Της Μαίρης Βενέτη*
Ανοδικά επηρέασε την τιμή του πετρελαίου αυτή την εβδομάδα η ενίσχυση της ανησυχίας για κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ έδωσε φτερά στις τιμές με τη δήλωση του την Τετάρτη ότι επίκειται αεροπορική στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία, έναντι οι Η.Π.Α. να χτυπήσουν τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ-Ασαντ, του οποίου οι δυνάμεις υποστηρίζονται από τη Ρωσία και το Ιράν.
Η αγορά του πετρελαίου αντέδρασε άμεσα με το Brent να καταγράφει τιμές οριακά πάνω των 73 δολαρίων και το WTI να δίνει τιμές πάνω από τα 67 δολάρια προσεγγίζοντας τα επίπεδα του Δεκέμβρη του 2014, ενώ ο συνολικός όγκος των συμβολαίων ήταν περίπου 38% υψηλότερος από τον μέσο όρο των 100 ημερών.
Την περαιτέρω άνοδο της τιμής περιόρισαν η κατοχύρωση κερδών, αλλά και η ανακοίνωση των στοιχείων του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, τα οποία κατέδειξαν αύξηση των αποθεμάτων την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά και νέο υψηλό παραγωγής από καταγραφής στοιχείων.
Όμως, με τη Σ.Αραβία να προβαίνει σε αναχαίτιση πυραύλων που προέρχονταν από δυνάμεις ανταρτών της Υεμένης προσκείμενες στο Ιράν και την ανησυχία για κλιμάκωση των εντάσεων στη Μέση Ανατολή να αυξάνεται μέρα με τη μέρα, το σίγουρο είναι ότι το volatility ήρθε για να μείνει και στην αγορά του πετρελαίου.
Ήδη μέσα σε ένα μήνα έχει μεγάλη άνοδο, όπως δείχνει και το παρακάτω διάγραμμα.
Φόβοι για διακοπή του εφοδιασμού
Οι αγορές πετρελαίου συνδέονται άμεσα με τις γεωπολιτικές εντάσεις, ειδικά αν αυτές διαδραματίζονται στη Μέση Ανατολή, την καρδιά των παγκόσμιων εξαγωγών πετρελαίου.
Οι αυξανόμενες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή ενδέχεται να εμποδίσουν την παραγωγή αργού πετρελαίου και να συρρικνώσουν τις παγκόσμιες προμήθειες, στέλνοντας τις τιμές νομοτελειακά υψηλότερα.
Αυτό υποστήριξε και ο Fatih Birol, εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, στην τηλεόραση του Bloomberg. «Αν συνεχιστούν οι εντάσεις, θα συνεχίσουν να έχουν αντίκτυπο στην αγορά πετρελαίου και τις τιμές».
Ποιοι άλλοι παράγοντες στηρίζουν τις τιμές
Μπορεί οι επενδυτές να επικεντρώνονται περισσότερο στα γεγονότα που αφορούν τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, όμως υπάρχουν και άλλοι λόγοι που το πετρέλαιο έχει πάρει αέρα στα πανιά του.
Μια είδηση που πέρασε στα «ψιλά γράμματα», είναι αυτή ότι η Σαουδική Αραβία στοχεύει τιμή πετρελαίου στα 80 δολάρια /βαρέλι, ενόψει της δημόσιας προσφοράς της Aramco το 2019.
Μια τέτοια ανακοίνωση από τον μεγαλύτερο εξαγωγέα πετρελαίου έχει εξαιρετικά μεγάλο ειδικό βάρος για την αγορά.
Άλλη μια είδηση που πέρασε «υπόκωφα», είναι ότι ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Στίβεν Μνούχιν δήλωσε την Τετάρτη ότι οι Η.Π.Α μπορεί να επιβάλουν «ισχυρές» κυρώσεις στο Ιράν, καθώς ο Τράμπ επιδιώκει να επαναδιαπραγματευτεί μια πολυεθνική συμφωνία που θα περιορίζει το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, σύμφωνα με ανάλυση της Goldman Sachs, οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες διύλισης μπορούν να μειώσουν τις εισαγωγές από το Ιράν, λόγω της έκθεσής τους στις ΗΠΑ, είτε μέσω ενεργητικού, είτε λόγω εμπορικών ροών προϊόντων. Η ΕΕ αντιπροσωπεύει το 25% των εξαγωγών αργού πετρελαίου του Ιράν, αλλά το κλειδί για την παγκόσμια αγορά πετρελαίου είναι κατά πόσον αυτές οι ροές θα περιοριστούν και όχι απλά θα αναπροσανατολιστούν στην Ασία.
Ο σημαντικότερος όμως παράγοντας είναι ο παραδοσιακός κανόνας της προσφοράς και της ζήτησης, ο οποίος υποστηρίζει απόλυτα τη δεδομένη χρονική στιγμή την άνοδο των τιμών.
Η παγκόσμια ζήτηση εκτιμάται πως θα αυξηθεί στις χώρες του ΟΟΣΑ, καθώς η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται.
Από την άλλη πλευρά, η παγκόσμια προσφορά εκτιμάται πως θα περιορισθεί εκ νέου.
Να υπενθυμίσουμε ότι από την αρχή του περασμένου έτους, ο ΟΠΕΚ και η Ρωσία συνεργάστηκαν σε μια κοινή προσπάθεια, να αντισταθμίσουν το πλεόνασμα που εξαπέλυσαν οι αμερικανοί παραγωγοί πετρελαίου με τη σχιστολιθική μέθοδο.
Ο ΟΠΕΚ και κάποιες άλλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες, εμφανίζονται όχι μόνο να τηρούν τη συμφωνία για περικοπές, αλλά και να την έχουν υπερβεί.
Ενώ τα μέλη του ΟΠΕΚ συμφώνησαν να μειώσουν την παραγωγή τους κατά περίπου 1,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, η πραγματική τους περικοπή τον περασμένο μήνα ήταν μεγαλύτερη κατά τουλάχιστον 60 %.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΕΑ, τα 14 μέλη του ομίλου, αντλούσαν 31,83 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως τον Μάρτιο, το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών ετών. Τα 24 μέλη που δεσμεύονται από την ευρύτερη συμφωνία έχουν μειώσει την παραγωγή τους κατά σχεδόν 2,4 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, περισσότερο από τη συνδυασμένη δέσμευσή τους για 1,8 εκατομμύρια βαρέλια.
Η κατάρρευση της πετρελαϊκής βιομηχανίας της Βενεζουέλας είναι εν μέρει ο λόγος για την οποία ο ΟΠΕΚ έχει υπερβεί την δέσμευσή του να περιορίσει την προσφορά, με την παραγωγή του να υποχωρεί στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων τριών ετών.
Είναι ενδεικτικό, ότι η παραγωγή στη Βενεζουέλα μειώθηκε σε 1,49 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως τον Μάρτιο, από 1,55 εκατομμύρια βαρέλια τον Φεβρουάριο, συμβάλλοντας στην αύξηση του ποσοστού συμμόρφωσης της στις περικοπές κατά 607 %.
Όπως χαρακτηριστικά σχολίασε και ο ΙΕΑ, «έχει προστεθεί περισσότερο από μια δεύτερη Σαουδική Αραβία στη συμφωνία εξόδου».
Και έχει δίκιο, αν σκεφτεί κανείς ότι η πετρελαϊκή παραγωγή της Βενεζουέλας τον περασμένο μήνα, ήταν μικρότερη κατά 580.000 βαρέλια ημερησίως, τη στιγμή που το αντίστοιχο νούμερο «περικοπής» για τη Σαουδική Αραβία ήταν στα 620.000 βαρέλια ημερησίως.
Σοβαρές πιθανότητες για μεγαλύτερη μείωση της προσφοράς πετρελαίου
Ο ΟΠΕΚ και οι σύμμαχοί του, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, όχι μόνο πλησιάζουν τον στόχο τους να επαναφέρουν τα παγκόσμια αποθέματα στους πενταετείς μέσους όρους, αλλά αρχίζουν να υποδεικνύουν ότι η αγορά ενδεχομένως να γίνει πιο «σφιχτή», από άποψη προσφοράς, στο εγγύς μέλλον.
Πολλοί αναλυτές εστιάζουν στο γεγονός ότι ήδη τα αποθέματα πετρελαίου στις ανεπτυγμένες χώρες είναι μόλις 30 εκατομμύρια βαρέλια πάνω από το μέσο όρο πενταετίας. (σσ. Ο μέσος όρος πενταετίας είναι το μέτρο που χρησιμοποιεί ο ΟΠΕΚ για να «μετρήσει» εάν οι αγορές είναι ισορροπημένες).
Προβλέπουν δε, ότι τ' αποθέματα θα μπορούσαν να πέσουν κάτω από τον μέσο όρο των 5 ετών, τους επόμενους ένα με δύο μήνες.
Πρόβλεψη με σοβαρές πιθανότητες επαλήθευσης, δεδομένου του γεγονότος ότι:
1) Η παραγωγική ικανότητα του λατινο-αμερικανικού έθνους είναι πιθανό να μειωθεί στα 1,38 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως μέχρι το τέλος του έτους, το χαμηλότερο επίπεδο από τα τέλη της δεκαετίας του 1940, σύμφωνα πάντα με τον ΙΕΑ.
2) Ταυτόχρονα, η παραγωγή από τις υπόλοιπες χώρες που δεν είναι μέλη του καρτέλ, αρχίζει να υποχωρεί, καθώς οι επενδύσεις έχουν κάνει βουτιά την τελευταία τριετία.
3) Η Σαουδική Αραβία είναι όλο και πιο πρόθυμη να αναθεωρήσει τον στόχο των περικοπών, υποστηρίζοντας ότι οι περικοπές πρέπει να συνεχίσουν να διασφαλίζουν ότι οι αγορές έχουν εξισορροπηθεί σωστά.
Τι γίνεται με την παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου στις Η.Π.Α
Βέβαια, στον αντίποδα είναι οι εκτιμήσεις ότι η αυξανόμενη παραγωγή από την πλευρά των Η.Π.Α, θα μετριάσει τις προσπάθειες του ΟΠΕΚ και των συμμάχων του να υποστηρίξουν τις τιμές.
Τα αποθέματα αυξήθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα στα 3,3 εκατομμύρια βαρέλια, σύμφωνα με το Υπουργείο Ενέργειας των Η.Π.Α, ενώ η παραγωγή ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Η επικρατούσα άποψη θέλει τη συγκεκριμένη παραγωγή πετρελαίου να είναι τεράστια σε βάθος χρόνου.
Όμως, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, οι περισσότερες περιοχές με τέτοια κοιτάσματα, έχουν φθάσει στο ανώτερο επίπεδο παραγωγής.
Μια παραγωγή που γίνεται ολοένα και ακριβότερη, καθώς οι γεωτρήσεις απομακρύνονται από την «καρδιά» των συγκεκριμένων κοιτασμάτων.
Οι εταιρείες σχιστολιθικού πετρελαίου λοιπόν, θα πρέπει να αποφασίσουν αν θα περιμένουν να αυξηθούν οι τιμές του αργού πριν ξεκινήσουν να επενδύουν αναζητώντας νέα πηγάδια, ή να ολοκληρώσουν κάποια από τα υφιστάμενα.
Εν ολίγοις, οι παραγωγοί σχιστολιθικού έχουν μεν πετρέλαιο να αντλήσουν, αλλά χρειάζονται τις υψηλές τιμές για να προχωρήσουν σε νέες επενδύσεις, ώστε να εξασφαλίσουν την μελλοντική παραγωγή και να αποπληρώσουν χρέη που έχουν δημιουργήσει.
Το συμπέρασμα λοιπόν παραμένει ότι η σημαντική αύξηση της τιμής του μαύρου χρυσού δικαιολογείται μέχρι στιγμής από τα δεδομένα της ζήτησης και της προσφοράς, με σοβαρό ενδεχόμενο οι γεωπολιτικές εντάσεις να πριμοδοτήσουν εκ νέου την τιμή του.
Μια πριμοδότηση της οποίας το τεχνικό σήμα θα δοθεί, αν και όταν το Brent διασπάσει το κομβικό νούμερο των 73.40 δολαρίων.
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή, ή προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερομένων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται, βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δεν δίνεται ότι είναι ακριβείς ή πλήρεις και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
* Η κα Μαίρη Βενέτη είναι πιστοποιημένη Διαχειριστής από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
