Τα νέα σύννεφα πάνω από την παγκόσμια οικονομία καθιστούν τους οίκους αξιολόγησης επιφυλακτικούς, πολύ δε περισσότερο από τη στιγμή που απέτυχαν στις προβλέψεις τους κατά την παγκόσμια οικονομική κρίση, δηλώνει στο liberal.gr o καθηγητής Μάνθος Ντελής, προσθέτοντας πως η χώρα έχει πλέον μια μεταρρυθμιστική κυβέρνηση, που όμως πρέπει να παράξει έργο και αποτελέσματα ορατά σε αγορές και επενδυτές.
Ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών και Τραπεζικής στο Montpellier Business School αναφέρεται στις πληγές της ελληνικής οικονομίας που είναι η υψηλή φορολογία και η χαμηλή ρευστότητα καθώς και η γραφειοκρατία, παράγοντας αποτρεπτικός για τους επενδυτές που τυχόν ενδιαφέρονται.
Δεν παραλείπει να σημειώσει ότι η χώρα μας παραμένει αδύναμη με υψηλό χρέος και ως εκ τούτου είναι λογικό να αναμένουν οι αγορές έργο αντάξιο των προσδοκιών
«Όλοι κρατούν στάση αναμονής», αναφέρει ο κ. Ντελής τονίζοντας πως η κυβέρνηση πρέπει να τρέξει στον τομέα των μεταρρυθμίσεων κυρίως στο ίδιος το κράτος για να καταστεί εφικτή η προσέλκυση επενδυτών.
Επίσης κάνει λόγο για μια «οικονομία με χαρακτηριστικά Σοβιετίας», αφού η κυβέρνηση και οι υπουργοί ασχολούνται με θέματα που θα έπρεπει να απασχολούν και σε επίπεδο αποφάσεων «αποκεντρωμένοι φορείς».
«Ονειρεύομαι μια χώρα που θα καινοτομεί στην πολιτική και δεν θα ακολουθεί τις υπόλοιπες (και μάλιστα με σημαντική υστέρηση)», καταλήγει λέγοντας πως «η Ελλάδα έχει το ανθρώπινο κεφάλαιο να καινοτομήσει».
Συνέντευξη στον Χρήστο Ν. Κώνστα:
- Οι οίκοι αξιολόγησης διστάζουν να αναβαθμίσουν πιστοληπτική αξιοπιστία της ελληνικής οικονομίας. Η Moody''s προβλέπει ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στην «Β» κατηγορία για πολλά χρόνια. Οι αγορές, ωστόσο, δανείζουν την Ελλάδα ολοένα και φθηνότερα.
Ειλικρινά σας το λέω, και εγώ αν εργαζόμουν για κάποιο οίκο αξιολόγησης, πέρα από το συναίσθημα που μας διακατέχει για την πατρίδα μας, δεν θα βελτίωνα την αξιολόγηση των ελληνικών ομολόγων. Οι οίκοι αξιολόγησης δέχτηκαν σφοδρή και δίκαιη κριτική για τα όσα συνέβησαν κατά την παγκόσμια οικονομική κρίση. Είτε ηθελημένα διότι συμμετείχαν στην αγοροπωλησία ομολόγων, είτε διότι παράβλεπαν τότε πολλά ανησυχητικά σημάδια, απέτυχαν παταγωδώς στις τότε προβλέψεις τους. Δεν θέλουν να επαναλάβουν την αποτυχία τους. Βρισκόμαστε μπρος σε νέα σύννεφα πάνω από την παγκόσμια οικονομία που αν πυκνώσουν θα επηρεαστούν και πάλι οι πιο αδύναμες οικονομίες. Με τόσο υψηλό δημόσιο χρέος και τόσο μεγάλες θεσμικές αδυναμίες είναι δύσκολο να αξιολογηθούμε θετικότερα. Από την άλλη, πολλοί επενδυτές θέλουν απόδοση στα χρήματά τους και είναι δύσκολο να βρουν καλύτερη σε άλλα ομόλογα υπό το παρόν καθεστώς των επιτοκίων.
- Ποιο είναι κατά την άποψη σας το μήνυμα που εκπέμπει σήμερα η χώρα και πώς το προσλαμβάνουν οι αγορές;
Η χώρα έχει για πρώτη φορά μετά από χρόνια (τολμώ να πω μετά από 15 χρόνια), μια μεταρρυθμιστική κυβέρνηση με ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Μένει να φανεί αν το έργο της κυβέρνησης θα είναι αντάξιο των προσδοκιών και ως εκ τούτου όλοι κρατούν στάση αναμονής. Από την άλλη βρισκόμαστε στον πάτο των επενδυτικών ευκαιριών, κυρίως λόγω της υψηλής φορολογίας, της γραφειοκρατίας και του αργού συστήματος απόδοσης δικαιοσύνης. Επίσης το τραπεζικό σύστημα έχει χαρακτηριστικά ζόμπι λόγω της έλλειψης ρευστότητας και των capital controls. Πρέπει να υπάρξουν γρήγορες κινήσεις σε αυτές, τουλάχιστον, τις κατευθύνσεις για να πείσουμε ότι αξίζουμε επενδύσεις. Τέλος, καλό θα ήταν και αντιπολίτευση να σκεφθεί σοβαρά πώς πρέπει να αλλάξει. Το πρώτο που πρέπει να κάνει είναι να αποκαταστήσει τη σχέση της με τον κόσμο της γνώσης, ώστε να μπορέσει να αλλάξει προς το φως και όχι προς το σκοτάδι (με καλή πίστη το λέω).
- Οι πρώτες αποφάσεις της νέας κυβέρνησης στην οικονομία ελήφθησαν σε χρόνο ρεκόρ. Είναι όμως επαρκείς για να δημιουργήσουν ένα επενδυτικό ρεύμα προς την ελληνική πραγματική οικονομία;
Σε καμία περίπτωση δεν είναι επαρκείς. Συζητάμε για μια οικονομία με χαρακτηριστικά Σοβιετίας. Κρίσιμες αποφάσεις που θα έπρεπε να λαμβάνονται από αποκεντρωμένους φορείς λαμβάνονται από τους υπουργούς. Σε άλλες χώρες οι υπουργοί παιδείας ασχολούνται με την ένταξη της τεχνητής νοημοσύνης στα σχολεία και εμείς ασχολούμαστε με το άσυλο, η ύπαρξη ή όχι του οποίου θα έπρεπε να αποφασίζεται από το ίδιο το ίδρυμα κατά το δοκούν (και προφανώς το ίδρυμα να αξιολογείται για τις αποφάσεις του). Ο υπουργός έφτασε να συστήσει ομάδα που ενέκρινε ή όχι μεταπτυχιακά!
Σε άλλες χώρες ο υπουργός ανάπτυξης σχεδιάζει δράσεις πράσινης τεχνολογίας και δημιουργίας τεχνολογικών πάρκων και στην Ελλάδα αποφασίζει για το αν θα προχωρήσει το Ελληνικό. Ονειρεύομαι μια χώρα που θα καινοτομεί στην πολιτική και δεν θα ακολουθεί τις υπόλοιπες (και μάλιστα με σημαντική υστέρηση). Το αστείο είναι ότι η Ελλάδα έχει το ανθρώπινο κεφάλαιο να καινοτομήσει.
- Τι θα προτείνατε εσείς σήμερα στο οικονομικό επιτελείο για την εμπέδωση του κλίματος εμπιστοσύνης;
Τις εξής έξι δράσεις:
1. Βελτίωση της λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης με αποκλειστική χρήση της τεχνολογίας για συναλλαγές με τον πολίτη. Ταχεία λειτουργία της δικαιοσύνης, ιδιαίτερα στις οικονομικές υποθέσεις.
2. Απλοποίηση και σταθεροποίηση του φορολογικού συστήματος, με παράλληλη μείωση των φόρων στις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα στις νεοφυείς.
3. Εφαρμογή συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών με μηδενική χρήση μετρητών, ώστε να παταχθεί η φοροδιαφυγή. Παράλληλη σταδιακή μείωση του ΦΠΑ. Πρέπει να πρωτοπορήσουμε στην Ευρώπη σε αυτό.
4. Παροχή ποιοτικής δωρεάν εκπαίδευσης ως και το πρώτο πτυχίο. Απελευθέρωση όλων των λειτουργικών αποφάσεων των ιδρυμάτων και των μεταπτυχιακών διδάκτρων. Αξιολόγηση των ιδρυμάτων με βάση το τρίπτυχο ποιοτική έρευνα, ζήτηση των τμημάτων στο μηχανογραφικό, και απασχόληση των αποφοίτων.
5. Εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές αρχές.
6. Περισσότερες αρμοδιότητες με θεσπισμένα οικονομικά κίνητρα στις περιφέρειες ώστε να επιτευχθεί περιφερειακή ανάπτυξη.
- Είναι ο στόχος για τη μείωση των ασφυκτικών πρωτογενών πλεονασμάτων μια σωστή προτεραιότητα; θα έπρεπε να δαπανηθεί πολιτικό κεφάλαιο σε κάποια άλλη οικονομική στόχευση;
Οι έξι δράσεις που σας ανέφερα είναι από κοινού απολύτως απαραίτητες. Μετρημένα θα σήμαιναν πολύ υψηλό επίπεδο ανάπτυξης ακόμα και σε κακή οικονομική συγκυρία. Θα ήθελα να συμπληρώσω ότι για να δουλέψει απρόσκοπτα οποιαδήποτε κυβέρνηση απαιτείται μια μίνιμουμ κοινωνική συνοχή. Για να συμβεί αυτό, η οικονομική ανισότητα, που ήδη είναι υψηλή στην Ελλάδα, πρέπει να μειωθεί. Κάτι τέτοιο θα συνέβαλλε ουσιαστικά και στην επιστροφή των νέο-μεταναστών και στην ουσιαστική μείωση του σοβαρού δημογραφικού προβλήματος της χώρας.
- Πώς κρίνετε το σχέδιο διάσωσης της ΔΕΗ και τις πρώτες πρωτοβουλίες της νέας διοίκησης;
Δεν είμαι ειδικός σε ενεργειακά θέματα, απλά παρατηρώ με ζωηρό ενδιαφέρον το ζήτημα. Πέραν των όσων γίνονται, που είναι στη σωστή κατεύθυνση, θα ήθελα να τονίσω ότι η ΔΕΗ πάσχει από το λεγόμενο πρόβλημα «προϊστάμενου -υφιστάμενου». Η εκάστοτε κυβέρνηση έχει ως κίνητρο τη χρήση της ΔΕΗ για την άσκηση της δικής της πολιτικής που συνήθως δεν συνάδει με την επιθυμία της ΔΕΗ και των μετόχων της για ανάπτυξη ως επιχείρηση. Δεν λέω ότι η ΔΕΗ δεν θα πρέπει να έχει κοινωνικό χαρακτήρα. Μπορεί όμως να το πράξει ως μια εταιρεία όπου το κράτος θα έχει χαρτοφυλάκιο αλλά δεν θα ασκεί καθόλου διοίκηση και οι διοικήσεις δεν θα επιλέγονται από το κράτος. Μπορεί να το πράξει ως μια εταιρεία που θα απαντά για τα πεπραγμένα της στη Βουλή και θα καινοτομεί επιχειρησιακά και τεχνολογικά. Άλλα κράτη το κατάφεραν και οι εκεί ΔΕΗ είναι πρωτοπόροι στην πράσινη ανάπτυξη, τη διαχείριση των απορριμμάτων, τη τουριστική ανάπτυξη των οικοσυστημάτων, κ.α.. Είναι στο πλαίσιο της καινοτομίας που ανέφερα πριν.
