Του Γιώργου Σ. Κουμουτσάκου*
Τα Δυτικά Βαλκάνια δεν πρέπει να παραμείνουν στο διηνεκές η «μαύρη τρύπα» στον χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στρατηγική επιδίωξη της Ελλάδας είναι και πρέπει να είναι, η ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, με τελικό σκοπό της την ένταξή τους τόσο στην Ευρωπαϊκή'Ένωση όσο και στο ΝΑΤΟ.
Η πολιτική διεύρυνσης πρέπει να προχωρήσει. Όμως, ο ρυθμός της πορείας προς την ένταξη συναρτάται με το βαθμό της ανταπόκρισης του κάθε ενδιαφερόμενου για ένταξη κράτους στα προαπαιτούμενα που έχουν τεθεί καθώς και στις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές.
Σε αυτές τις αρχές δεσπόζουσα θέση έχει ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και των σχέσεων καλής γειτονίας. Αυτή είναι μια γενική προϋπόθεση και υποχρέωση. Αφορά όμως κατά κύριο λόγο την πολιτική που ακολουθούν τα ενδιαφερόμενα για ένταξη κράτη έναντι των μελλοντικών τους εταίρων και συμμάχων. Δηλαδή, έναντι των κρατών εκείνων που είναι ήδη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ. Άλλωστε, τα κράτη αυτά είναι που θα κρίνουν με τη ψήφο τους το εάν θα υπάρξει διεύρυνση ή όχι.
Σταθερή στρατηγική επιδίωξη και συμφέρον της Ελλάδος είναι η συμμετοχή όλων ανεξαιρέτως των γειτόνων μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ. Στους δυο αυτούς οργανισμούς δημοκρατίας, ευημερίας, ασφάλειας και σταθερότητας.
Από αυτήν την στρατηγική επιλογή της Ελλάδας δεν εξαιρείται κανείς. Ούτε βεβαίως η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Μια από τις θεμελιώδης προϋποθέσεις για την ενταξιακή πορεία των Σκοπίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και για την ένταξή τους στην Ατλαντική Συμμαχία, είναι η επίτευξη αμοιβαίως αποδεκτής λύσης στο ζήτημα της ονομασίας.
Αυτή άλλωστε ήταν η ομόφωνη απόφαση του ΝΑΤΟ στη Σύνοδο Κορυφής στο Βουκουρέστι, το 2008. Η απόφαση αυτή επαναλαμβάνεται έκτοτε σταθερά. Όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αντίστοιχη απόφαση έχει ληφθεί σε όλες τις έως τώρα Συνόδους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Το εκκρεμές ζήτημα της οριστικής ονομασίας των Σκοπίων δεν είναι αμιγώς διμερούς ενδιαφέροντος. Είναι ταυτόχρονα και περιφερειακού και διεθνούς, αφού με την επίλυσή του ασχολείται τα τελευταία σχεδόν τριάντα χρόνια ο ΟΗΕ.
Είμαστε υπέρ της εξεύρεσης λύσης. Όχι όμως οποιασδήποτε λύσης. Γιατί λάθος ή μισή λύση δεν θα κάνει τίποτε άλλο τελικά παρά να κρύψει το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Έτσι, αργά ή γρήγορα, θα το ξαναβρούμε μπροστά μας. Ίσως μάλιστα σε χειρότερη μορφή.
Η στάση της ΝΔ στο θέμα αυτό είναι υπεύθυνη και ξεκάθαρη. Θα προσέθετα μάλιστα ότι η θέση μας είναι και επιβοηθητική στην διαπραγματευτική προσπάθεια της χώρας. Αρκεί βεβαίως η κυβέρνηση να θέλει και να μπορεί να την αξιοποιήσει.
Η θέση αυτή συνοψίζεται σε τρεις λέξεις: Λύση ενιαία, σφαιρική και τελική.
Πιστεύουμε σε μια λύση που θα είναι:
- Ενιαία. Όχι τμηματική και κατακερματισμένη
- Σφαιρική και ολιστική. Που θα ρυθμίζει δηλαδή όλα τα ζητήματα: όνομα, εύρος χρήσης erga omnes - έναντι όλων, αλλαγή Συντάγματος, εξάλειψη κάθε μορφής αλυτρωτισμού, καθώς και όλα τα σχετικά ζητήματα, και
- Τελική. Που θα κλείνει δηλαδή, με τρόπο οριστικό και αμετάκλητο όλα τα θέματα χωρίς «ουρές» και εκκρεμότητες για το μέλλον.
Στο πλαίσιο αυτό, απαράβατη προϋπόθεση και θεμελιώδης εγγύηση για οριστική και στέρεη λύση στο ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων, είναι η αλλαγή του Συντάγματός τους.
Αλλαγή που όχι απλά θα προβλέπεται σε κάποιο κείμενο, αλλά που θα γίνει πράξη πριν από την κύρωση οποιασδήποτε συμφωνίας.
Μόνο μια τέτοια λύση μπορεί να ανοίξει το δρόμο της γειτονικής χώρας προς τους Ευρωπαϊκούς και Ευρωατλαντικούς θεσμούς. Όπως ειλικρινά το επιθυμεί η Ελλάδα.
Εμείς έχουμε διανύσει την απόσταση που μας αναλογεί. Περιμένουμε την ανταπόκριση της άλλης πλευράς. Στο τέλος της ημέρας, εκείνη είναι η επισπεύδουσα και όχι η χώρα μας.
*Ο κ. Γιώργος Σ. Κουμουτσάκος είναι Τομεάρχης Εξωτερικών και Βουλευτής Β΄Αθηνών της Νέας Δημοκρατίας.
