Του Κυριάκου Αθανσιάδη
Πριν εννέα μήνες περίπου, είχα κάνει μία χιουμοριστική ανάρτηση στο Facebook, που πήγαινε κάπως έτσι: «Είδα στον ύπνο μου την Γκρέτα Τούνμπεργκ και ξύπνησα λουσμένος σε κρύο ιδρώτα». Όπως καταλαβαίνετε, δεν ήταν καθόλου χιουμοριστική? εξ ου και πήρε ελάχιστα like, πόσο δε μάλλον «γέλια». Ήθελα να δείξω με αυτό πόσο «φοβιστικό» ήταν για μένα το προφίλ της νεαρής Σουηδής ακτιβίστριας, καθώς αυτό που έβλεπα πάνω απ' όλα ήταν ένα αγέλαστο παιδί, ένα παιδί που δεν συμπεριφερόταν φυσιολογικά. Αυτό ήταν που με είχε φοβίσει, τελικά: η Γκρέτα δεν υπάκουε σε κάποια γνωστή νόρμα, σε κάτι με το οποίο θα συμφωνούσα, κάτι που θα ήξερα — που θα το είχα ξαναδεί.
Η Γκρέτα δεν σε ανακουφίζει με την παρουσία και τη δράση της. Η Γκρέτα σε τρομάζει.
Και αυτό είναι που θέλει η Γκρέτα: να τρομάξεις.
Η Γκρέτα Έρνμαν Τούνμπεργκ, γεννημένη στις 3 Ιανουαρίου 2003, εργάζεται για να σταματήσει την υπερθέρμανση του πλανήτη και την κλιματική αλλαγή. Η δράση της ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2018, όταν έκανε καθιστική επαναλαμβανόμενη διαμαρτυρία έξω από το σουηδικό κοινοβούλιο στη Στοκχόλμη. Τέσσερις μήνες μετά, και καθώς η παράξενη μαθήτρια από τη Σουηδία είχε γίνει πρώτη είδηση σε όλα τα διεθνή Μέσα, μίλησε στη Διάσκεψη Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή. Τον Ιανουάριο του 2019 προσκλήθηκε να μιλήσει στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός. Μετά από πολλές ακόμα δημόσιες εμφανίσεις σε πολύ υψηλό επίπεδο, την προηγούμενη Τετάρτη η Γκρέτα σάλπαρε από το Πλίμουθ της νότιας Αγγλίας με σκοπό να διασχίσει τον Ατλαντικό με το ιστιοφόρο Malizia. Το ταξίδι της θα διαρκέσει δύο εβδομάδες και έχει προορισμό τη Νέα Υόρκη, καθώς από τον Σεπτέμβριο και μετά θα λάβει μέρος σε πολλές συνόδους κορυφής, εκδηλώσεις και διαδηλώσεις για την προστασία του κλίματος στην αμερικανική ήπειρο. Μεταξύ άλλων, θα συμμετάσχει στη Σύνοδο Κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα στη Νέα Υόρκη και στην ετήσια Παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα που θα πραγματοποιηθεί τον Δεκέμβριο στη Χιλή, ενώ θα πάει επίσης στον Καναδά και στο Μεξικό, πάντα για να πάρει μέρος σε σχετικές ακτιβιστικές και άλλες εκδηλώσεις για την κλιματική αλλαγή και την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Παράλληλα με όλα αυτά, η Γκρέτα έχει γίνει εξώφυλλο σε όλα τα μεγάλα περιοδικά, γράφονται βιβλία γι' αυτήν (το φθινόπωρο θα κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος μία συλλογή με τις επιδραστικότερες ομιλίες της), είναι παντού talk of the town, και δεν υπάρχει ηγέτης χώρας ή σημαντικού διεθνούς οργανισμού που να μην έχει έρθει σε κάποιου είδους επαφή μαζί της. Θυμίζουμε, δε, ότι έχει πολλές πιθανότητες να πάρει το Νόμπελ Ειρήνης φέτος.
Πάρα πολλά για ένα κορίτσι δεκαέξι ετών, σωστά;
Σωστά.
Τώρα, εννοείται πως η δράση της Γκρέτα έχει δεχτεί πάρα πολλές επιθέσεις. Οι περισσότερες εκκινούν από την Ακροδεξιά, από αρνητές της κλιματικής αλλαγής, από τρελούς και ημίτρελους τηλευαγγελιστές, από αρνητές των εμβολιασμών, από οπαδούς της κοίλης γης, από οπαδούς της επίπεδης γης, από τραμπικούς και από άλλα τέτοια διόλου σπάνια εξωτικά πτηνά. Εννοείται πως, ακριβώς επειδή τής επιτίθενται μόνο τέτοιου είδους τύποι για όσα λέει, ΕΧΕΙ ΔΙΚΙΟ ΣΕ ΟΛΑ ΛΕΕΙ. Αυτό είναι κανόνας χωρίς εξαιρέσεις.
Αλλά της επιτίθενται και πολλοί άλλοι: για το στιλ της. Είναι πολύ επιθετική στον λόγο της, πολύ μονοκόμματη, πολύ σίγουρη, πολύ παιδί ακόμη, πολύ, πολύ, πολύ.
Αυτοί οι τελευταίοι είναι στην πλειονότητά τους σοβαροί άνθρωποι, δηλαδή δέχονται την κλιματική αλλαγή ως απόρροια της ανθρώπινης δραστηριότητας, και συμφωνούν στο ότι πρέπει να ληφθούν ΧΘΕΣ μέτρα ώστε κάπως να σταθεροποιηθεί η κατάσταση, καθώς φαινόμενα όπως οι πόλεμοι και η μαζική μετανάστευση θα φαντάζουν αστεία όταν η μέση παγκόσμια θερμοκρασία θα αυξηθεί κατά 1°C και μόνο (δεν συζητάμε τι θα γίνει αν αυξηθεί κατά 1,5°C ή κατά 2°C: θα έρθει η Κόλαση επί γης). Αλλά ενοχλούνται, οι φίλοι αυτοί, από τον τρόπο —ξαναλέμε—, από το στιλ. Μάλιστα, κάποιοι προσθέτουν πως «πίσω από όλα αυτά» είναι οι γονείς της Γκρέτα, που βγάζουν πολλά χρήματα από τις δραστηριότητές της και, με δυο λόγια, την εκμεταλλεύονται.
Τώρα, για να ξαναγυρίσω στα δικά μου. Την ημέρα που έκανα εκείνη τη χαζή ανάρτηση, πληροφορήθηκα ότι η Γκρέτα είναι αυτιστική: «στο φάσμα». Πάσχει από το Σύνδρομο Άσπεργκερ. Τι είναι αυτό;
Διαβάζουμε στη Wikipedia για το Σύνδρομο Άσπεργκερ: «Το σύνδρομο Άσπεργκερ (Asperger syndrome, AS), επίσης γνωστό ως διαταραχή Άσπεργκερ (Asperger disorder, AD) ή απλά Άσπεργκερ, είναι μια διαταραχή του φάσματος του αυτισμού (autism spectrum disorder, ASD), που χαρακτηρίζεται από σημαντικές δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση και στη λεκτική επικοινωνία, ενώ παράλληλα εκδηλώνεται με περιορισμένες και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές και ενδιαφέροντα. Διαφέρει από τις άλλες διαταραχές του φάσματος του αυτισμού λόγω της σχετικής διατήρησης της γλωσσικής και γνωστικής ανάπτυξης. Η φυσική αδεξιότητα και η άτυπη (περίεργη, παράξενη) χρήση της γλώσσας αναφέρονται συχνά ως συμπτώματα, όμως δεν απαιτούνται για τη διάγνωση του συνδρόμου. […] Τα άτομα με σύνδρομο Άσπεργκερ συχνά εμφανίζουν συμπεριφορά, ενδιαφέροντα και δραστηριότητες που είναι περιορισμένες και επαναλαμβανόμενες και μερικές φορές είναι ασυνήθιστα έντονες ή εστιασμένες. Μπορούν να τηρήσουν μια άκαμπτη καθημερινότητα, να κινηθούν με στερεότυπους και επαναλαμβανόμενους τρόπους, ή να απασχολούν τον εαυτό τους με εξειδικευμένα μέρη των αντικειμένων. Η επιδίωξη συγκεκριμένων και στενών ενδιαφερόντων είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά του AS. Τα άτομα με αυτό το σύνδρομο μπορούν να συλλέξουν όγκους λεπτομερών πληροφοριών σχετικά με ένα σχετικά στενό θέμα, όπως μετεωρολογικά δεδομένα ή τα ονόματα αστερισμών. […] Παρά το γεγονός ότι αυτά τα ειδικά συμφέροντα μπορεί να αλλάξουν με το χρόνο (συνήθως γίνονται πιο ασυνήθιστα) εστιάζονται και συχνά κυριαρχούν στην κοινωνική αλληλεπίδραση τόσο πολύ που όλη η οικογένεια μπορεί να βυθιστεί».
Όταν έμαθα ότι η Γκρέτα έχει Άσπεργκερ ΚΙ ΕΓΩ ΤΗΝ ΚΟΡΟΪΔΕΥΑ, δαγκώθηκα. Και φυσικά έσπευσα να κατεβάσω εκείνη την ανάρτηση, να τη σβήσω και να την ξεχάσω.
Και από τότε —ως εκ θαύματος— έφυγε κι εκείνο το πέπλο που είχα μπροστά στα μάτια μου. Κι αν με τα πολλά κατάλαβα κάτι (πέραν τού ότι οι 9 στους 10 επικριτές της την κυνηγούν ΕΠΕΙΔΗ είναι αυτιστική και επειδή είναι ΚΟΡΙΤΣΙ), αυτό το κάτι ήταν το εξής:
Δεν έχω κανένα δικαίωμα να κρίνω τις πράξεις, τη φάτσα ή το στιλ της. Επίσης, δεν με παίρνει. Επίσης, το πρόβλημα δεν είναι αυτή, ή το ότι αποφάσισε να μην πάει για ένα χρόνο στο σχολείο για να αφοσιωθεί στον σκοπό της, ούτε κανένας από τους ακτιβιστές για το κλίμα. Το πρόβλημα είναι ΜΟΝΟ η κλιματική αλλαγή — και οι αρνητές της.
Με δυο λόγια λοιπόν, και για να κλείσω: Ας κάνει η Γκρέτα Ο,ΤΙ θέλει. Είμαι μαζί της. Ας το κάνει ΟΠΩΣ θέλει. Είμαι μαζί της. Κι αν καταφέρει κάτι με τον αγώνα που δίνει, θα της είμαστε όλοι αιωνίως ευγνώμονες.
ΥΓ1. Δεν μπαίνω καθόλου στην ουσία της υπόθεσης που είναι το ΠΩΣ θα αντιστραφεί το πρόβλημα. Αν δηλαδή θα πρέπει να γυρίσουμε στην προ-βιομηχανική εποχή και να ζούμε με τα ελαφάκια και τα ζαρκαδάκια (που για μένα είναι πολύ χειρότερο ενδεχόμενο από το να πεθάνουμε όλοι από χίλιες μολύνσεις — δεν αγαπώ τίποτε όσο την τεχνολογία, ούτε καν τα βιβλία μυθοπλασίας που είναι η ζωή μου, και σίγουρα σιχαίνομαι μια δυστοπία με ελαφάκια και ζαρκαδάκια, προτιμώ αντ' αυτών μια κοινωνία αλά Mad Max) ή αν θα πρέπει να πάμε στα άστρα ή αν θα πρέπει να φυτευτούν ένα εκατομμύριο πυρηνικοί αντιδραστήρες (είμαι υπέρ της πυρηνικής ενέργειας, αναφανδόν). Αυτά είναι δουλειά των μόνων ιερέων που πιστεύω: των επιστημόνων.
ΥΓ2. To όνομά της (Greta Thunberg) δίνει 67.500.000 αποτελέσματα στο Google. Αντιστοίχως, το «Global Warming» δίνει 387.000.000 αποτελέσματα και το «Climate Change» 872.000.000 αποτελέσματα. Αύριο το όνομα της Γκρέτα θα περάσει τα 100.000.000. Κι αυτό θα είναι καλό. Αλλά δεν φτάνει. Πρέπει να κάνουμε κάτι ΟΛΟΙ ΜΑΣ για να εμποδίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη. Από το να κόψουμε τις πολλές άσκοπες βόλτες με το αμάξι, μέχρι να πιέσουμε τις κυβερνήσεις μας να συμμορφωθούν ΧΤΕΣ με το Κιότο και το Παρίσι και όλες τις διεθνείς συμφωνίες για το κλίμα. Όπως επίσης πρέπει να πάψουμε να κοροϊδεύουμε τον τρελό του χωριού. Ο τρελός του δικού μας χωριού έχει δίκιο.
