Τις τελευταίες ημέρες, οι χρηματιστηριακοί αναλυτές, οι χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι και οι διαχειριστές κεφαλαίων προσπαθούν να διαμορφώσουν μια εικόνα για τη επόμενη ημέρα του τραπεζικού συστήματος και να σχεδιάσουν την επενδυτική τους στρατηγική, βασισμένοι στις εκθέσεις και στις συστάσεις της Goldman Sachs και της J.P. Morgan.
Είναι δε άξιο προσοχής το γεγονός, ότι οι δυο σημαντικότατοι αμερικανικοί επενδυτικοί οίκοι, προσεγγίζουν το θέμα της πορείας των τραπεζικών μετοχών μέσω μιας διαφορετικής οπτικής, καταλήγοντας μάλιστα, σε εντελώς αντίθετες συστάσεις. Το κυρίαρχο θέμα των αναλύσεών τους, είναι η εξυγίανση των τραπεζών από τα κόκκινα δάνεια.
Το ενδιαφέρον των επαγγελματιών των αγορών, δεν εστιάζεται μόνο στο τελευταίο στάδιο της εξυγίανσης των τραπεζικών ισολογισμών. Εστιάζεται και στην διαδικασία των τιτλοποιήσεων των μη εξυπηρετούμενων δανείων με την βοήθεια του σχεδίου «Ηρακλής». Και ασφαλώς, το ενδιαφέρον τους επικεντρώνεται και στις αλλαγές της εσωτερικής δομής των μεγάλων τραπεζικών ομίλων της χώρας, που συντελούνται μέσω της απόσχισης του κλάδου των «καλών τραπεζών».
Και ξαφνικά, ένας νέος όρος μπαίνει στο τραπέζι των συζητήσεων. Ο όρος της κοινωνικής τραπεζικής. Μέχρι τώρα είχαμε έρθει σε επαφή με τις διακηρύξεις για την ανάπτυξη με το αριστερό πρόσημο, για την ανάπτυξη με κοινωνική ευαισθησία, για το παράλληλο τραπεζικό σύστημα, για τις τράπεζες που θα υπηρετούν τον λαό και όχι τους τραπεζίτες, και άλλα γλαφυρά που οραματιζόταν η κυβέρνηση Τσίπρα – Καμμένου.
Δυστυχώς όμως, ο όρος της κοινωνικής τραπεζικής δεν ακούστηκε ούτε από τα χείλη του Γιάννη Δραγασάκη, αλλά ούτε από τα χείλη του Ευκλείδη Τσακαλώτου. Ακούστηκε από υπουργικό στέλεχος της σημερινής κυβέρνησης. Διαβάσαμε ότι στόχος είναι η ευθυγράμμιση των συμφερόντων της κυβέρνησης, των τραπεζών και των εταιρειών διαχείρισης. Είναι όμως κοινά, τα συμφέροντα αυτών των τριών εμπλεκομένων πλευρών, στην διαδικασία προσέγγισης του σκληρού πυρήνα του υπόλοιπου των κόκκινων δανείων ύψους 30 δισ.;
Σε ένα περασμένο άρθρο μας με τίτλο, «μια απλή αφήγηση του τελευταίου άθλου του Ηρακλή», είχαμε περιγράψει αναλυτικά το σχέδιο «Ηρακλής» και την διαδικασία της παροχής των σχετικών εγγυήσεων από την πλευρά του ελληνικού Δημοσίου. Αυτό αφορούσε την κρατική συμμετοχή. Ποιο είναι σε αυτήν την φάση το συμφέρον του Δημοσίου; Αφενός, να εξασφαλίσει αμοιβή για αυτήν την παροχή των εγγυήσεων του στις τράπεζες και το ρίσκο που αναλαμβάνει και αφετέρου να εξασφαλίσει ότι οι εγγυήσεις αυτές δεν θα καταπέσουν. Διαφοροποιείται άραγε, το Δημόσιο συμφέρον από το κυβερνητικό συμφέρον; Ελπίζω πως όχι.
Το συμφέρον των τραπεζών είναι να επιτύχουν το όσο το δυνατόν υψηλότερο τίμημα κατά την διάρκεια της μεταβίβασης των τιτλοποιημένων δανείων, ώστε να ελαχιστοποιήσουν τις δυνητικές ζημίες. Ένας επιπλέον στόχος των τραπεζών είναι η διατήρηση στο χαρτοφυλάκιό τους, του τμήματος της τιτλοποίησης με τον χαμηλότερο πιστωτικό κίνδυνο και την υψηλότερη εξοφλητική προτεραιότητα, του γνωστού και ως senior τμήματος.
Το συμφέρον των διαχειριστών στους οποίους έχει ανατεθεί η διεκπεραίωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανάκτηση των δανειακών υπολοίπων και η τελική κερδοφορία των εταιριών διαχείρισης. Οι διαχειριστές θα λάβουν στα χέρια τους, τίτλους junior, που διακρίνονται από υψηλό πιστωτικό κίνδυνο, που είναι συνήθως αδιαβάθμητοι και χαρακτηρίζονται ως τμήματα πρώτης ζημίας (first loss tranche). Θα λάβουν επίσης και τίτλους μέσης εξοφλητικής προτεραιότητας, τους λεγόμενους mezzanine.
Ουσιαστικά και οι τρεις πλευρές, δηλαδή το Δημόσιο, οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης έχουν να αντιμετωπίσουν μια υπαρκτή ζημιά, που έχει προκύψει από τα κόκκινα δάνεια. Όμως και οι τρεις πλευρές έχουν διαφορετικά συμφέροντα, διότι η ζημιά είναι σαν την μπίλια της ρουλέτας, η οποία μετά το στριφογύρισμα κάπου θα κάτσει. Δεν είναι δυνατόν, όλοι να μείνουν ικανοποιημένοι. Και η κυβέρνηση και το Δημόσιο και οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης και οι δανειολήπτες. Κάποιος ή κάποιοι θα χάσουν.
Μπορεί βέβαια ο όρος της «κοινωνικής τραπεζικής» και το αφήγημα που αφορά στο «νέο συμβόλαιο κοινωνικής τραπεζικής», να ακούγονται όμορφα στα αυτιά των πολιτών, όπως ακούγονταν επί Σύριζα οι διακηρύξεις περί ανάπτυξης με αριστερό πρόσημο και περί τραπεζών με κέντρο τον άνθρωπο. Το ερώτημα είναι αν σήμερα, οι όροι αυτοί και τα σχετικά αφηγήματα αποτελούν μέρος της πραγματικότητας, ή ανήκουν στον χώρο των υποσχέσεων, των ευχολογίων και της φαντασίας;
Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
