Του Αντώνη Πανούτσου
Πριν μερικούς μήνες σε μια συζήτηση στον κήπο του Νομισματικού Μουσείου, ένα από τα πιο καλά φυλαγμένα μυστικά του κέντρου της Αθήνας, πίναμε καφέ με μια παρέα οκτώ ατόμων. Η συζήτηση είχε πάει στην πολιτική, με τις πιο συνηθισμένες φράσεις να είναι «ο κόσμος λέει» και «ο κόσμος θέλει». Έκανα την ερώτηση «Ποια είναι η τελευταία φορά που πέρασε ο κάθε ένας μας στη Δυτική Όχθη του Ποταμιού για να συναντήσει φίλους». Ένας δύο είχαν περάσει το ποτάμι τον τελευταίο χρόνο για δουλειά. Τρεις, τέσσερις ούτε καν θυμόντουσαν πότε ήταν η τελευταία φορά που είχαν πάει. Οι υπόλοιποι αμφιβάλλω αν είχαν φτάσει ποτέ μέχρι τα Σεπόλια. Ένα πράμα που έχω καταλάβει είναι ότι όταν μιλάμε για τον κόσμο, μιλάμε για τα 10-20 άτομα της παρέας μας, αυτούς που μιλάνε στην τηλεόραση και κάποιον «κόσμο» που οι δημοσιογράφοι λένε ότι ξέρουν τι θέλει αλλά το ξέρουν όσο και εμείς.
Ότι ισχύει για τον Τύπο για το τι θέλει ο κόσμος στην Ελλάδα ισχύει πολύ περισσότερο για την Αμερική. Όταν ένας Έλληνας δημοσιογράφος λέει ότι για τον κόσμο που θέλει τον Τραμπ ή την Χίλαρι σημαίνει ότι η πληροφόρηση του είναι δεύτερο χέρι από την Αμερική. Με τους Αμερικάνους δημοσιογράφους να έχουν το ίδιο πρόβλημα με τους δικούς μας. Στην καθημερινότητα να επικοινωνούν με ένα περιορισμένο αριθμό ατόμων και όταν εξωτικά μέρη και όταν μιλάνε για το Waco Texas ή το Dubuque της Iowa στην καλύτερη να το έχουν επισκεφτεί για ένα διήμερο με τη νοοτροπία του εξερευνητή που πηγαίνει στη Νέα Ζηλανδία για να μελετήσει τις συνήθειες αναπαραγωγής των Παπούα. Έχω την εντύπωση ότι όπως και στην Ελλάδα όπου οι δημοσιογράφοι έχουν μια εντύπωση από τον ψηφοφόρο της Ν.Δ. ή του ΣΥΡΙΖΑ αλλά οι ψηφοφόροι της Χ.Α. τους είναι παντελώς άγνωστοι, και στην Αμερική καταλάβαιναν τους ψηφοφόρους της Χίλαρι Κλίντον αλλά του Τραμπ τους αντιμετώπιζαν σαν cartoon.
Οι Έλληνες αναλυτές επιβαρύνονταν και με το το πρόβλημα της americana. Όχι του παιχνιδιού της πόκας, αλλά της γνώσης της ποπ κουλτούρας. Η ποπ κουλτούρα δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα μελέτης, αλλά γνώση που αποκτάται με την καθημερινότητα όταν ζεις σε ένα τόπο. Η οποία χάνεται μετά από ένα διάστημα απουσίας με αποτέλεσμα ο αναλυτής να ακούγεται εκτός χρόνου. Ας πούμε ότι είσαι ξένος και έμενες για χρόνια στην Ελλάδα τη δεκαετία του '80. Ο Λαζόπουλος για εσένα θα είναι ο σατυρικός ηθοποιός των 10 Μικρών Μήτσων και όχι ο προπαγανδιστής του Al Tsantir. Η γνώση της ποπ κουλτούρας είναι απαραίτητη. Για παράδειγμα χθες διάβαζα στους Times ότι η Sara Paulson εμφανίστηκε στο Full Frontal να διαβάζει αποσπάσματα από emails της Χίλαρι Κλίντον. Για εμένα η είδηση σημαίνει ότι μια ηθοποιός διάβαζε σε μια εκπομπή που για να καταλάβω ότι είναι σατυρικό talk show χρειάστηκε να χρησιμοποιήσω το Google. Το γιατί έπρεπε η είδηση να παίξει στους Times για έναν Αμερικάνο θα είναι σαφές, σε εμένα μου διαφεύγει.
Πιστεύω ότι στην Ελλάδα οι αμερικάνικες εκλογές αναλύθηκαν καλά. Μπορεί και πιο αντικειμενικά με τις αναλύσεις να βοηθούνται από την απόσταση. Το να τις καταλάβεις όμως ένας Έλληνας, όπως ένας Αμερικάνος, το να πει τι θέλει ο κόσμος είναι τόσο πιθανό όσο ένας κολωνακιώτης στον κήπο του Νομισματικού Μουσείου να πιστεύει ότι ξέρει τι θέλει ο κόσμος στη Δυτική Όχθη.
