Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
H προστασία της πρώτης κατοικίας. Η προστασία των θέσεων εργασίας. Η προστασία των κεκτημένων. Η προστασία της παράδοσης. Η προστασία των καταλήψεων. Η προστασία της φέτας. Η προστασία των απεργιών. Η προστασία των συνδικαλιστών. Η προστασία του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων. Η προστασία των κλειστών επαγγελμάτων. Η προστασία των κρατικών επιχειρήσεων.
Ο προστατευτισμός είναι ένα παραπροϊόν της Μεταπολίτευσης και είναι ριζωμένος βαθιά, μέσα στην αντιδραστική σκέψη του Έλληνα, δεκάδες χρόνια τώρα. Και δεν έχει να κάνει με τον διάχυτο οικονομικό και μαθηματικό αναλφαβητισμό, που απλώνεται ως μεταδοτική ασθένεια, μέσα σε μια κοινωνία που εξουδετερώνει τα μόνα αντισώματα της, που είναι η μάθηση εκπαίδευση.
Οι μαυρόασπρες εικόνες που μας έρχονται από τα ένδοξα χρόνια του ελληνικού κινηματογράφου, όπως του αδικημένου Νίκου Ξανθόπουλου, του σκληρού επιχειρηματία Λυκούργου Καλλέργη, του γελοίου βιομήχανου Λάμπρου Κωνσταντάρα, του καρπαζοεισπράκτορα υπαλληλίσκου Θανάση Βέγγου και του λεβέντη εργάτη Δημήτρη Παπαμιχαήλ, έκτισαν μια κουλτούρα και μια αντίληψη πάνω στην οποία δομήθηκε ο κρατισμός της Μεταπολίτευσης και το τριτοδρομικό σοσιαλιστικό ιδεολόγημα του ΠΑΣΟΚ.
Πάνω σε αυτό το πρόσφορο έδαφος, φύτρωσε το παραμύθι του αειφόρου ευημερούντος λεφτόδεντρου από τη μια και της νεοφιλελεύθερης και ακραίας καπιταλιστικής Δύσης, από την άλλη. Πάνω σε αυτό το πρόσφορο έδαφος, φύτρωσε το αγαθό της αιώνιας προστασίας των πολιτών, μέσα στην αγκαλιά του κρατισμού.
Η σοσιαλδημοκρατικά δομημένη κοινωνία της Ευρώπης, στα μάτια του μέσου Έλληνα πολίτη, φαντάζει ακραία καπιταλιστική, απάνθρωπη, ανάλγητη και βρισκόμενη διαρκώς σε κρίση. Τι και αν η βάση της ΕΕ είναι το κοινωνικό κράτος; Τι και αν η γραφειοκρατία και ο έλεγχος των Βρυξελλών, αποτελεί την αντιδραστική καθημερινότητα στη λήψη των αποφάσεων; Τι κι αν ο προστατευτισμός δυσχεραίνει την επιχειρηματικότητα;
Με την ίδια ευκολία της απόρριψης του δυτικού μοντέλου, στο εσωτερικό της χώρας υιοθετήθηκε το «προοδευτικό» μοντέλο. Κρατισμός, προστατευτισμός, αδράνεια, διαπλοκή, συντήρηση, επιδοτήσεις, διορισμοί. Αντίσταση στο νέο, στο καινοτόμο, στο διαφορετικό, στην τεχνολογία, στους αριθμούς, στην παραγωγικότητα, στην παιδεία. Εξάρτηση και εθισμός του φοβικού και εθισμένου λαού, στα κούφια συνθήματα και στις ψευδείς υποσχέσεις.
Ζούμε όμως τις ημέρες που η πραγματικότητα, βοηθάει στην αποβολή της συσσωρευμένης αντικαπιταλιστικής δόσης και στην ωρίμανση των προφανών. Ο στόχος για την παρούσα κυβέρνηση πρέπει να είναι απλός. Περισσότερη ελεύθερη οικονομία, πιο ανοιχτή κοινωνία και αποβολή της «προοδευτικής» κουλτούρας που μας κρατάει δεμένους στο παρελθόν και μας ωθεί στο να δίνουμε μάχες οπισθοφυλακής για θέματα, που όλες οι δυτικές κοινωνίες τα έχουν ήδη ξεκαθαρίσει, λύσει και προσπεράσει.
Και όμως. Σήμερα κυβέρνηση και αντιπολίτευση ξιφουλκούν για το ποιος υπερασπίζεται περισσότερο τη περίφημη πρώτη κατοικία. Σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση, στη οποία δεν υφίσταται καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας από χρέη, είτε προσωπικά, είτε επαγγελματικά είτε από στεγαστικό δάνειο. Η λογική της ΕΕ, ακολουθεί συγκεκριμένες πτωχευτικές διαδικασίες, ταχείς πλειστηριασμούς και εξώσεις και μια επιδοματική θωράκιση των αδυνάμων για να μην καταλήξουν στον δρόμο.
Η κοινωνική κουλτούρα στη Ελλάδα, συνεπικουρούμενη από τις παρενέργειες του οικονομικού αναλφαβητισμού, απαιτεί προστασία της πρώτης κατοικίας. Χωρίς να διερωτάται, το ποιος θα καλύψει το κόστος της προστασίας αυτής. Χωρίς να διερωτάται, το γιατί να μη προστατεύεται και ο ενοικιαστής που δεν μπορεί να καταβάλει το ενοίκιο του και υφίσταται έξωση.
Και όλα αυτά παρουσιάζονται διανθισμένα με δήθεν κοινωνικές ρητορικές και με λάβαρο το κτύπημα του κυκλώματος των στρατηγικών κακοπληρωτών. Είναι απίστευτο που τόσα χρόνια, οι συστημικές τράπεζες, οι διαχειριστές των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά και οι κρατικοί μηχανισμοί δεν έχουν καταφέρει να επιτύχουν την εξιχνίαση των στρατηγικών κακοπληρωτών. Θυμίζει πλέον μια φάρσα, στα πλαίσια του παλαιού πολιτικού λαϊκίστικου παιχνιδιού, του «δεν πληρώνω» και του «να πληρώσουν οι άλλοι».
Πάμε τώρα και στα θετικά.
Η αναμενόμενη θεσμοθέτηση ενός νέου, ενιαίου πτωχευτικού πλαισίου των ιδιωτών, θα εναρμονίσει το ελληνικό Δίκαιο με την Κοινοτική Οδηγία 1023 του 2019 για την προληπτική αναδιάρθρωση, την απαλλαγή από τα χρέη, θα ενοποιήσει το υπάρχον Δίκαιο της χώρας μας για όλες τις οφειλές των ιδιωτών (προς τράπεζες, εφορία, ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ.) και θα προσφέρει την δυνατότητα μιας δεύτερης ευκαιρίας.
Οι αναμενόμενες ρυθμίσεις προβλέπουν ότι τα ευάλωτα νοικοκυριά που θα χάσουν την πρώτη κατοικία τους, λόγω πραγματικής αδυναμίας πληρωμής θα απολαμβάνουν μιας ειδικής μέριμνας με τη μορφή στεγαστικού επιδόματος. Το στεγαστικό επίδομα θα παρέχεται από το κράτος και θα καλύπτει συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Εξετάζεται και η δυνατότητα να προωθηθεί μια μορφή πώλησης και επαναμίσθωσης του ακινήτου, όπως είναι το γνωστό “sale and lease back”, στον χώρο των επιχειρήσεων. Δηλαδή ο δανειολήπτης που αδυνατεί να εξυπηρετεί το δάνειο του, εκχωρεί το ακίνητο στην τράπεζα και στη συνέχεια το μισθώνει. Και αυτό να γίνεται είτε μέσω του ασθενούς εισοδήματος του, είτε μέσω του επιδόματος.
Αντί όμως να δίνεται προτεραιότητα στη επικοινωνία των λύσεων που προτείνονται, όλοι εστιάζουν στην φωτεινή ταμπέλα που γράφει “Προστασία Πρώτης Κατοικίας” και αναβοσβήνει, για να κρατάει την προσοχή μας και το ενδιαφέρον μας. Η δήθεν προστασία, που κοστίζει στους πολίτες πολύ ακριβά, αποτελεί δυστυχώς μέρος της κουλτούρας μας.
* Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
** Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
