Της Οντίν Λιναρδάτου
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τελικά η αγαπημένη όλων. Και των Ευρωπαίων αλλά και των πολιτών της Ασίας, του Καναδά, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής.
Νέα έρευνα του Ινστιτούτου Pew καταδεικνύει πως το 58% των πολιτών σε 33 χώρες του κόσμου έχει θετική άποψη για την Ενωση και μόνο το 27% αρνητική.
Οι πολίτες και σε 19 χώρες που δεν είναι μέλη της Ε.Ε. απάντησαν σε ποσοστό 51% πως διάκεινται θετικά προς την Ενωση και μόνο το 25% είπε πως έχει αρνητική εικόνα.
Πιο ενθουσιώδεις από όλους είναι οι Κεντροευρωπαίοι και οι Ανατολικοευρωπαίοι. Σε αυτές τις χώρες, τρεις στους τέσσερις πολίτες δηλώνουν πως η Ε.Ε. αποτελεί μία όαση. Το 74% αγγίζουν οι θετικές γνώμες έναντι 27% που είναι οι αρνητικές.
Οι Πολωνοί και οι Λιθουανοί διάκεινται εξαιρετικά θετικά απέναντι στις Βρυξέλλες με ποσοστά που φτάνουν το 84% και 83% αντίστοιχα. Λιγότερο φανατικοί με την Ε.Ε. εμφανίζονται οι Τσέχοι, αν και το 52% βαθμολογεί και σε αυτή τη χώρα θετικά την Ενωση.
Τρεις μόνο χώρες εμφανίζουν υψηλά ποσοστά δυσαρεστημένων με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Γαλλία, όπου το 47% δεν συμπαθεί την Ε.Ε., το Ηνωμένο Βασίλειο όπου ένα 44% δεν θέλει την Ε.Ε. -καθόλου περίεργο, μια που το 2016 το 52% ψήφισε υπέρ της αποχώρησης της χώρας- και η Ελλάδα. Η χώρα μας πριν από την οικονομική κρίση είχε από τα υψηλότερα ποσοστά θετικών απόψεων για την Ενωση, μετά το 2010 όμως η εικόνα άλλαξε εντελώς, μια που οι ''Ελληνες κατηγορούν τις Βρυξέλλες για τα δεινά τους και όχι τις ελληνικές κυβερνήσεις που οδήγησαν στην πτώχευση. Ετσι σήμερα το 44% των Ελλήνων εκφράζει αρνητική γνώμη για την Ενωση. Γάλλοι, Βρετανοί και Ελληνες βλέπουν τόσο αρνητικά ή και πιο αρνητικά την Ευρωπαϊκή Ένωση από τους Ρώσους, που δηλώνουν σε ποσοστό 44% πως δεν συμπαθούν καθόλου τις Βρυξέλλες. Αντίθετα, οι Δυτικοευρωπαίοι βλέπουν θετικά τον θεσμό και σε ποσοστό 62% απαντούν πως βαθμολογούν με λίαν καλώς την Ενωση.
Υπάρχει αντικειμενικότητα στο πώς βλέπει κανείς έναν θεσμό; Όχι, αποδεικνύει μία λεπτομερειακή ματιά στις έρευνες της τελευταίας δεκαετίας. Οι πολίτες απαντούν με βάση τις προσωπικές τους εμπειρίες και τα γεγονότα που βιώνουν στις χώρες τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ουκρανία, αλλά και η Ρωσία. Από το 2004 μέχρι το 2013 περίπου έξι στους δέκα Ρώσους έβλεπαν θετικά την Ε.Ε. Ολα άλλαξαν το 2014 μετά την προσάρτηση της Κριμαίας και τις κυρώσεις που επέβαλε η Ευρώπη στο Κρεμλίνο. Τη χρονιά εκείνη η κοινή γνώμη αντιστράφηκε και κάθε χρόνο αυξάνεται το ποσοστό των Ρώσων που αντιπαθεί την Ε.Ε. Το 2014 το ίδιο γεγονός έκανε τους Ουκρανούς να στραφούν υπέρ της Ενωσης. Μέχρι τον Μάρτιο του 2014 είχαν μία μάλλον αρνητική γνώμη για τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών. Μετά τη σύγκρουση με τη Ρωσία και τη στήριξη που έλαβαν από την Ε.Ε. άρχισαν να βλέπουν με θετικό μάτι τις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με την έρευνα του Ινστιτούτου Pew, τώρα οι Ουκρανοί σπάνε κάθε ρεκόρ και σε ποσοστό 79% διάκεινται πολύ θετικά απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ποσοστό εκτοξεύεται στο 88% ανάμεσα στους πολίτες που μιλούν μόνο την ουκρανική γλώσσα ενώ πέφτει στο 71% στους ρωσόφωνους Ουκρανούς. Η πολιτική κατάσταση, η σφοδρή σύγκρουση με τη Ρωσία, το ζήτημα της Κριμαίας και η επανεκλογή του Βλαντίμιρ Πούτιν για τρίτη θητεία διαμόρφωσαν το αποτέλεσμα στον τρόπο που βλέπουν οι Ουκρανοί και οι Ρώσοι τους γείτονές τους.
Εκπλήξεις κρύβουν και τα αποτελέσματα στα κράτη που βρίσκονται πολύ μακριά από τη γηραιά ήπειρο. Στη Νότια Κορέα και τις Φιλιππίνες το 80% και το 70% των πολιτών αντίστοιχα βλέπει πολύ θετικά την Ενωση. Το γιατί δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο, αλλά το ίδιο συμβαίνει και στην Ιαπωνία σε ποσοστό 60% και στην Αυστραλία 58%. Στην Ινδονησία το ποσοστό στις θετικές γνώμες πέφτει στο 45%, όχι γιατί υπάρχουν περισσότερες αρνητικές, αλλά επειδή το 33% δεν μπορεί να εκφέρει άποψη για την Ενωση. Και είναι απολύτως λογικό.
Στην Τουρκία, η ερμαφρόδιτη στάση της Ευρωπαϊκής Ενωσης και το γεγονός πως οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη σημερινή Ενωση αλλά και με την ΕΟΚ κρατούν 37 ολόκληρα χρόνια, ξεκίνησαν το 1987, έχει οδηγήσει τους πολίτες να έχουν στην πλειοψηφία τους αρνητική γνώμη για την Ε.Ε. γιατί δεν την εμπιστεύονται. Το 56% των Τούρκων δεν συμπαθεί την Ένωση και μόνο το 34% τη βλέπει ακόμα θετικά. Οι Τούρκοι πολίτες εξέφρασαν την αρνητική αυτή άποψη μετά τη μη δεσμευτική απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου να παγώσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία τον περασμένο Μάρτιο. Η έρευνα έγινε πριν τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. αναστείλουν τις πωλήσεις όπλων στην Τουρκία εξαιτίας των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Συρία και πριν αρχίσει η ολομέτωπη επίθεση των τουρκικών στρατευμάτων εναντίον των Κούρδων στη Βόρεια Συρία.
Θετική είναι η άποψη που έχουν για την Ε.Ε. οι πολίτες και στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Στον Λίβανο, στο Ισραήλ και την Τυνησία σε ποσοστό 61%, 51% και 50% εκφράζονται εγκωμιαστικά για τον θεσμό. Και εδώ υπάρχει μία πολιτική διάσταση στις απαντήσεις των κατοίκων του Ισραήλ. Οι Εβραίοι Ισραηλινοί είναι χωρισμένοι ακριβώς στη μέση, το 47% είναι θετικό και το άλλο 47% αρνητικό. Αντίθετα οι Αραβες Ισραηλινοί είναι σε ποσοστό 66% θετικοί και μόνο το 26% δεν συμπαθεί την Ε.Ε.
Και στην Αφρική η Ευρωπαϊκή Ενωση τα πάει αρκετά καλά. Περίπου 4-5 πολίτες στους δέκα εκφράζουν θετική άποψη για την Ενωση στη Νιγηρία, στην Κένυα και στη Νότια Αφρική. Περίπου ένας στους πέντε όμως αρνείται να απαντήσει.
Στη Βόρεια Αμερική, τώρα, υπάρχει διαφορά ανάμεσα στους Καναδούς και τους Αμερικανούς. Οι Καναδοί είναι αναφανδόν υπέρ σε ποσοστό 69% και μόνο το 8% δεν έχει άποψη. Αντίθετα οι Αμερικανοίεγκρίνουν τον θεσμό σε ποσοστό 51%. Δεν έχει άποψη για το θέμα το 21%.
Και στις Ηνωμένες Πολιτείες το θέμα είναι καθαρά πολιτικοϊδεολογικό. Ετσι, οι Ρεπουμπλικανοί δεν πολυσυμπαθούν την Ε.Ε. και μόνο το 39% εκφράζεται θετικά. Αντίθετα οι Δημοκρατικοί εκφράζουν θετική άποψη σε ποσοστό 65%.
* Αναδημοσίευση από τον «Φιλελεύθερο» της Τρίτης 29 Οκτωβρίου 2019.
