Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Οι εκλογές προκηρύχθηκαν και το αναμενόμενο αποτέλεσμα θα είναι η επικράτηση της Νέας Δημοκρατίας, με όρους κοινοβουλευτικής αυτοδυναμίας. Οι αποδόσεις των ομολόγων αποκλιμακώνονται και οι τιμές των μετοχών του Χρηματιστηρίου Αθηνών ακολουθούν ανοδική τροχιά. Η πτώση των αποδόσεων σημαίνει πως το ρίσκο της χώρας μειώνεται και πως οι αγορές θα ήταν διατεθειμένες να αγοράσουν εκδόσεις ελληνικού κρατικού χρέους με αισθητά χαμηλότερο κόστος. Παράλληλα, η αύξηση των αποτιμήσεων των εταιρειών που διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο δείχνει πως το βασικό βαρίδι που κρατούσε χαμηλά τις μετοχές, δηλαδή η χαμηλή βαθμολογία στην αξιολόγηση της χώρας στην οποία δραστηριοποιούνται οι εταιρείες, αρχίζει να μεταβάλλεται επί το θετικότερον.
Για παράδειγμα, ας πάρουμε δύο πανομοιότυπες επιχειρήσεις με τα ίδια προϊόντα και τα ίδια οικονομικά δεδομένα, εκ των οποίων η μία έχει έδρα στην Ελλάδα και η άλλη στην Ιρλανδία. Είναι φανερό πως οι επενδυτές θα διάλεγαν να επενδύσουν στην ιρλανδική εταιρεία λόγω των θετικών χαρακτηριστικών της συγκεκριμένης χώρας και των αρνητικών της Ελλάδας. Τώρα τα πράγματα δείχνουν να αλλάζουν και αυτό το «discount» της ελληνικής αγοράς δείχνει να συρρικνώνεται αισθητά και γρήγορα.
Αυτό το θετικό κλίμα που διαμορφώνεται λοιπόν στη δευτερογενή αγορά ομολόγων και στη χρηματιστηριακή αγορά διαταράχτηκε από το μπαράζ λουκέτων της τελευταίας εβδομάδας σε μεγάλες και παραδοσιακές επιχειρήσεις. Και θα ήταν περισσότερα τα λουκέτα, αν δεν παρενέβαινε το κράτος με τα χρήματα των φορολογουμένων για να διασώσει το κρατικό ζόμπι της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης και να σβήσει τα πρόστιμα για λαθρεμπορία της ΣΕΚΑΠ, που ανήκει σε κυβερνητικά φίλιες επιχειρηματικές δυνάμεις.
Η συρρίκνωση της βιομηχανικής παραγωγής στη χώρα μας, παράλληλα με τη μεταφορά των φορολογικών και διοικητικών εδρών στο εξωτερικό, συνεχίζεται απτόητη τα τελευταία χρόνια. Ετσι αποδεικνύεται περίτρανα το πόσο ζοφερό είναι το περιβάλλον για κάποιον που προσπαθεί να επιχειρήσει στην Ελλάδα. H Frigoglass, που διέκοψε την παραγωγή της μονάδας στην Πάτρα «στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων πρωτοβουλιών αναδιάρθρωσης του παραγωγικού της ιστού», είδε τη μετοχή της μέσα στην εβδομάδα να απογειώνεται, αφού τερματίστηκε η λειτουργία μιας ζημιογόνας μονάδας. Η Vivartia αποφάσισε να κλείσει το εργοστάσιο παραγωγής εβαπορέ «Βλάχας» στο Πλατύ Ημαθίας, το οποίο είχε εξαγοράσει από τη Nestle. Και αυτό διότι το μερίδιο του εβαπορέ γάλακτος στην εγχώρια αγορά βαίνει μειούμενο σε σχέση με το παστεριωμένο και διότι οι μεγάλοι καταναλωτές εβαπορέ γάλακτος που είναι σήμερα οι χώρες της Βόρειας Αφρικής θα εξυπηρετούνται από άλλες παραγωγικές μονάδες.
Πέραν της μετανάστευσης μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων όπως η ΦΑΓΕ, η 3E Coca Cola, η Βιοχάλκο, της αποχώρησης όλων των ξένων τραπεζών με εξαίρεση την HSBC και της αποχώρησης μεγάλων ονομάτων από τον χώρο της εμπορίας πετρελαιοειδών όπως της Shell και της BP, της εμπορίας τροφίμων, όπως της Carrefour, της εμπορίας ποτών όπως της Bacardi, η χώρα μας βιώνει σήμερα την πλήρη αποβιομηχάνιση και τη συρρίκνωση του παραγωγικού ιστού.
Η ελληνική αγορά είναι μικρή, οπότε οποιαδήποτε βιομηχανική μονάδα θα πρέπει από τη φύση της να είναι εξωστρεφής και να είναι ανταγωνιστική για να επεκταθεί μέσω εξαγωγών σε άλλες μεγαλύτερες αγορές με υψηλότερες προσδοκίες. Οπως είναι για παράδειγμα η εταιρεία παραγωγής γιαουρτιού και παγωτού ΚΡΙ ΚΡΙ. Στον αντίποδα βρέθηκαν τόσο η ΦΑΓΕ που έκλεισε το εργοστάσιο φρέσκου γάλακτος στο Αμύνταιο, όσο και η Froneri Eλλάς που έκλεισε το εργοστάσιο παραγωγής παγωτού στον Ταύρο. Μια μονάδα που είχε ιδρύσει η ΔΕΛΤΑ παγωτού και η οποία είχε εξαγοραστεί από τη Nestle, πριν περάσει στα χέρια της Froneri.
Οι δυσάρεστες εξελίξεις στον χώρο των τροφίμων έχουν και συνέχεια. Η 3Ε Coca-Cola, έκλεισε τη μονάδα της στη Θεσσαλονίκη. Η Pepsico διέκοψε την παραγωγή αναψυκτικών στα Οινόφυτα, με αποτέλεσμα η εγχώρια αγορά αναψυκτικών να καλύπτεται από εισαγωγές της Pepsico από το εξωτερικό. Επιπλέον η Pepsico έβαλε λουκέτο στο εργοστάσιο νερού στο Λουτράκι, όπου εμφιάλωνε το νερό ΗΒΗ. Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν δημοσιευθεί, η PZ Cussons PLC, που ελέγχει την εταιρεία Μινέρβα, στοχεύει στην αποεπένδυσή της και έχει βάλει πωλητήριο στις μονάδες του Σχηματαρίου και των Ιωαννίνων. Επίσης, η KKR που έχει εξαγοράσει τον κλάδο της μαργαρίνης και του ελαιόλαδου της Ελαΐς ανακοίνωσε τη διακοπή της παραγωγής του BITAM soft στην Ελλάδα.
Στην Αλεξανδρούπολη έκλεισαν οι δύο από τις τρεις μονάδες της εταιρείας συσκευασιών Μαΐλλης, μέσα στα πλάνα αναδιοργάνωσης της αμερικανικής HIG που έχει εξαγοράσει την πάλαι ποτέ κραταιά εταιρεία. Η απεμπλοκή των ξένων επενδυτών από το εν Ελλάδι επιχειρείν συνεχίζεται, με την αποχώρηση της Bolton Group από τη Softex και της Contitech από την εταιρεία Contitech - IMΑΣ Α.Ε.
Μπορεί αρκετοί να χαίρονται και δικαιολογημένα για τις υπεραξίες που καρπώνονται στο χρηματιστήριο της Αθήνας, όμως η σκιά των λουκέτων βαραίνει αισθητά πάνω σε αυτό το θετικό κλίμα που διαμορφώνεται εν αναμονή της αλλαγής στη διακυβέρνηση της χώρας. Δουλειά της νέας κυβέρνησης θα είναι όχι μόνο να ανατρέψει το κλίμα της αποεπένδυσης και των λουκέτων, αλλά να προσελκύσει επενδύσεις που θα προσφέρουν πρωτοφανείς, για τα δεδομένα της χώρας, ρυθμούς ανάπτυξης. Αυτό είναι το στοίχημα. Αυτό είναι το μόνο στοίχημα, από το οποίο εξαρτάται το μέλλον της χώρας μας.
