Του Γιάννη Παντελάκη
Συμβαίνει αργά, αλλά σταθερά. Ίσως είναι από τις μοναδικές παραμέτρους στην συμπεριφορά της Ελληνικής κοινωνίας οι οποίες έχουν ένα συγκεκριμένο προσανατολισμό, ο οποίος δεν αλλάζει με το πέρασμα του χρόνου. Σιγά-σιγά, ολοένα και αυξάνονται εκείνοι που δεν θεωρούν την μετάβαση στην δραχμή ως μια καταστροφική λύση. Παρότι η συντριπτική πλειονότητα των κομμάτων δηλώνει την βούλησή της να παραμείνει η χώρα στο ευρώ, η κοινωνία δεν υιοθετεί μια ανάλογη στάση. Και το πιο παράδοξο: τα ίδια τα κόμματα που εμφανίζονται υποστηρικτές του κοινού νομίσματος, αποφεύγουν να κάνουν μια δημόσια συζήτηση για το θέμα. Μοιάζει, σαν να βάζουν το κεφάλι τους κάτω από την άμμο.
Προχθές, είδε το φως της δημοσιότητας (μέσα από την Αυγή), το πολιτικό βαρόμετρο της Public Issue. Στο ερώτημα που αφορά στην γνώμη των πολιτών για το ευρώ, οι αποστάσεις μεταξύ θετικής και αρνητικής άποψης, δεν έχουν πια κάποια θεαματική διαφορά. Το 55% έχει θετική άποψη, το 44% αρνητική (το 1% δεν έχει γνώμη). Το ενδιαφέρον αυτής της μέτρησης, δεν είναι μόνο οι μόλις 9 μονάδες διαφορά που έχει η μια άποψη από την άλλη που σε μεγάλο βαθμό δείχνει ένα διχασμό της Ελληνικής κοινωνίας.
Υπάρχει ένα επιπλέον ενδιαφέρον στοιχείο που αφορά στην διαχρονική συμπεριφορά σε ό,τι αφορά το θέμα. Δέκα μόλις μήνες πριν (Οκτώβριος 2015) η διαφορά ήταν θεαματικά μεγαλύτερη. Το 66% είχε θετική άποψη, το 32% αρνητική, 34 μονάδες η διαφορά. Τι συνέβη και οι 34 μονάδες έγιναν μόλις 9, είναι ένα ζητούμενο. Θα έπρεπε να είναι ένα κυρίαρχο ζητούμενο από τα ίδια τα πολιτικά κόμματα και ιδιαίτερα εκείνα που τάσσονται υπέρ της παραμονής στο ενιαίο νόμισμα (ΣΥΡΙΖΑ, Ν.Δ., Δημοκρατική Συμπαράταξη, Ποτάμι), τα οποία αθροιστικά αποτελούν την μεγάλη πλειονότητα.
Η τάση αυτή της μείωσης των θετικών απόψεων για το ευρώ, συνεχίζεται από τότε αμείωτη σε όλους τους μήνες που ακολούθησαν. Και προφανώς δεν συνδέεται με το τρίτο μνημόνιο της σημερινής κυβέρνησης το οποίο συμφωνήθηκε από το καλοκαίρι, ενώ ακολούθησαν και οι εκλογές του Σεπτεμβρίου. Η αντίστροφη πορεία άρχισε από τον Οκτώβριο.
Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο στην συμπεριφορά της κοινωνίας αυτούς τους μήνες, είναι πως τον περασμένο Μάρτιο κορυφώθηκαν οι αρνητικές γνώμες για το ευρώ και ήταν περίπου όσες και σήμερα. Ακολούθησε μια μικρή πτώση του ποσοστού, το οποίο ωστόσο στην συνέχεια ανέβηκε φτάνοντας πάλι το 44%. Τον Μάρτιο, ήταν σε πλήρη εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις για την αξιολόγηση και κυρίως το ασφαλιστικό και ήδη είχαν αρχίσει οι βεβαιότητες για γενναίες μειώσεις στις συντάξεις και αύξηση της φορολογίας. Αν ισχύει αυτή η σύνδεση, τότε έχουμε ένα προφανή λόγο για την συμπεριφορά της κοινωνίας. Η οποία (στο ενδεχόμενο παραδοχής αυτής της σύνδεσης), εκτιμά ότι οι απώλειες στις συντάξεις και η επιβολή βαριάς φορολογίας, οφείλονται στο κοινό νόμισμα, ενώ προφανώς εκτιμά πως εκτός ευρώ, δεν θα συνέβαινε το ίδιο.
Όλα αυτά, μας οδηγούν στο ασφαλές τουλάχιστον συμπέρασμα ότι η κοινωνία είναι σχεδόν μοιρασμένη στα δυο σε ό,τι αφορά την παραμονή μας στο ενιαίο νόμισμα, ενώ είναι υπό διερεύνηση οι λόγοι της μεγάλης μετατόπισης ομάδων που στέκονται επιφυλακτικά απέναντι σε αυτό. Τα δεδομένα αυτά, εφόσον δεν γίνονται αντικείμενο ενός δημόσιου διαλόγου που θα τον προκαλέσουν οι ίδιες οι πολιτικές δυνάμεις, οδηγούν προφανώς μεγάλες ομάδες της κοινωνίας σε λάθος επιλογές για λάθος λόγους. Η άγνοια ή η σύνδεση ενός συμπτώματος με διαφορετικές αιτίες από τις πραγματικές, οδηγούν μια κοινωνία σε συμπεριφορές που τουλάχιστον δεν βασίζονται σε πραγματικά δεδομένα.
Έτσι, ενδεχομένως να πιστεύουν ότι με επιστροφή στη δραχμή οι συντάξεις θα είναι μεγαλύτερες, οι μισθοί υψηλότεροι και οι κοινωνικές παροχές θα παραπέμπουν σε Σκανδιναβικές χώρες. Είναι υποχρέωση των κομμάτων να βγάλουν το κεφάλι από την άμμο και να συζητήσουν το θέμα. Αποτελεί σίγουρα μεγαλύτερη προτεραιότητα από πολλά με τα οποία απασχολούνται καθημερινά...
