζαμε εξεμέτρησε το ζην, η τεχνολογία θα δημιουργεί νέες θέσεις απασχόλησης, ταυτοχρόνως όμως θα αφανίζονται οριστικά παλαιότερες μορφές, ένα είδος εργασιακού δαρβινισμού.
Ακόμη και αν εχουν δίκιο οι αισιόδοξοι, είναι προφανές ότι η πληροφορική επανάσταση απαιτεί καινούργιες γνώσεις, ικανότητες και οργάνωση. Όσοι δεν ανταποκρίνονται στη “αμείλικτη” λογική της, θα σπρώχνονται στην άκρη του φάσματος με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε αμοιβές και κοινωνική ιεραρχία.
Αν έχουν δίκιο οι απαισιόδοξοι, η δομική ανεργία θα δημιουργήσει έναν στρατό απόκληρων που θα ζουν με τα ολίγιστα του κοινωνικού κράτους ή με μικρο-εισοδήματα από την υποστήριξη των αναγκών όσων βρίσκονται μέσα στο human icloud.
Σύμφωνα με έρευνα του Guardian για το μέλλον της εργασίας, το ανθρώπινο σύννεφο είναι μια τεράστια παγκόσμια ομάδα ανεξάρτητων επαγγελματιών που μπορούν να εργαστούν εξ αποστάσεως οπουδήποτε στον πλανήτη, free lancers έτοιμοι να εκπληρώσουν τα ψηφιακά καθήκοντα που θα τους ζητηθούν!
Ήδη λειτουργούν δυο τέτοιες πλατφόρμες ζήτησης και προσφοράς εργασίας που αριθμούν 500.000 εργοδότες και 10.000.000 ελεύθερους επαγγελματίες από 190 χώρες οι οποίοι διεκδικούν 3.000.000 διαφορετικά είδη απασχόλησης. Υπολογίζεται ότι έως το 2025, σε λιγότερο από 10 χρόνια, μισό δισεκατομμύριο εργαζόμενοι θα χρησιμοποιούν μια από αυτές τις πλατφόρμες και όσες εντωμεταξύ θα αναδυθούν, προκειμένου να βρουν δουλειά.
Ο παγκόσμιος καταμερισμός εργασίας αλλάζει μορφή, ο ανταγωνισμός γίνεται online και θα διατρέχει όλο το φάσμα των υπηρεσιών νομικές συμβουλές, ιατρική διάγνωση, αρχιτεκτονικός σχεδιασμός, λογιστική. Το ανθρώπινο σύννεφο, όσο ποιητικό κι αν ακούγεται , θα είναι -είναι - ένα ηλεκτρονικό πεδίο δημοπρασιών χωρίς κώδικες δεοντολογίες και ρυθμίσεις: για να κερδίσουν το ψηφιακό έργο, οι ελεύθεροι επαγγελματίες προτείνουν το ελάχιστο ποσοστό για το οποίο είναι έτοιμοι να εργαστούν.
Την εικόνα του μέλλοντος περιγράφει ένας νεαρός Γάλλος, ιδρυτής της εφαρμογής BlaBlaCar που βρίσκει επιβάτες σε οδηγούς οι οποίοι έχουν κενές θέσεις στο αυτοκίνητό τους όταν κάνουν μεγάλα ταξίδια: “Ο πατέρας μου είχε μια δουλειά στη ζωή του, εγώ έκανα ήδη έξι στη δική μου ζωή, τα παιδιά μου θα κάνουν έξι ταυτοχρόνως”.
Η παγκόσμια αγορά εργασίας αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς και αποκτά μορφές βγαλμένες από μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας , πλην όμως απολύτως πραγματικές.
Εμείς εδώ προτιμούμε να διαπληκτιζόμαστε με παλαιολιθικό τρόπο για το τι μέλλει γενέσθαι με την αποκατάσταση των συμβασιούχων στην τοπική αυτοδιοίκηση και με τη μείωση του δημόσιου τομέα.
