Του Δημήτρη Καμπουράκη
Μα γιατί εκπλησσόμαστε με την ταινία του Γαβρά που ετοιμάζεται να θεοποιήσει την διαπραγμάτευση Βαρουφάκη; Έχουμε καμιά αμφιβολία ότι με την πτώση του Σύριζα θ' αρχίσει μια επανάληψη της μετεμφυλιακής περιόδου που οδήγησε στην ιδεολογική και ιστοριογραφική επικράτηση των ηττημένων της πραγματικής ιστορίας;
Όμως καλό είναι να μην τρελαινόμαστε. Αυτή η θεοποίηση για να φέρει αποτελέσματα χρειάζεται μια γενιά τουλάχιστον. Δεν κινδυνεύουμε να πάθουμε εγκεφαλικό βλέποντας τον Γιάνη ν' αντιμετωπίζεται σαν ξαναζεσταμένος ήρωας από τις λαϊκές μάζες που τον αγάπησαν το 2014-15. Ας μην ανησυχούμε, ο ίδιος δεν πρόκειται ποτέ να δρέψει δάφνες, πάντα ο πολιτικός κλόουν του σκηνικού μας θα είναι. Για την επόμενη γενιά όμως, δεν εγγυώμαι.
Η εύκολη και απλοϊκή ανάγνωση της ιστορίας θα ευνοεί πάντα τύπους σαν το Γαβρά και τον Βαρουφάκη, κόμματα σαν τον Σύριζα ή τους ΑΝΕΛ. Ο τεχνητός διαχωρισμός της κοινωνίας σε άσπιλους καλούς και καθαρόαιμους κακούς σαν παλιό αστυνομικό της Αγκάθα Κρίστι, πάντα θα είναι δημοφιλέστερος από τον ορθό λόγο που προσπαθεί ν' αποκωδικοποιήσει έναν πολύπλοκο και πολυπρισματικό κόσμο γεμάτο υποχρεώσεις. Πάντα οι ψεκασμένοι και οι αριστοτεχνικά αυτοθυματοποιημένοι θα έχουν το πλεονέκτημα.
Υπάρχει όμως μια κρίσιμη παράμετρος που δεν πρέπει να λησμονούμε. Η μετεμφυλιακή ελληνική αριστερά κέρδισε την μάχη της προπαγάνδας και απέκτησε ιδεολογική ηγεμονία, όχι διότι ήταν ικανότερη από τους νικητές αντιπάλους της. Αν ήταν ζήτημα ικανότητας θα είχε κερδίσει και τον ένοπλο εμφύλιο.
Η τότε επικράτηση της αριστεράς που πληρώνουμε σήμερα, ήταν και αποτέλεσμα του γεγονότος ότι οι νικητές διαχειρίστηκαν την νίκη τους με λάθος, συχνά άθλιο τρόπο. Η σημερινή Δεξιά που επανεξετάζει (για πρώτη φορά σοβαρά) την ιδεολογική μάχη της περιόδου 1950-80 στην οποία ηττήθηκε κατά κράτος, αρνείται να δει και τα δικά της λάθη, με κυριότερο την αποφυγή δημιουργίας σοβαρής αστικής τάξης και την παντελή έλλειψη πολιτικών συμμάχων.
Αυτά είναι διδάγματα για το μέλλον. Ο Τσίπρας μόλις ηττηθεί, θ' αρχίσει την εκ των υστέρων θυματοποίηση του και την με κάθε τρόπο καινούρια ηρωοποίηση του. Εναπόκειται σ' αυτούς που θα κερδίσουν την εξουσία να μην του ξαναστρώσουν τον δρόμο με τις λάθος πρακτικές τους. Όσο για την επιδοτούμενη ταινία για τον Γιάνη, όταν βγει στις αίθουσες δεν θα κόψει εισιτήρια. Μην τρέξουν τα παιδιά μας (που δεν θα θυμούνται) να την δουν αργότερα να προσέξουμε…
