Είναι σαφές ότι υπάρχει ανεκτικότητα από τη συγκυβέρνηση στη βία, λέει στο Liberal η Ελένη Μαντζουράνη, καθηγήτρια του ΕΚΠΑ, στο γραφείο της οποίας είχαν εισβάλει παλαιότερα 40 άτομα επιχειρώντας να την εκφοβίσουν.
Και όπως σημειώνει, είχαμε και στο παρελθόν φαινόμενα βίας, αλλά πλέον αυτά αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας, προσθέτοντας ότι "ενδεχομένως κάποιες ομάδες που εμπλέκονται να είναι συγγενείς ιδεολογικά με την κυβέρνηση ή καλύτερα την συγκυβέρνηση, και ο νοών νοήτω".
Στον απόηχο της συζήτησης για τη βία που ξεσήκωσε πάλι η επίθεση του Ρουβίκωνα στο ΣτΕ, η κα Μαντζουράνη μιλά την ανεκτική στάση της πολιτείας που ενισχύει τα αντανακλαστικά “καναπέ” της κοινωνίας, για τους πολίτες που είτε αδιαφορούν, είτε θεωρούν δεδομένη πλέον την υπονόμευση και υποτίμηση των θεσμών, και της ίδιας μας της Δημοκρατίας, για τις ποινές-χάδια που επιβάλλονται σε όσους συλλαμβάνονται, αλλά και για την άγονη συζήτηση γύρω από το πανεπιστημιακό άσυλο.
Συνέντευξη στο Γιώργο Φιντικάκη
- Έχουμε εθιστεί τα τελευταία χρόνια στη βία των συλλογικοτήτων, και αυτό όχι μόνο στα πανεπιστήμια. Τι κόστος συνεπάγεται αυτό για την κοινωνία;
Κοιτάξτε κατά την γνώμη μου οι πολίτες είτε αδιαφορούν είτε θεωρούν δεδομένη πλέον την υπονόμευση και υποτίμηση του δημοσίου πανεπιστημίου, των θεσμών, και της ίδιας μας της Δημοκρατίας.
Δυστυχώς οι φωνές που εξαιρούνται και εκφράζουν ανοιχτά και δημόσια ένα διαφορετικό λόγο για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα, είναι λίγες. Δεν μένει χρόνος και διάθεση για την πλειοψηφία, αφού η καθημερινότητα και τα προβλήματα παρασύρουν τους πολίτες. Αποφεύγουν την ανάμειξη και προτιμούν να μένουν αμέτοχοι και να παρακολουθούν με θλίψη μεν χωρίς ενεργό ανάμιξη δε στα τεκταινόμενα.
- Η ανεκτική στάση της πολιτείας δεν ενισχύει τα αντανακλαστικά «καναπέ» της κοινωνίας;
Σαφώς και τα ενισχύει, ειδικότερα τη στιγμή κατά την οποία η κυβέρνηση, που έχει και την ευθύνη, αποφεύγει να πάρει σαφή θέση, με ελάχιστες, θα έλεγα, εξαιρέσεις. Κάθε κυβέρνηση όμως οφείλει να προστατεύει τους δημόσιους χώρους.
- Συμμερίζεστε την κριτική που ασκείται στην κυβέρνηση από πολλές πλευρές, ότι δεν παρεμβαίνει σε τέτοιου είδους περιστατικά ανομίας διότι υπερισχύει η άποψη «δεν πειράζουμε τα δικά μας παιδιά»;
Ακριβώς αυτό εννοούσα λέγοντας ότι η κυβέρνηση αποφεύγει να πάρει ξεκάθαρη θέση. Είναι σαφές ότι υπάρχει ανεκτικότητα σε αυτού του είδους τα περιστατικά.
Και ενδεχομένως κάποιες ομάδες που εμπλέκονται να είναι συγγενείς ιδεολογικά με την κυβέρνηση ή καλύτερα την συγκυβέρνηση. Και ο νοών νοήτω.
- Χθες, οι δικαστές του Συμβουλίου της Επικρατείας, εξέδωσαν ανακοίνωση με αφορμή την επίθεση του Ρουβίκωνα στο ΣτΕ, αναφέροντας ότι όταν υποχωρούν οι θεσμοί, το κενό το καλύπτει η ωμή βία, που παραπέμπει σε πρωτόγονες κοινωνίες...
Κάθε λογικός πολίτης θα συμφωνούσε με την ανακοίνωση των Δικαστών. Ό,τι έγινε στο ΣτΕ, συμβαίνει και στα πανεπιστήμια. Όταν, οι άνθρωποι που είναι υπεύθυνοι για τη προστασία των πολιτών και την ασφάλεια και φύλαξη των χώρων του Δημοσίου, δεν έχουν πρόσβαση σε αυτούς, τότε είναι φυσικό να συμβαίνουν παρόμοιες καταστάσεις.
Και είναι μεγάλος πλέον ο όγκος των περιστατικών, ώστε η κυβέρνηση έπρεπε, εδώ και καιρό να είχε αντιληφθεί ότι αυτή η ανεκτικότητα απέναντι στη βία, είναι καταστροφική για τους πολίτες και για τη χώρα. Είχαμε και στο παρελθόν, με άλλες κυβερνήσεις, τέτοια φαινόμενα αλλά πλέον αυτά αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας.
- Εκτόνωση όμως δεν βλέπουμε, αφού τα περιστατικά βίας διαδέχονται το ένα το άλλο. Υπάρχει κάτι που να σας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση θα αντιληφθεί τη ζημιά που κάνει η εργαλειοποίηση της βίας;
Μόνο η επιφυλακή των πολιτών. Η αφύπνιση και η μαζικότερη συμμετοχή σε εκδηλώσεις ενάντια στην βία. Φοβάμαι ότι στον πανεπιστημιακό υπάρχει μια κούραση, μια κόπωση απέναντι στα περιστατικά βίας, όπως άλλωστε έχει συμβεί και στους πολίτες γενικότερα. Ξέρετε στη ζωή όλα είναι μια συνήθεια. Δυστυχώς, τα άσχημα που μας συμβαίνουν τα συνηθίσαμε και δεν αντιδρούμε ως υγιής κοινωνία.
- Φοβούνται δηλαδή λέτε οι συνάδελφοι σας να καταγγείλουν περιστατικά βίας; Το είδαμε νομίζω στην υπόθεση του καθηγητή στο Πάντειο Άγγελου Συρίγου όπου λιγοστοί του συνάδελφοι, τον υποστήριξαν δημόσια...
Κάνετε λάθος, τον συνάδελφο υποστήριξαν δημόσια αρκετοί άνθρωποι του ακαδημαϊκού χώρου. Κάτι ανάλογο δεν είχε συμβεί π.χ. στη δική μου περίπτωση. Όταν δηλαδή το 2015, μια ομάδα περίπου 40 ατόμων εισέβαλαν στο γραφείο μου στη Φιλοσοφική Σχολή της Πανεπιστημιούπολης, την ώρα που έκαναν μάθημα, με έβρισαν και προσπάθησαν να με εκφοβίσουν.
Μπορεί να μην είχα υποστεί σωματική βία όπως ο συνάδελφος Συρίγος ή και άλλοι πολίτες, ωστόσο είχα ελάχιστη υποστήριξη. Αρκετή σε προσωπικό επίπεδο και πολύ λίγη δημόσια. Και στην ίδια μου τη Σχολή η υποστήριξη ήταν χλιαρή. Δεν μπορώ να δεχθώ ότι είναι διάχυτος παντού ο φόβος, σίγουρα όμως υπάρχει έντονη ανησυχία, ειδικά στους χώρους των πανεπιστημίων τις βραδινές ώρες.
- Εδώ θα μπορούσε να ανοίξει κανείς τη συζήτηση σχετικά με το πανεπιστημιακό άσυλο, τι είναι, ποιους εξυπηρετεί, γιατί το απαρχαιωμένο αυτό καθεστώς δεν αλλάζει...
Η κυβέρνηση επανέφερε το πανεπιστημιακό άσυλο, το οποίο υπήρχε και σε παλαιότερες εποχές. Σήμερα δεν χρειάζεται να υπάρχει το άσυλο, καθώς εδώ και πολλά χρόνια δεν εμποδίζεται κανείς, να εκφράσει ελεύθερα την άποψή του.
Το ερώτημα στις μέρες μας είναι το εξής: Ποιος παραβιάζει το άσυλο και ποιος το περιφρουρεί; Δεν είναι προφανές ότι το άσυλο, όπου αυτό υφίσταται, αφορά στην ελεύθερη διακίνηση ιδεών και μόνο σε αυτήν; Δηλαδή σε ό,τι προστατεύει την ελευθερία της έρευνας και της έκφρασης των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, δίχως κανένας από τη διοίκηση του πανεπιστημίου να έχει λόγο πάνω σε αυτό. Ειλικρινά μπορεί να είναι αυτό αντικείμενο συζήτησης;
- Κάνατε πριν λόγο για αδιαφορία της κοινωνίας που θεωρεί ως φυσιολογικό φαινόμενο τη βία. Εκτιμάτε ότι είναι συνειδητή η στάση της πολιτείας να παραμένει απέναντι στη βία σε ρόλο θεατή;
Προς το παρόν πάντως δεν έχω δει κανέναν να τιμωρείται, ενώ στις περιπτώσεις που επιβάλλονται κάποιες ποινές, αυτές είναι χάδια. Ως εκ τούτου είναι δύσκολο να αλλάξει αυτή η κατάσταση. Απαιτούνται συγκεκριμένα μέτρα. Αυτά που γίνονται στα ελληνικά πανεπιστήμια, είναι αδιανόητο για τα πανεπιστήμια του εξωτερικού.
