Από χθες Παρασκευή η Ελλάδα «έπιασε» το πρώτο όριο εμβολιασμών, με 500.000 άτομα. Ο επόμενος στόχος έχει να κάνει με το «κλείσιμο» του πρώτου τριμήνου και στη συνέχεια στο τέλος του εξαμήνου.
«Στο α’ τρίμηνο αναμένουμε περίπου 2,5 εκατ. δόσεις συνολικά, στο β’ τρίμηνο ακόμα 5 εκατ., και επιπλέον 1-1,5 εκατ. εμβόλια της J&J που είναι μιας δόσης», εξηγεί στο Liberal.gr το μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Αθανάσιος Σκουτέλης.
Ο τ. Καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών, δηλώνει ότι «μέσα στο α’ εξάμηνο θα υπάρχει δυνατότητα για 5-6 εκατ. εμβολιασμένους», ενώ αναλύει με ποιον τρόπο έγινε η προτεραιοποίηση, ποιες ηλικιακές κι ευπαθείς ομάδες παίρνουν σειρά, αλλά και γιατί προτιμήθηκε η λύση της ηλικιακής ομάδας 60-64 ετών για το εμβόλιο της AstraZeneca.
Τέλος, για την επερχόμενη κακοκαιρία και τα πιθανά προβλήματα που μπορεί αυτή να δημιουργήσει στο πρόγραμμα εμβολιασμών, τονίζει ότι «απ’ ό,τι έχω πληροφορηθεί θα ληφθεί μέριμνα ώστε να λειτουργήσουν όλα τα εμβολιαστικά κέντρα σε περιοχές που θα υπάρξει πρόβλημα. Αν δεν μπορούν να μεταβούν μερικοί λόγω της κακοκαιρίας, θα υπάρξει πρόνοια για να μην πάνε χαμένες οι δόσεις και να εμβολιαστούν άλλοι που θα μπορούν να μεταβούν άμεσα από την ίδια περιφέρεια ή δήμο.
Συνέντευξη στον Βασίλη Γαλούπη
- Ποια είναι η εικόνα με την έξαρση της πανδημίας αυτή τη στιγμή;
Αν δεν υπάρχει ήδη μικρή μείωση στα κρούσματα, σίγουρα έχουμε τουλάχιστον σταθεροποίηση. Μείωση κρουσμάτων περιμένουμε από την επόμενη εβδομάδα. Στις ΜΕΘ, πάντως, θα υπάρχει σταδιακή αύξηση και την επόμενη εβδομάδα, αλλά διαχειρίσιμη.
- Σήμερα η Ελλάδα έφτασε στους 500.000 εμβολιασμένους. Είναι ένα βήμα αυτό;
Είναι πολύ σημαντικό βήμα. Και θέλω να διαβεβαιώσω ότι το εμβολιαστικό εγχείρημα στη χώρα μας πηγαίνει πάρα πολύ καλά. Είναι ένα τεράστιο εγχείρημα, πρωτοφανούς κλίμακας. Παρόμοιό του ιστορικά, για τα δεδομένα της χώρας μας, παρ' ότι πολύ μικρότερης κλίμακας, θα έβλεπα το εγχείρημα της διαχείρισης των προσφύγων του 1922, που ήταν ένα τεράστιο κατόρθωμα του τότε ασθενούς ελληνικού κράτους. Είναι τεράστια αυτή η επιχείρηση του εμβολιασμού.
- Αν δεν υπήρχαν τα προβλήματα με την προμήθεια εμβολίων, σε ποιο σημείο θα ήμασταν τώρα;
Τα εμβόλια δεν ήρθαν όλα μαζί, ας μην το ξεχνάμε αυτό. Αν τα είχαμε όλα μαζί, θα ήταν πολύ πιο εύκολο. Πρώτον, λοιπόν, δεν έρχονται όλα τα εμβόλια μαζί. Δεύτερον, είναι διαφορετικά εμβόλια, με διαφορετικές συνθήκες φύλαξης και χορήγησης. Και τρίτον, δεν ξέρουμε ποια θα είναι στους επόμενους μήνες η ροή διαθεσιμότητας. Υπολογίζουμε και υποθέτουμε με βάση τις διαβεβαιώσεις που μας δίνουν οι εταιρείες. Αλλά μην ξεχνάτε τι συνέβη σε όλη την Ευρώπη στις αρχές και πώς δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν οι εταιρείες, που άλλα υπόσχονταν κι άλλα έκαναν.
Αυτοί οι τρείς παράγοντες κάνουν το εγχείρημα πάρα πολύ δύσκολο. Από την άλλη, βέβαια, υπάρχει και το γεγονός ότι δουλεύει πάρα πολύ καλά η πλατφόρμα για τα ραντεβού. Για τα ελληνικά δεδομένα, είναι πολύ απλή, φιλική και πολύ εύκολη για τους χρήστες. Γι’ αυτό θεωρώ ότι το όλο εγχείρημα πάει και θα πάει πολύ καλά».
- Μέχρι τέλος Μαρτίου, και με τα δεδομένα που έχουμε ως τώρα, θα έχουν προχωρήσει αρκετά οι εμβολιασμοί; Ποιο είναι το σχέδιο;
Υπάρχει το σχέδιο, αλλά η γεωμετρική αύξηση της διαθεσιμότητας θα γίνει από τον Απρίλιο και μετά, ουσιαστικά το β’ τρίμηνο του έτους, όταν θα υπάρξει πολύ μεγάλος αριθμός και ποικιλία εμβολίων.
- Στο α’ τρίμηνο και στο β’ τρίμηνο πόσους εμβολιασμένους, υπολογίζετε, ότι θα έχουμε στην Ελλάδα;
Υπολογίζουμε περίπου 1,5 εκατ. άτομα μέχρι τέλος Μαρτίου. Και 5 εκατ. μέχρι τέλος Ιουνίου. Στο α’ τρίμηνο αναμένουμε περίπου 2,5 εκατ. δόσεις συνολικά, στο β’ τρίμηνο ακόμα 5 εκατ., και επιπλέον 1-1,5 εκατ. εμβόλια της J&J που είναι μιας δόσης. Μέσα στο α’ εξάμηνο, λοιπόν, θα υπάρχει δυνατότητα για 5-6 εκατ. εμβολιασμένους. Κι αυτοί δεν είναι οι τυχόντες εμβολιασμένοι. Είναι οι εμβολιασμένοι που θα νοσούσαν βαριά.
Θα έχουν εμβολιαστεί, δηλαδή, και οι μεγάλης ηλικίας και οι ανοσοκατασταλμένοι. Η κατηγοριοποίηση και η προτεραιοποίηση εκεί στόχευε εξ’ αρχής. Να ξεκινήσουμε με τις πολύ ευπαθείς ομάδες, που είναι οι άνω των 65 και μετά κατεβαίνοντας να περιλαμβάνουμε παράλληλα και τους πολύ υψηλού κινδύνου ή υψηλού κινδύνου. Στη συνέχεια όσους είναι μετρίου κινδύνου κι εν τέλει όλο τον υπόλοιπο πληθυσμό από 18 και άνω.
- Υπάρχει κάποια ανησυχία ότι η κακοκαιρία αυτών των ημερών θα προκαλέσει ακυρώσεις ραντεβού;
Απ’ ό,τι έχω πληροφορηθεί θα ληφθεί μέριμνα ώστε να λειτουργήσουν όλα τα εμβολιαστικά κέντρα σε περιοχές που θα υπάρξει πρόβλημα. Αν δεν μπορούν να μεταβούν μερικοί λόγω της κακοκαιρίας, θα υπάρξει πρόνοια για να μην πάνε χαμένες οι δόσεις να εμβολιαστούν άλλοι που θα μπορούν να μεταβούν άμεσα από την ίδια περιφέρεια ή δήμο.
- Θα έχετε ακούσει σίγουρα παράπονα για τη σειρά προτεραιοποίησης ειδικά όσον αφορά άλλες ευπαθείς ομάδες. Τι έχετε να πείτε γι’ αυτό;
Υπάρχουν διαμαρτυρίες όπως γιατί να εμβολιάζονται οι 60-65 ετών ή γιατί καθυστερούν να εμβολιαστούν π.χ. οι μεταμοσχευμένοι κ.α. Κατ’ αρχάς μην ξεχνάμε ότι ο λόγος που έγινε η προτεραιοποίηση από την ηλικία άνω των 85 και κατεβαίνοντας, είναι ότι η ηλικία αυτή αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου εισαγωγής σε νοσοκομείο, βαριάς νόσησης και θανάτου. Και μετά πάμε στις ευπαθείς ομάδες με βαριές ή λιγότερες βαριές ανοσοκαταστολές. Ορθώς έγινε αυτό, λοιπόν.
Εμείς, όμως, δεν θα περιμένουμε να εξαντληθεί το ηλικιακό όριο. Σήμερα άνοιξε η πλατφόρμα των 75-79. Με το που θα ανοίξει η ηλικία των 70-74 θα μπουν ταυτόχρονα και παράλληλα και οι πολύ υψηλού κινδύνου όπως οι μεταμοσχευμένοι κι αιμοκαθαρόμενοι. Και στη συνέχεια θα μπαίνουν και οι υψηλού κινδύνου. Θα τρέχουν παράλληλα αυτοί οι εμβολιασμοί. Είναι ένα φοβερά δύσκολο και πολύ λεπτό έργο που μας έχει απασχολήσει πάρα πολλές ώρες διότι δεν είναι καθόλου εύκολο να γίνεται η προτεραιοποίηση. Και στη συνέχεια προτεραιοποίηση της προτεραιοποίησης. Πολύ σύντομα θα αρχίσουν να μπαίνουν στο πρόγραμμα εμβολιασμών, όπως θα γνωστοποιηθεί τη Δευτέρα, και οι ομάδες πολύ υψηλού κινδύνου.
- Υπάρχουν παράπονα και για το εμβόλιο της ΑstraΖeneca σχετικά με τις ηλικίες.
Είναι ένα πολύ καλό εμβόλιο όσον αφορά τα χαρακτηριστικά ασφαλείας και αποτελεσματικότητας. Στην επιστήμη, όμως, δεν υπάρχει «τι νομίζω», υπάρχει η στατιστικά τεκμηριωμένη απόδειξη αυτού που νομίζω. Επειδή, λοιπόν, στην ηλικία 65 και άνω τα αριθμητικά δεδομένα αποτελεσματικότητας, παρά το γεγονός ότι έδειχναν πως είναι ικανοποιητικά, ήταν λίγα, γι’ αυτό αποφασίσαμε στην επιτροπή το εξής. Μέχρι να μας έρθουν κι άλλα στοιχεία από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία (που ελπίζουμε ότι θα συμβεί πολύ σύντομα), που να ενισχύουν τα δεδομένα αποτελεσματικότητας στους άνω των 65, θα έπρεπε να επιλέξουμε ανάμεσα σε δυο επιλογές. Η μια ήταν να τα χορηγήσουμε σε ομάδες που είχαν τεκμηριωμένα στοιχεία ότι μπορούν να τις λάβουν, δηλαδή κάτω των 65 ή να τα βάλουμε στο ψυγείο για αργότερα, άρα να ακυρώσουμε στην πραγματικότητα την παραγγελία.
Προτιμήσαμε, λοιπόν, να αρχίσουμε να βάζουμε στο πρόγραμμα αυτούς που ήδη είχαν επαρκή στοιχεία, τους 60-64 ετών. Αυτό δεν αδικεί τις μεγαλύτερες ηλικίες, αφού τρέχει κανονικά το πρόγραμμα με τα εμβόλια της Pfizer, απλώς ευνοεί την ηλικιακή ομάδα 60-64. Και περιμένουμε πλέον πολύ σύντομα τα αριθμητικά δεδομένα που ζητήσαμε και που είμαι σίγουρος ότι θα διασφαλίζουν τη χορήγηση σε όλες τις ηλικίες, αφού το εμβόλιο τρέχει σε ΗΠΑ, Βρετανία σε πολύ μεγάλο αριθμό ατόμων. Δεν είναι ότι αδικούμε κανέναν ή προτιμούμε κάποιον. Όταν έρχονται κάποια εμβόλια θα τα δίνουμε εκεί που αποδεδειγμένα δουλεύουν.
* Ο Αθ. Σκουτέλης είναι μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, τ. Καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών.
