Του Αλέξανδρου Σκούρα
Χθες, μέρα απεργίας, ο Πρωθυπουργός επισκέφθηκε το Μάτι και συνομίλησε με πυρόπληκτους. Εκεί, μακριά από τις κάμερες των απεργούντων μέσων ενημέρωσης, αλλά κοντά σε μια κάμερα κινητού τηλεφώνου κάποιου από τους συνομιλητές του, είπε κάτι που κάποιους εξέπληξε έντονα. Πιθανότατα ύστερα από ερώτηση κάποιου πληγέντα για την πιθανότητα αποζημίωσης του από την πυρκαγιά, ο Πρωθυπουργός αντέταξε ότι αυτή την ώρα έχουν προτεραιότητα “τα στέκια, τα σχολεία, οι υποδομές”, και ενισχύοντας τη θέση του αυτή προσέθεσε “Και να έπαιρνες 2.000 ευρώ, δεν θα γινόταν τίποτα. Θα τα έχανες αυτά τα χρήματα, θα τα σπατάλαγες”.
Κι όμως, κανέναν δεν πρέπει να εκπλήσσει η αποστροφή αυτή του Πρωθυπουργού. Δεν είπε κάτι που δεν πιστεύει βαθιά. Δεν είπε κάτι που δεν βρίσκεται στον πυρήνα της ιδεολογίας του.
Βασική άλλωστε αφετηρία των κρατιστών κάθε απόχρωσης είναι πως το κράτος χρειάζεται για να προστατεύει τα άτομα όχι μόνο από τους εξωγενείς κινδύνους, αλλά και από τον ίδιο τους τον εαυτό.
Είμαστε βλέπετε αδύναμοι, αναβλητικοί, γεμάτοι από προκαταλήψεις, συχνά δεν ξέρουμε καν τι μας συμφέρει πραγματικά. Και ενώ και ένας φιλελεύθερος μπορεί κάλλιστα να πιστεύει ότι όλα αυτά ισχύουν και να συνεχίζει να υποστηρίζει την ατομική ελευθερία και την ευθύνη της ατομικής επιλογής, ο κρατιστής κάνει ένα βήμα παραπέρα: Βλέπει το κράτος ως τον αλάνθαστο προστάτη και φύλακα, ως τον γονέα που στοργικά θα φροντίσει ώστε τα παιδιά του να μην παραστρατήσουν από τον σωστό δρόμο.
Για να μην σπαταλήσουμε τα χρήματά μας λοιπόν, ο κρατιστής θα προτείνει - και αν έχει την εξουσία, θα μας το επιβάλλει - να τα δώσουμε στο κράτος. Όταν μας υπερφορολογεί, μπορεί ειλικρινά να πιστεύει ότι το κάνει για το καλό μας. Για να μην αρρωστήσουμε, θα ζητήσει τη φορολόγηση των ανθυγιεινών τροφίμων και ποτών. Για να μην παραπλανηθούμε από τους κακούς και τους πονηρούς που κυκλοφορούν ανάμεσά μας, θα ψηφίσει τον “ποιοτικό έλεγχο” της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας.
Όμως ούτε το κράτος είναι ο αλάνθαστος και καλόπιστος γονέας, ούτε τα πιθανά δικά μας λάθη δικαιολογούν ηθικά αυτό τον πατερναλισμό. Αντιθέτως, όπως εμπειρικά αποδεικνύεται ξανά και ξανά, εκεί όπου το κράτος μπλέκεται όσο το δυνατόν λιγότερο στις υποθέσεις των ανθρώπων, εκεί όπου τους επιτρέπει να διαχειριστούν τα χρήματα, την περιουσία, το σώμα τους όπως οι ίδιοι κρίνουν - ακόμη κι αν κάποιοι όλα αυτά επιλέξουν να τα “σπαταλήσουν” - οι άνθρωποι είναι πλουσιότεροι και ευτυχέστεροι. Και οι συντριπτικά περισσότεροι μαθαίνουν από πολύ νωρίς να είναι υπεύθυνοι και να αποφεύγουν τις υπερβολικές σπατάλες.
Ο πατερναλιστής μας Πρωθυπουργός πιθανότατα δεν μετάνιωσε που ξεστόμισε αυτή τη χοντράδα στο Μάτι. Το θέμα είναι να μετανιώσουν για την επιλογή τους όσοι τον στήριξαν και τον βλέπουν σήμερα να λέει και να κάνει πράγματα με τα οποία οι ίδιοι διαφωνούν θεμελιακά.
