Της Πόλυς Βλάση*
Επιτέλους υπάρχει η επιλογή της καύσης των νεκρών και στη χώρα μας. Κάθε φορά που αυξάνονται οι επιλογές των πολιτών σημειώνεται μια νίκη για τη φιλελεύθερη δημοκρατία μας. Αυτή τη φορά ήταν νίκη απέναντι στην εξουσία της επικρατούσας θρησκείας. Έχουμε βέβαια πολύ δρόμο ακόμα για τον πολυπόθητο διαχωρισμό εκκλησίας κράτους αλλά κάθε κίνηση που μειώνει την εξουσία της εκκλησίας, μας φέρνει πιο κοντά σε αυτόν.
Η συζήτηση για την καύση των νεκρών γίνεται στην Ελλάδα εδώ και πολλές δεκαετίες. Το πρώτο αποτεφρωτήριο, όμως, δημιουργήθηκε φέτος -στη Ριτσώνα, περίπου 70 χλμ μακριά από την Αθήνα- με ιδιωτικά κεφάλαια, με επτά ιδιοκτήτες να αποτελούν την ομάδα ιδιοκτησίας. Η Ελληνική Εταιρεία Αποτέφρωσης που προώθησε επί πολλά χρόνια τη δημιουργία αποτεφρωτηρίου στην Ελλάδα είναι ένας από αυτούς και κατέχει το 30% της επιχείρησης.
Η Ελλάδα ήταν η τελευταία χώρα στην Ευρώπη που δεν είχε μέχρι τώρα αποτεφρωτήριο. Στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ, στον Καναδά και στη Νότια Αμερική επιτρέπεται η αποτέφρωση των νεκρών. Τα ποσοστά δε αυτών που επιλέγουν την αποτέφρωση αντί της ταφής, σε μερικές από αυτές, είναι πολύ μεγαλύτερα, όπως στη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία, την Πολωνία, την Τσεχία, την Αμερική.
Στη χώρα μας όμως η Εκκλησία έδινε μάχες να επιβάλει την καθεστωτική της αντίληψη και δεν έδινε άδεια για αποτεφρωτήρια. Χωρίς βέβαια να προβλέπει το Σύνταγμα κάτι που να της δίνει την δικαιοδοσία.
Πού αποδίδονται οι αντιστάσεις της Εκκλησίας; Προφανώς, στο ότι επιθυμεί να έχει λόγο σε όλα και να διατηρεί την πρωτοκαθεδρία της σε όλες τις επιλογές των Ελλήνων που αφορούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα. Το πιο σημαντικό όμως φαίνεται να είναι το οικονομικό του ζητήματος, δεδομένου πως δεν θα έχει πια τον έλεγχο των κοιμητηρίων και των τελετών. Από εκεί και πέρα, οι εξηγήσεις της δεν ευσταθούν, αφού η αποτέφρωση απαλλάσσει τις οικογένειες από την απάνθρωπη εμπειρία της εκταφής, από την κατασκευή ενός τάφου που θα καταστραφεί σε τρία χρόνια, από την υποχρέωση για την παραμονή των οστών στα κοιμητήρια και της πληρωμής 40 έως 100 ευρώ ετησίως. Γενικά η αποτέφρωση είναι πιο οικονομική και συναισθηματικά ανώδυνη.
Πρόσφατα έμαθα για την ιστορία ενός νέου Άγγλου ο οποίος ένιωθε πολύ δυστυχισμένος με την καθημερινότητά του στο Λονδίνο, δουλεύοντας με απαιτητικούς ρυθμούς και αποφάσισε να αλλάξει τα πάντα στη ζωή του. Έγινε βουδιστής και έζησε ως μοναχός σε ένα μοναστήρι στη Σκωτία για τέσσερα χρόνια απομονωμένος από τα εγκόσμια. Έπειτα βγήκε και από τότε ζει ευτυχισμένος με τις Αξίες του Βουδισμού. Και πιθανότατα, ελεύθερος να επιλέξει πώς θα ζήσει ή θα πεθάνει…
Μπορεί κάποιος να επιλέξει κάτι αντίστοιχο στη χώρα μας; Όχι! Μάλιστα, μας φαντάζει αδιανόητο κάτι τέτοιο. Γιατί;
Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικές ανάγκες και διαφορετικές αντιλήψεις για την ζωή και τον θάνατο. Και ο καθένας ξέρει για τον εαυτό του πώς να τις ικανοποιήσει καλύτερα από τους άλλους. Γι'' αυτό ζητάμε να υπάρχουν διαφορετικές επιλογές διαθέσιμες για τους πολίτες. Και για τον τρόπο που θα ταφεί. Ώστε να έχουν όλοι τη δυνατότητα να επιλέξουν ελεύθερα για τον εαυτό τους και να ικανοποιηθούν οι επιθυμίες τους.
* Η Πόλυ Βλάση είναι αντιπρόεδρος της Φιλελεύθερης Συμμαχίας.
