Την εκτίμησή του ότι είναι εντελώς εσφαλμένη η αντίληψη πως η συμφωνία με τα Σκόπια συνεπάγεται πολλαπλά οφέλη και σε οικονομικό επίπεδο για την Ελλάδα, εκφράζει στο Liberal ο Χάρρυ Παπαπανάγος, καθηγητής Οικονομικών στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών & Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Και εξηγεί γιατί η συμφωνία ωφελεί οικονομικά μόνο τα Σκόπια, αφού τυχόν ένταξή τους στην Ε.Ε., μαθηματικά θα αποδυναμώσει την κυρίαρχη έως πρωταγωνιστική θέση που έχει η Ελλάδα στη γείτονα, καθώς θα της δώσει εκ των πραγμάτων περισσότερες επιλογές, μεγαλύτερες εναλλακτικές, και πλουραλισμό επενδυτών από την Ευρώπη και αλλού, σε βάρος της θέσης των εκεί ελληνικών επιχειρήσεων.
"Σήμερα η Ελλάδα είναι κυρίαρχος οικονομικός παίκτης ως επενδυτής και εργοδότης στα Σκόπια, κι όλα αυτά γίνονται χωρίς καμία συμφωνία", σχολιάζει με νόημα ο κ. Παπαπανάγος, απαρριθμώντας με νούμερα την ελληνική επενδυτική παρουσία, και χαρακτηρίζοντας δίχως αντίκρυσμα δηλώσεις ότι “δίχως συμφωνία ας μην περιμένουμε ανάπτυξη στη Β. Ελλάδα”.
Εκτιμά πάντως ότι η συμφωνία δεν πρόκειται να περπατήσει, και ότι αν αυτό συμβεί, αφενός είναι ζήτημα χρόνου ο υπόλοιπος κόσμος να αποκαλεί τους Σκοπιανούς, σκέτα Μακεδόνες, αφετέρου δεν αποκλείεται η Τουρκία να επιχειρήσει να την εκμεταλλευθεί για να θέσει θεμέλια για την επόμενη και πιο επιθετική γενιά του "μακεδονικού αλυτρωτισμού".
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Τι πήραμε τελικά και τι δώσαμε με αυτό το μεγάλο συμβιβασμό; Πόσο επωφελής ή ζημιογόνος είναι για τα εθνικά μας συμφέροντα;
Η δική μου άποψη είναι ότι είναι μια κακή συμφωνία, καθώς η κυβέρνηση κατέβασε πάρα πολύ τον πήχη, προκειμένου να επιτευχθεί συμβιβασμός. Σαν μεγάλα γκρίζα της σημεία, παραμένουν η υπηκοότητα και η γλώσσα.
Η μεν υπηκοότητα αναγνωρίζεται ως μακεδονική, αλλά υπάρχει μία κάθετος, που διευκρινίζει ότι μιλάμε για πολίτη της Βόρειας Μακεδονίας. Η δε, γλώσσα αναγνωρίζεται ως μακεδονική, αλλά διευκρινίζεται ότι είναι προέλευσης νοτιοσλαβικής. Η αλήθεια είναι όμως, ότι και στις δύο περιπτώσεις, αυτό που θα επικρατήσει θα είναι το πρώτο και όχι το δεύτερο.
Ενώ η θεωρία ότι άλλο οι Αρχαίοι Μακεδόνες, και άλλο οι σύγχρονοι Μακεδόνες, σε λίγα χρόνια θα έχει χαθεί. Είναι ζήτημα χρόνου ο υπόλοιπος κόσμος να αποκαλεί τους Σκοπιανούς, σκέτα Μακεδόνες.
Έπειτα, η εκχώρηση και μόνον του όρου Μακεδονία στην ονομασία της γείτονος, δημιουργεί αρνητική διάθεση απέναντι στην συμφωνία. Το αποτυπώνει και η δημοσκόπηση, όπου το 73% λέει “όχι” στη χρήση του ονόματος Μακεδονία, και το 68% λέει “όχι” στη συμφωνία.
Από την άλλη πλευρά, και ο λαός στη “FYROM” δεν θέλει μια τέτοια συμφωνία. Εάν δηλαδή γίνονταν δημοψηφίσματα και στις δυο χώρες, πιστεύω πως αμφότερα θα ήταν αρνητικά.
Και εκτιμώ ότι μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, το θέμα θα ανακινηθεί και από τις δύο πλευρές, και από την ελληνική και από την σκοπιανή. Και θα δείτε ότι αυτή η δυσαρέσκεια θα έχει επιπτώσεις πάνω στη βιωσιμότητα αυτής της συμφωνίας.
- Άρα προβλέπετε ότι ακόμη και αν περάσει η συμφωνία από τα δύο κοινοβούλια, δεν θα μπορέσει να εφαρμοστεί στην πράξη;
Δεν πρόκειται να περπατήσει η συμφωνία. Αν η δυσαρέσκεια των δύο λαών αποτυπώνονταν σε δημοψηφίσματα, θα ήταν τόσο μεγάλη, που θα ήταν προφανές πως αν προχωρήσουμε χωρίς τη θέλησή τους, διακυβεύουμε τη συμφωνία αυτή από την πρώτη μέρα.
- Σε οικονομικό-εμπορικό επίπεδο, πως την κρίνετε;
Πιστεύω ότι η Ελλάδα δεν έχει να κερδίσει απολύτως τίποτα, πως δεν υπήρχε κανένας απολύτως λόγος να βιαστούμε, και ότι στο τέλος, και οι Σκοπιανοί θα αποκαλούνται Μακεδόνες, και τα προιόντά τους μακεδονικά.
Δείτε την αβεβαιότητα που συνεπάγεται η συμφωνία για τα ελληνικά προϊόντα ονομασίας προέλευσης και γεωγραφικής ένδειξης. Αντί το ζήτημα να επιλύεται από το κείμενο της συμφωνίας, η διευθέτησή του παραπέμπεται σε μια επιτροπή εμπειρογνωμώνων που θα συσταθεί το 2019, προκειμένου να αποφανθεί σε τρία χρόνια, για την τύχη των ελληνικών ΠΟΠ και ΠΓΕ...
Τα λέω όλ'' αυτά γιατί πολλές φορές ακούω το επιχείρημα ότι αν επιτευχθεί συμφωνία, τότε η ανάπτυξη της Βορείου Ελλάδας θα επιταχυνθεί.
Σας λέω λοιπόν πως σήμερα η Ελλάδα, είναι ο μεγαλύτερος οικονομικός παίκτης στα Σκόπια, ενώ η γείτονα χώρα εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό οικονομικά από την Ελλάδα. Σύμφωνα λοιπόν με τα πραγματικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η Ελλάδα εμφανίζεται ως ο τρίτος μεγαλύτερος επενδυτής στη γείτονα, με ένα σωρευτικό ποσό περίπου 464 δισ. ευρώ.
Αν λάβετε υπόψιν ότι παρά πολλές ελληνικές επενδύσεις γίνονται στη γείτονα χώρα μέσω παράκτιων κέντρων και φορολογικών “παραδείσων'' (μέσω Λουξεμβούργου, Κύπρου, Λιχτενστάιν, κ.ο.κ.), ίσως η Ελλάδα να είναι ο μεγαλύτερος άμεσος ξένος επενδυτής στη χώρα. Το μέγεθος των επενδύσεων ίσως και να υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ.
Σκεφτείτε ότι στη γείτονα χώρα υπάρχουν πάνω από 2.000 ελληνικές επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται σε βασικούς τομείς της οικονομίας της FYROM, προσφέροντας πάνω από 60.000 θέσεις εργασίας.
Είμαστε με λίγα λόγια ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της FYROM, και τα περισσότερα προϊόντα της εισάγονται από την Ελλάδα. Έχουμε ένα πολύ θετικό εμπορικό ισοζύγιο με τη γείτονα, ενώ υπερβαίνουν το 1 εκατομμύριο, οι αφίξεις πολιτών της FYROM στην Ελλάδα. Όλα αυτά γίνονται χωρίς καμία συμφωνία. Η Ελλάδα λοιπόν έχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα αυτή τη στιγμή με την έννοια της πολύ ισχυρής οικονομικής της θέσης στη FYROM.
- Άρα, λέτε ότι μόνο τα Σκόπια θα έχουν οικονομικά οφέλη από τη συμφωνία, λόγω της ένταξής τους στην Ε.Ε., σωστά;
Ακριβώς, και δηλώσεις ότι “δίχως συμφωνία ας μην περιμένουμε ανάπτυξη στη Β. Ελλάδα”, δεν έχουν κανένα απολύτως αντίκρισμα.
Αυτή τη στιγμή για την FYROM, η Ελλάδα είναι η μοναδική επιλογή, η μοναδική διέξοδος. Αλλά η ενδεχόμενη ένταξη της FYROM στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα δώσει πολύ καλύτερες επιλογές στη γείτονα χώρα. Τυχόν ένταξη της στην ΕΕ δίνει –αν θέλετε – περισσότερες εναλλακτικές στην FYROM, αποδυναμώνοντας την κυρίαρχη, την πρωταγωνιστική θέση που έχει σήμερα η Ελλάδα.
Άρα η συμφωνία ωφελεί πολύ περισσότερο τους Σκοπιανούς από οικονομικής και εμπορικής πλευράς και όχι εμάς.
Το πάω και ένα βήμα παρακάτω. Η χώρα μας, έχει σήμερα ένα πολύ ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί, και αυτό δεν αντανακλάται στη συμφωνία που έγινε. Η Ελλάδα είναι εγγυητής της σταθερότητας στα Βαλκάνια, εγγυητής ότι σ'' αυτές τις χώρες δεν θα υπάρχουν παρεκτροπές και παρεκκλίσεις. Είναι ο εγγυητής της ανατολικής συμμαχίας και του δυτικού μπλοκ. Αν μπούμε όλοι στο δυτικό μπλοκ και γίνουμε όλοι χώρες- μέλη της Ε.Ε., εκ των πραγμάτων το διαπραγματευτικό χαρτί της Ελλάδας, αποδυναμώνεται.
- Επειδή μιλάμε για μια προβληματική συμφωνία αρκετοί διατυπώνουν την άποψη ότι γίνεται ακόμα πιο επικίνδυνη λόγω της επιρροής της τουρκικής κυβέρνησης πάνω στον αλβανικό πληθυσμό των Σκοπίων. Τι φόβος υπάρχει εδώ;
Αυτός είναι ένας από τους λόγους που λέω ότι είναι μια συμφωνία με ένα πολύ δύσκολο αύριο. Σίγουρα η Τουρκία για τους δικούς της λόγους εξωτερικής πολιτικής θα επιχειρήσει να υποδαυλίσει τα εθνικιστικό αίσθημα των Αλβανών των Σκοπίων. Εδώ και καιρό ο Ερντογάν βλέπει τα Σκόπια ως δορυφόρο.
Ποιος μας λέει ότι δεν θα επιχειρήσει να εκμεταλλευθεί τη συμφωνία για να θέσει θεμέλια για την επόμενη και πιο επιθετική γενιά του “μακεδονικού αλυτρωτισμού”. Ακόμη και αν απαλειφθούν από το Σύνταγμα της γείτονος οι αλυτρωτικές αναφορές, ποιος μας λέει ότι δεν είναι θέμα χρόνου, η “Βόρεια Μακεδονία”, υποκινούμενη και από την Τουρκία, να μιλήσει για την “απελευθέρωση” της “Νότιας Μακεδονίας”; Πιστεύω ότι εκκολάπτουμε το αβγό του φιδιού αυτή τη στιγμή.
