Του Γιάννη Παντελάκη
Η κυβέρνηση εκτιμά πως φέτος το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι αισθητά μεγαλύτερο από εκείνο που προβλεπόταν στον αρχικό στόχο. Από 0,5% αναμένεται να φτάσει στο 1,09 %. Ο προϋπολογισμός υπολογίζει πως το συνολικό ποσό του πλεονάσματος θα φτάσει στα 1,907 δισ. ευρώ, θα είναι αυξημένο δηλαδή κατά 1,032 δισ. ευρώ. Εντυπωσιακό ακούγεται. Και είναι. Αν εξαιρέσουμε μια μικρή λεπτομέρεια. Το πλεόνασμα προκύπτει επειδή το κράτος έχει περίπου κηρύξει στάση πληρωμών.
Σύμφωνα με στοιχεία που είναι γνωστά, έως τα τέλη του περασμένου Μαΐου οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου για το τρέχον έτος σε ιδιώτες και προμηθευτές του έφταναν τα 5,5 δισ. ευρώ. Από τον Μάιο έχουν αυξηθεί. Αλλά και μόνο εκείνα να πληρωνόντουσαν, το πλεόνασμα δεν θα υπήρχε ούτε σαν μακρινό όνειρο. Η συνταγή «δεν πληρώνω κανέναν και έχω πλεόνασμα», φέρνει αποτελέσματα. Η κυβέρνηση καυχιέται ότι πέτυχε και με το παραπάνω τους στόχους. Τα υπόλοιπα (το κόστος της μη πληρωμής των υποχρεώσεων του κράτους), αποτελούν λεπτομέρειες.
Η πολύμηνη και πολύχρονη καθυστέρηση πληρωμής των υποχρεώσεων από την πλευρά του κράτους, έχει ανυπολόγιστες συνέπειες. Η οικονομία συρρικνώνεται, επιχειρήσεις κλείνουν ή απολύουν εργαζόμενους, δουλειές χάνονται, άνθρωποι πετιούνται στον δρόμο ή προσπαθούν να επιβιώσουν με ελάχιστα χρήματα. Μεγάλες οι επιπτώσεις και σε αυτό που κατ' ευφημισμό ονομάζεται στη χώρα μας, κοινωνικό κράτος. Στα νοσοκομεία, οι συγγενείς των ασθενών αγοράζουν γάζες.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της κατάστασης, αποτελούν οι συνταξιούχοι σε αναμονή. Πρόκειται για μια ειδική κατηγορία ανθρώπων που δεν εργάζονται πια, έχουν καταθέσει αιτήσεις συνταξιοδότησης, ζουν μ' ένα πενιχρό έσοδο προσωρινής σύνταξης (που μειώθηκε από τον τελευταίο νόμο) και η κατάσταση τους αυτή μπορεί να διαρκέσει έως και τρία χρόνια. Υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που έφυγαν από τη ζωή περιμένοντας την έκδοση της σύνταξής τους.
Υπολογίζεται ότι σήμερα βρίσκονται σε εκκρεμότητα περίπου 330.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης (για κύρια, επικουρική, εφάπαξ) στο σύνολο των ασφαλιστικών ταμείων. Αυτά αντιστοιχούν σε δημόσια δαπάνη 3,6 δισ. ευρώ. Οι αιτήσεις δεν ικανοποιούνται, οι υποχρεώσεις των ταμείων μετατίθενται για το μέλλον και το πλεόνασμα το οποίο διαφημίζουν με περηφάνεια, εμφανίζεται μεγαλύτερο από το προσδοκώμενο.
Με την τακτική αυτή, το πλεόνασμα μπορεί τον επόμενο χρόνο να φτάσει σε ακόμα μεγαλύτερα επίπεδα. Αρκεί να μην πληρώνεται κανένας ή να πληρώνονται όσο γίνεται λιγότεροι. Η κυβέρνηση θα πανηγυρίζει και θα προωθεί και πολιτικές μοιράσματος του πλεονάσματος. Θα δοθούν μερικά ψίχουλα στις ευπαθείς κατηγορίες, υποτίθεται. Αυτές οι οποίες μετατράπηκαν σε ευπαθείς και οι οποίες πολλαπλασιάζονται...
