Του Αλέξανδρου Σκούρα
Στην Καθημερινή της Κυριακής η πρώτη είδηση ήταν το άρθρο του προέδρου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, που βρίσκεται αυτές τις μέρες στη χώρα μας. Ο ισχυρός άνδρας της Κίνας δήλωσε ότι «η Κίνα και η Ελλάδα οφείλουν να… προωθήσουν από κοινού την οικοδόμηση ενός νέου τύπου διεθνών σχέσεων βασισμένων στον σεβασμό, στη δικαιοσύνη και στην αμοιβαία επωφελή συνεργασία».
Η Κίνα τις τελευταίες δεκαετίες έχει επιτρέψει στους πολίτες της να ευημερήσουν χάρη στην απελευθέρωση της αγοράς της και το άνοιγμά της στο διεθνές εμπόριο. Μην παρεξηγηθώ, η Κίνα δεν έχει μετατραπεί σε φιλελεύθερη δημοκρατία δυτικού τύπου. Το κομμουνιστικό κόμμα ακόμα ελέγχει οτιδήποτε θέλει να ελέγξει χωρίς σημαντικές αντιστάσεις.
Το Fraser Institute, στην ετήσια μελέτη του δείκτη οικονομικής ελευθερίας, για το 2017 βάζει περίπου τον ίδιο βαθμό σε Ελλάδα (6,6) και Κίνα (6,4 στα 10) με τη χώρα μας να βρίσκεται στην 102η και την Κίνα στην 113η θέση παγκοσμίως. Όμως, ενώ στη χώρα μας η οικονομική ελευθερία έχει μικρές αυξομειώσεις με πτωτική τάση τα τελευταία χρόνια, η Κίνα από το 1990 και μετά καταγράφει θεαματική βελτίωση η οποία δείχνει να έχει παγιωθεί στα τωρινά επίπεδα.
Η τοποθέτηση του προέδρου της Κίνας έχει μία σημαντική διάσταση την οποία αρκετοί αποφεύγουν ακόμα και να αναφέρουν. Το καθεστώς του Κομμουνιστικού Κόμματος είναι ιδιαίτερα ανελεύθερο σε σχέση με τα Δυτικά πρότυπα γεγονός που καθιστά τις εμπορικές και επιχειρηματικές συναλλαγές μαζί της αρκετά ιδιαίτερες. Το τελευταίο διάστημα στις ΗΠΑ, πέρα από τον εμπορικό πόλεμο για τον οποίο φέρει αποκλειστική ευθύνη ο Ντόναλντ Τραμπ και ο μερκαντιλισμός που τον χαρακτηρίζει, η Κίνα έχει βρεθεί στο προσκήνιο χάρη σε ένα συμβάν που ξεκίνησε από έναν χώρο που κανείς δεν περίμενε, το NBA. Όλα ξεκίνησαν από ένα tweet του γενικού διευθυντή των Χιούστον Ρόκετς, Ντάριλ Μόρεϊ (Daryl Morey, με το οποίο εξέφρασε την αλληλεγγύη του με τους διαδηλωτές του Χόνγκ-Κόνγκ (οι αναγνώστες της στήλης πιθανότατα γνωρίζουν για το θέμα από προηγούμενο άρθρο).
Το πρόβλημα είναι ότι τέτοιου είδους δηλώσεις, ενώ στη Δύση είναι αυτονόητα επιτρεπτές, στην Κίνα προκαλούν πανίσχυρες αντιδράσεις όπως του κρατικού τηλεοπτικού καναλιού που δήλωσε ότι «κάθε λόγος που αμφισβητεί την εθνική κυριαρχία και την κοινωνική σταθερότητα δεν εντάσσεται στο πλαίσιο της ελευθερίας τους λόγου». Αντίστοιχα περιστατικά, σύμφωνα με ένα πολύ διαφωτιστικό βίντεο του Ιδρύματος για την Οικονομική Εκπαίδευση (Foundation for Economic Education) των ΗΠΑ συνέβησαν με την Apple που απαγόρευσε ένα app που χρησιμοποιούσαν οι διαδηλωτές του Χονγκ Κονγκ για να εντοπίζουν τα μπλόκα της αστυνομίας, η εταιρία νεανικών παπουτσιών Vans ακύρωσε έναν διαδικτυακό διαγωνισμό σχεδίου επειδή ο νικητής χρησιμοποίησε σύμβολα των διαδηλωτών του Χονγκ Κονγκ ενώ ακόμα και η δημοφιλής εταιρία μαζικών διαδικτυακών παιχνιδιών Blizzard Entertainment παρέπεμψε τον λογαριασμό ενός πασίγνωστου επαγγελματία παίκτη επειδή δήλωσε ότι «Ελευθερώστε τον Χονγκ Κονγκ, η Επανάσταση της εποχής μας» κατά τη διάρκεια μίας συνέντευξης.
Η τάση της Κίνας να καταπιέζει την ελευθερία του λόγου δεν είναι κάτι καινούριο που το μάθαμε κατά την περίοδο των διαδηλώσεων του Χονγκ Κονγκ. Στο στόχαστρο των αρμόδιων επιτροπών του κομμουνιστικού κόμματος μπορεί να βρεθεί οποιοσδήποτε αμφισβητήσει το Κόμμα, τον Μάο ή ασκήσει κριτική στο λάθος πρόσωπο, όπως συνέβη και με το Unirule Institute, το «ΚΕΦίΜ Κίνας». Η σημασία αυτής της επισήμανσης, ειδικά από τη στιγμή που ο πρόεδρος της σημαντικής αυτής χώρας βρίσκεται στην Ελλάδα, αφορά τις προσδοκίες και το περιεχόμενο των συμφωνιών που θα κλείσουν οι δύο κυβερνήσεις και οι επιχειρηματίες που τους συνοδεύουν.
Ως φιλελεύθεροι στηρίζουμε το ελεύθερο εμπόριο, ακόμα και μονομερώς, και τις αμοιβαία επωφελείς συνεργασίες. Ο κίνδυνος είναι ότι με την Κίνα δεν ανταλλάζει κανείς μόνο προϊόντα και υπηρεσίες. Δουλειές με την Κίνα μπορεί να συνεπάγονται και με άλλα πράγματα, όπως η αποφυγή οποιασδήποτε κριτικής προς το καθεστώς ή η ανάδειξη όσων βιώνουν την καταπίεσή του.
Προσοχή λοιπόν...
