Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Η μελέτη του ΙΟΒΕ, με θέμα «Οι ηλεκτρονικές πληρωμές μετά τους κεφαλαιακούς περιορισμούς. Μέτρα ενίσχυσης και φορολογικά έσοδα», προσφέρεται για δύο αναγνώσεις: Η μία αφορά τον τρόπο με τον οποίο εισήχθη η διαδικασία των ηλεκτρονικών πληρωμών, πώς έχει προχωρήσει και πού βρίσκεται σε σχέση με την αντίστοιχη διείσδυση των ηλεκτρονικών πληρωμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η δεύτερη αφορά την επίδραση που έχει στα φορολογικά έσοδα και τι αναμένεται να γίνει σε βάθος χρόνου.
Η αύξηση της χρήσης των ηλεκτρονικών πληρωμών στις συναλλαγές ήρθε ως αποτέλεσμα της επιβολής περιορισμών στην ανάληψη μετρητών στο τέλος Ιουνίου 2015 μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της επιβολής περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls) για τη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος και συνεχίστηκε με τα ρυθμιστικά μέτρα ενίσχυσης των ηλεκτρονικών πληρωμών μέσω φορολογικών απειλών και ποινών, για την κάλυψη συγκεκριμένου ποσοστού των συνολικών δαπανών μέσω ηλεκτρονικών πληρωμών.
Όταν υπολογίζουμε τις ηλεκτρονικές πληρωμές, αθροίζουμε πέραν της χρήσης των πιστωτικών και χρεωστικών καρτών και τη χρήση του e-banking, του mobile banking, των εντολών άμεσης χρέωσης, τις μεταφορές από λογαριασμό σε λογαριασμό, τις πάγιες εντολές και τις προπληρωμένες κάρτες. Η αξία των συναλλαγών με κάρτες στις χώρες της Ε.Ε.-28, ως ποσοστό της ιδιωτικής κατανάλωσης το 2016, ανήλθε στο 35% και στο 26% για την ευρωζώνη. Στην Ελλάδα του 2015 ήταν στο 7% και εκτιμάται ότι το 2017 έφτασε στο 20%. Ο αριθμός συναλλαγών ανά κάτοικο στην Ελλάδα το 2015 ήταν 13 και το 2017 έγινε 53, αισθητά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αλλά και η αξία των συναλλαγών έφτασε από τα 821 ευρώ στα 2.300 ευρώ, με τον αντίστοιχο μέσο ευρωπαϊκό όρο της Ε.Ε.-28 να βρίσκεται στα 5.900 ευρώ. Η αυξανόμενη εξοικείωση των πολιτών με τη χρήση των ηλεκτρονικών πληρωμών αναμένεται σύντομα να οδηγήσει τα ελληνικά μεγέθη πολύ κοντά στα ευρωπαϊκά.
Το γεγονός αυτό χαροποιεί και τις φορολογικές αρχές που βλέπουν όλο και μεγαλύτερες εισπράξεις στον τομέα του ΦΠΑ, καθώς η ηλεκτρονική πληρωμή συνοδεύεται δεσμευτικά από την έκδοση νόμιμου λογιστικού παραστατικού. Δεν εκδίδεται μόνον εφόσον οι συμβαλλόμενοι συμφωνήσουν, ο μεν αγοραστής να μην πληρώσει τον ΦΠΑ και ο πωλητής να γλιτώσει τον αντίστοιχο ΕΦΚΑ και τον φόρο επί των κερδών. Σε γενικές γραμμές, η αύξηση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών αναμένεται πως θα αυξήσει αντίστοιχα τα φορολογικά έσοδα από ΦΠΑ κατά 3,5 ως 5 δισ.. ευρώ, δηλαδή από 1 έως 1,5 ΕΝΦΙΑ.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 25 Ιουλίου.
