Πολλές φορές περνάει από το μυαλό μας ότι η πολυπλοκότητα στους νόμους και οι μεγάλες καθυστερήσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης εξυπηρετούν καταστάσεις. Όσοι έχουν λόγους να αποτρέψουν το άνοιγμα της αγοράς προσεύχονται να μην αλλάξει το παραμικρό. Δεν ξέρουμε αν φτάσαμε εδώ εξ επίτηδες ή εξαιτίας του νόμου της εντροπίας. Αλλά έτσι πλέον στήνονται οι δουλειές με το δημόσιο. Με προσφυγές επί προσφυγών.
Όλα ξεκινούν από το γεγονός ότι ο προσφεύγων στην Δικαιοσύνη δεν έχει κάτι να χάσει πέραν της σταθερής αντιμισθίας των δικηγόρων του. Ο εναγόμενος, όμως, μπορεί να καταστραφεί οικονομικά. Σκεφτείτε κάποιον που έχει προσφέρει μια συμφέρουσα τιμή στο δημόσιο για να πάρει την δουλειά και αναγκάζεται να περιμένει την απόφαση της Δικαιοσύνης για να ξεκινήσει, λόγω προσφυγής του ανταγωνισμού. Μπορεί να περιμένει από μήνες ως και χρόνια. Ο ανταγωνιστής από την πλευρά του δεν έχει να χάσει κάτι από την στιγμή που έχει ήδη χάσει την δουλειά. Μπορεί όμως να πετύχει έναν καλό συμβιβασμό στο παρασκήνιο ή απλά να ζημιώσει τον αντίπαλό του και να τον βρει έτσι αποδυναμωμένο στην επόμενη αναμέτρησή τους.
Με τον καιρό συμβαίνει το εξής: Οι παίκτες σε μία αγορά αναγκάζονται να συμβιβαστούν μεταξύ τους και να μοιράσουν τις δουλειές. Με τον τρόπο αυτόν χάνεται το πλεονέκτημα που θα είχε το δημόσιο από τη διαγωνιστική διαδικασία. Δημιουργούνται καρτέλ που αποκλείουν και την είσοδο οποιουδήποτε άλλου στον «χώρο».
Ένα ακόμη παράδειγμα είναι η ζημιά που έπαθαν οι εταιρείες των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Υπάρχουν εταιρείες Αιολικών που είδαν τις άδειες τους να καταστρέφονται, αφού οι προσφυγές οικολόγων και λοιπών ενδιαφερομένων τελεσιδίκησαν έπειτα από 7 ή 9 χρόνια, καθιστώντας ακόμη και ασύμφορη την επένδυση με την αλλαγή των δεδομένων μετά από τόσα χρόνια. Σκεφτείτε απλά ότι πριν δέκα χρόνια θα μπορούσε να υπάρχει τράπεζα για να χρηματοδοτήσει το 100% της επένδυσης. Σήμερα αυτό δεν είναι σίγουρο. Ή ακόμη ότι η τιμή αγοράς του ρεύματος από την ΔΕΗ είναι σήμερα πολύ χαμηλότερη. Ο ενάγων, όμως, έχει κερδίσει! Ακόμη κι αν χάσει την δίκη, ο αντικειμενικός του σκοπός στις περισσότερες των περιπτώσεων έχει επιτευχθεί. Η επένδυση δεν γίνεται!
Η γιατρειά έρχεται μέσα από την γρήγορη απονομή της Δικαιοσύνης. Οι αποφάσεις για τέτοια ζητήματα θα πρέπει να βγαίνουν σε χρόνο ρεκόρ. Αλλά υπάρχει και κάτι ακόμη! Είναι αναγκαίο ο ενάγων να έχει αντικίνητρο για να προσφύγει στην Δικαιοσύνη για ψύλλου πήδημα. Όταν το κάνει για λόγους αντεκδίκησης. Κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο όταν γνωρίζει ότι σε περίπτωση ήττας θα κληθεί να πληρώσει ένα μεγάλο οικονομικό τίμημα. Για τη ζημιά που τυχόν προκάλεσε στον εναγόμενο και για το γεγονός ότι απασχόλησε άσκοπα τους μηχανισμούς του δημοσίου.
Χωρίς Δικαιοσύνη δεν πρόκειται να έρθει μία επένδυση στην χώρα. Το γιατί είναι εύκολα αντιληπτό. Επειδή χωρίς Δικαιοσύνη εκκολάπτονται φαινόμενα καρτέλ και διαπλοκής. Ποιος θέλει να μπει σε έναν κήπο γεμάτο φίδια;
Θανάσης Μαυρίδης
