Της Μαρίας Χούκλη
Η ρήση του αμερικανού νομπελίστα συγγραφέα, William Faulkner, «Το παρελθόν δεν είναι νεκρό. Στην πραγματικότητα δεν είναι καν παρελθόν», νομίζω, ταιριάζει στην περίπτωση.
Δυόμισι χρόνια πριν, μπροστά στο δίλημμα σταθερότητα ή περιπέτεια, πολλοί είχαν επιλέξει το δεύτερο. «Πόσο χειρότερα μπορούσαν να γίνουν τα πράγματα» ρωτούσαν, καταλογίζοντας στις κυβερνήσεις των μνημονίων, όπως τις αποκαλούσαν, ότι ψεύδονται λέγοντας πως δεν υπάρχει εναλλακτική οδός εξόδου από την κρίση. Στον πρόχειρο απολογισμό που έκαναν σημείωναν ότι έπειτα από πέντε χρόνια δημοσιονομικής προσαρμογής:
- το δημόσιο χρέος είναι στα ύψη παρά τις θυσίες,
- η ανεργία έχει εκτιναχθεί και όσο κι αν προσπαθούν με αλχημείες οι υπουργοί Εργασίας να την μειώσουν, εκείνη επιμένει,
- στην Υγεία και την Παιδεία η κατάσταση είναι ζοφερή,
- οι επενδυτές που υποσχέθηκαν ότι θα έρθουν, μάλλον έχασαν τη διεύθυνση,
- η απλήρωτη εργασία έχει γίνει καθεστώς,
- οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στενάζουν κάτω από το βάρος των χρεών,
- οι τράπεζες σώθηκαν αλλά ρευστότητα στην αγορά δεν βλέπουμε,
- το ασφαλιστικό σύστημα βρίσκεται ξανά στο σημείο μηδέν,
- οι δανειστές ζητούν και νέα μέτρα,
- τα μνημόνια μεταμφιέζονται σε πιστοληπτική γραμμή στήριξης,
- ο Schaeuble μας παρηγορεί για τα βάσανα που τραβάμε, ωστόσο ζητάει κι άλλες μεταρρυθμίσεις.
Έτσι έλεγαν δυόμισι χρόνια οι υπνωτισμένοι από το σύνθημα «σκίζουμε τα μνημόνια» και διάλεξαν αφόβως «περιπέτεια γιατί το πολύ το κύριε ελέησον το βαριέται και ο παπάς».
Δυόμισι χρόνια μετά, χάθηκε πλέον ο λογαριασμός πόσες φορές ειπώθηκε το τελευταίο οκτάμηνο από χείλη των ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, το «είναι θέμα χρόνου να κλείσει η αξιολόγηση». Όταν η στρατηγική είναι λανθασμένη, οι τακτικισμοί δεν μπορούν να την διορθώσουν. Ποιο το κέρδος τόσων μηνών διαπραγμάτευσης, αν δεχθούμε τον ισχυρισμό ότι οι καθυστερήσεις γίνονταν για να περισωθούν περισσότερα και να δοθούν λιγότερα;
Το αφορολόγητο είναι σε ελεύθερη πτώση, οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ θα πωληθούν, η προσωπική διαφορά στις συντάξεις θα εξαερωθεί από το 2019 και έπεται συνέχεια αφού οι διαβουλεύσεις είναι ακόμη σε εξέλιξη. Οκτώ μήνες συζητήσεων για να βρεθεί η Αθήνα εκεί απ'' όπου ξεκίνησε η διαπραγμάτευση για τη δεύτερη αξιολόγηση. Και όχι μόνο. Ο πρόχειρος απολογισμός των δυόμισι χρόνων λέει τα εξής:
- το δημόσιο χρέος είναι στα ύψη παρά τις θυσίες,
- η ανεργία έχει εκτιναχθεί και όσο κι αν προσπαθούν με αλχημείες οι υπουργοί Εργασίας να την μειώσουν, εκείνη επιμένει,
- στην Υγεία και την Παιδεία η κατάσταση είναι ζοφερή,
- οι επενδυτές που υποσχέθηκαν ότι θα έρθουν, μάλλον έχασαν τη διεύθυνση,
- η απλήρωτη εργασία έχει γίνει καθεστώς,
- οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στενάζουν κάτω από το βάρος των χρεών,
- οι τράπεζες σώθηκαν αλλά ρευστότητα στην αγορά δεν βλέπουμε,
- το ασφαλιστικό σύστημα βρίσκεται ξανά στο σημείο μηδέν,
- οι δανειστές ζητούν και νέα μέτρα,
- τα μνημόνια μεταμφιέζονται σε πιστοληπτική γραμμή στήριξης,
- ο Schaeuble μας παρηγορεί για τα βάσανα που τραβάμε, ωστόσο ζητάει κι άλλες μεταρρυθμίσεις.
Καλή η «περιπέτεια» αλλά μήπως καλύτερη η σταθερότητα;
