Το κώδωνα του κινδύνου για ενδεχόμενη αναθέρμανση των εξτρεμιστικών τάσεων εξ αιτίας της έξαρσης του μεταναστευτικού κρούει ο Κωνσταντίνος Φίλης, ο οποίος μιλώντας στο liberal.gr επισημαίνει ότι πρέπει να αποφευχθεί η δημιουργία αισθήματος ανασφάλειας στις τοπικές κοινωνίες. Ταυτόχρονα σημειώνει πως το ενδεχόμενο να προωθηθούν τζιχαντιστές από τη Συρία είναι ανοιχτό ανεξαρτήτως από τις απειλές και τους εκβιασμούς της Τουρκίας.
Αν και χαρακτηρίζει ως ιδιαιτέρως θετικές τις αλλαγές στο άσυλο και τον επαναπροσδιορισμό της έννοιας του «ευάλωτου» μετανάστη – πρόσφυγα σημειώνει πως πρέπει να επιταχυνθούν οι διαδικασίες επαναπροώθησης και να αποφευχθεί το ενδεχόμενο οι μετακινήσεις προς την ενδοχώρα να αποτελέσουν λανθασμένο μήνυμα προς τους μετανάστες-πρόσφυγες που βρίσκονται στα τουρκικά παράλια.
Ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων Κωνσταντίνος Φίλης στέκεται στις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών και επισημαίνει πως η πολιτεία οφείλει να δημιουργήσει αίσθημα ασφάλειας στους πολίτες ώστε να μην εμφανισθούν φαινόμενα ακραία και εξτρεμιστικά όπως του πρόσφατου παρελθόντος που έπληξαν στο τέλος την ίδια τη Δημοκρατία
Τέλος, τονίζει πως ήδη υπάρχου αναφορές για τζιχαντιστές που έχουν μετακινηθεί προς την Ευρώπη από τη Συρία και σημειώνει πως ο «επαναπατρισμός» όσων έχουν και ευρωπαϊκή καταγωγή δύναται να πραγματοποιηθεί και πέραν των εκβιασμών και των απειλών της Τουρκίας ακόμη και μέσα από τις ανεξέλεγκτες ροές που σημειώνονται στο Αιγαίο.
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
- Κύριε Φίλη, το Μεταναστευτικό συνεχίζει να αποτελεί το μεγάλο ζήτημα των ημερών. Οι ροές συνεχίζονται και η κατάσταση βαίνει συνεχώς αυξανόμενη, διογκώνοντας το ήδη τεράστιο πρόβλημα.
Υπάρχει μία αισιόδοξη εξέλιξη που έχει να κάνει με το νομοσχέδιο για το άσυλο που ψήφισε η κυβέρνηση. Αφορά στον επαναπροσδιορισμό της έννοιας «ευάλωτος» έτσι ώστε να μην γίνεται κατάχρηση των ευνοϊκών προβλέψεων και δικαιωμάτων που απολαμβάνουν οι εν λόγω ομάδες. Ευτυχώς, ξεκαθαρίζει κάτι το οποίο, πολλές φορές, κατέληγε να είναι σε βάρος των πραγματικά ευάλωτων προσώπων. Προβλέπει επίσης την ουσιαστική ένταξη και ενσωμάτωση των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία. Αλλά και κυρώσεις για τις περιπτώσεις που διαταράσσεται η ομαλή λειτουργία των κέντρων φιλοξενίας.
- Θεωρείτε επομένως, ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση…
Είναι όντως, προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά δεν ξέρω αν είναι αρκετό για να αντιμετωπίσει μία διαρκή ροή ανθρώπων προς την Ελλάδα και την Ευρώπη, στα επόμενα χρόνια. Γιατί το Μεταναστευτικό δεν θα τελειώσει ποτέ ως ζήτημα πολιτικό, πολιτιστικό, εθνικό και κοινωνικό για τη χώρα μας. Προς στιγμήν, η μετακίνηση των προσφύγων και μεταναστών, προς την ενδοχώρα, συνιστά ένα επιπλέον κίνητρο για τους παράνομους διακινητές, να μεταφέρουν περισσότερους ανθρώπους στην Ελλάδα…
- Έχει κάτι πιο χειροπιαστό να κάνει η κυβέρνηση για να περιορίσει τις ροές;
Nα σπεύσει πολύ άμεσα να επαναδιαπραγματευτεί τη συμφωνία του 2016, με τους Τούρκους για τις επιστροφές. Μέχρι στιγμής θεωρούν ότι όποιος μεταφέρεται στην ενδοχώρα, δεν μπορεί να επιστραφεί. Ερμηνεύοντας κατά βούληση, αυτό που επέτρεψε η προηγούμενη κυβέρνηση χωρίς να το διαπραγματευτεί. Οφείλουμε πολύ άμεσα να το διευθετήσουμε και να προχωρήσουμε τις επιστροφές όσων δεν δικαιούνται άσυλο στη χώρα μας. Επιπλέον, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ενώ εμείς απαιτούμε αλληλεγγύη από τους Πολωνούς και τους Ούγγρους για τους πρόσφυγες, την ίδια στιγμή δεν εξασφαλίζουμε την απαιτούμενη αλληλεγγύη για τους συμπολίτες μας στα νησιά του Αιγαίου. Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε, ως κοινωνία και ως πολιτεία τις ευθύνες μας απέναντι στους συνανθρώπους μας και στα βάρη που επωμίζονται εξαιτίας των συνθηκών.
- Ανησυχείτε για την έκρυθμη κατάσταση που δημιουργείται ήδη στις τοπικές κοινωνίες; Και στην νησιωτική χώρα αλλά στην ηπειρωτική Ελλάδα που περιμένει τους μεταφερόμενους.
Οπωσδήποτε, περιμένω εντάσεις, όσο αυξάνονται οι ροές και όσο η μετεγκατάσταση γίνεται χωρίς ένα αυστηρά οργανωμένο σχέδιο. Η γκετοποίηση ας πούμε, αυτών των ομάδων και όχι η διασπορά τους σε πολλές περιοχές της Ελλάδας μπορεί να προξενήσει ανησυχία και έντονες τοπικές αντιδράσεις. Περισσότερο όμως φοβάμαι την αναθέρμανση ακραίων και εξτρεμιστικών αντιλήψεων στην κοινωνία που θα επηρεάσουν το πολιτικό σύστημα και θα βλάψουν, για άλλη μία φορά, την δημοκρατία. Η ανασφάλεια ξέρετε, η έλλειψη εμπιστοσύνης στο κράτος και η αδυναμία εξηγήσεων από την πολιτεία, απλώνει τον δρόμο για ακραίες ιδεολογίες που βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στους φοβισμένους ανθρώπους.
- Οι δομές που θα λειτουργήσουν σε όλη τη χώρα, δεν θα βοηθήσουν στην ανακούφιση των νησιών και της συμφόρησης που έχει δημιουργηθεί τώρα;
Πρόσκαιρα, μπορεί. Αν και παρατηρώ ότι διαρκώς ανανεώνονται οι πληθυσμοί δια των αυξανόμενων ροών. Όσοι μεταφέρονται στην ενδοχώρα, άλλοι τόσοι έρχονται στα νησιά. Πέρα από εκεί όμως, υπάρχει και κάτι πιο ανησυχητικό. Αν οι διάφορες κλειστές δομές ή τα διαμορφούμενα γκέτο διατηρηθούν για μεγάλο διάστημα, υπάρχει κίνδυνος προσηλυτισμού από ακραίους κύκλους ισλαμικού εξτρεμισμού. Μην ξεχνάτε ότι έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους απελπισμένους οι οποίοι όσο συντηρείται η ανασφάλεια τους τόσο πιο ευάλωτοι θα είναι στον προσηλυτισμό ή σε μία υποτιθέμενη στράτευση στον εξτρεμισμό.
- Εννοείται Τζιχαντιστές;
Δεν αποκλείεται. Ήδη έχουν επαναπατριστεί στην Ευρώπη 1800 ευρωπαϊκής καταγωγής στρατιώτες του ISIS που είναι πιθανόν να βρίσκονται μεταξύ των «προσφυγικών» ομάδων σε ελληνικό έδαφος.
Ο υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας Σουλεϊμάν Σοϊλού δήλωσε χθες ότι η Τουρκία θα στείλει μέλη του Ισλαμικού Κράτους που έχει συλλάβει και κρατεί πίσω στις χώρες καταγωγής τους, καθώς διαμαρτυρήθηκε για την αδράνεια των Ευρωπαίων στο θέμα αυτό.
Ο αριθμός τους μπορεί να ξεπερνάει τους πέντε χιλιάδες. Είναι γεγονός ότι η αδράνεια των Ευρωπαίων έχει δώσει την ευκαιρία στον Ερντογάν και στους υπουργούς του να παίζουν αυτό το κυνικό και εκβιαστικό παιχνίδι στις πλάτες τους. Στην πραγματικότητα, οι Τούρκοι ζητούν περισσότερα χρήματα, χωρίς βέβαια να είναι σε θέση, ούτε να στείλουν ούτε να εμποδίσουν τους Τζιχαντιστές να επαναπατριστούν στις χώρες καταγωγής τους. Δια μέσου όμως, των ανεξέλεγκτων ροών είναι πολύ πιθανό να παρεισφρήσουν σε Ελλάδα και Ευρώπη εξτρεμιστές, απειλώντας εκ νέου την ασφάλεια των κοινωνιών τους.
