Ο Ταγίπ Ερντογάν κινείται με δύο στόχους χρησιμοποιώντας το «όπλο» του προσφυγικού δηλώνει στο liberal.gr o Εκτελεστικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων Κωνσταντίνος Φίλης προσθέτοντας πως από την μια πλευρά έχει στόχο να διεκδικήσει ακόμη περισσότερα κονδύλια από την Ευρώπη και από την άλλη να πιέσει την ελληνική πλευρά στο πλαίσιο των τετελεσμένα που επιδιώκει σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο.
Όπως αναφέρει ο Κ. Φίλης «ο Eρντογάν προσπαθεί να ενισχύσει τη θέση του» και «εκβιάζει χρηματοδότηση όχι τόσο για τους πρόσφυγες αλλά για ενίσχυση της επεκτατικής του πολιτικής στο Κουρδικό. Επίσης επιδιώκει να απορροφήσει περισσότερα κονδύλια το ίδιο το τουρκικό κράτος για το Προσφυγικό και όχι οι ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία».
Μάλιστα σημειώνει πως εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι από την μια οι Αμερικανοί δεν θέλουν να χάσουν έναν σημαντικό εταίρο, όπως είναι η Τουρκία, δεδομένης και της επιρροής της Μόσχας στην περιοχή από την άλλη η Ευρώπη βρίσκεται σε αμηχανία αλλά και σε πολιτική αδράνεια, λόγω της αναμονής της νέας διοίκησης της Κομισιόν.
«Η Τουρκία» τονίζει «φουλάρει τις μηχανές στην Ανατολική Μεσόγειο» υπογραμμίζοντας πως «Διαπιστώνοντας ότι η παραβατικότητά της δεν συνεπάγεται προσώρας σοβαρές συνέπειες, εκτιμά ότι έχει ακόμη περιθώρια να τραβήξει το σκοινί».
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
- Κύριε Φίλη, οι μεταναστευτικές ροές συνεχίζονται προς τα νησιά του Αιγαίου. Πιστεύετε ότι ο Ερντογάν θα μας οδηγήσει σε αδιέξοδο;
O Eρντογάν προσπαθεί να ενισχύσει τη θέση του. Απέναντι στην Ευρώπη αλλά κυρίως απέναντι στην Αμερική. Το μεγάλο του πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει ιδιαίτερη προθυμία για χρηματοδότηση μιας ζώνης μέσα στη Συρία, όπου οι Τούρκοι θα δημιουργήσουν έναν θύλακα ελέγχου των Κούρδων. Εκβιάζει χρηματοδότηση όχι τόσο για τους πρόσφυγες αλλά για ενίσχυση της επεκτατικής του πολιτικής στο Κουρδικό.
Επίσης επιδιώκει να απορροφήσει περισσότερα κονδύλια το ίδιο το τουρκικό κράτος για το Προσφυγικό και όχι οι ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία. Τώρα, αν θα οδηγήσει σε αδιέξοδο την Ελλάδα, αυτό είναι ένα θέμα που εξαρτάται κυρίως από την δική μας πολιτική βούληση να αντιμετωπίσουμε λειτουργικά και με αποφασιστικότητα ένα φλέγον ζήτημα ππου αφορά και εμάς αλλά και τους Ευρωπαίους. Η Άγκυρα αισθάνεται όλο και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της, αντιπαραβάλλοντάς τες συχνά με τη Δύση κι εμείς οφείλουμε να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί.
- Κατά συνέπεια, η πολιτική του Ερντογάν καθορίζεται από το Κουρδικό; Και πώς θα αντιδράσουν οι Αμερικανοί;
Tα ανατολικά καντόνια είναι ο εφιάλτης της Τουρκιας. Από την άλλη, οι Αμερικανοί δεν θέλουν να χάσουν έναν σημαντικό εταίρο, όπως είναι η Τουρκία. Δεδομένης και της επιρροής της Μόσχας στην περιοχή που μέχρι τώρα αναδεικνύονται σε κερδισμένους των αντεγκλήσεων . Και για αυτόν τον λόγο, προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο. Από την άλλη δεν είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν τους Κούρδους στο έλεος του Ερντογάν και να τους στρέψουν στην αγκαλιά του Άσαντ, αφού δεν θα έχουν πλέον άλλο στήριγμα.
- Αν είναι έτσι, τότε ο Ερντογάν δεν πρόκειται να σταματήσει να στέλνει πρόσφυγες, έως ότου ικανοποιηθεί. Τι πρέπει να κάνουν οι Ευρωπαίοι;
Koιτάξτε, αυτή τη στιγμή η Ευρώπη βρίσκεται σε αμηχανία αλλά και σε πολιτική αδράνεια, λόγω της αναμονής της νέας διοίκησης της Κομισιόν. Και ίσως αυτός είναι ο βασικός λόγος που ο Ερντογάν επιμένει με τόση θρασύτητα, αυτή την περίοδο σε προκλητικές ενέργειες. Η Τουρκία φουλάρει τις μηχανές στην Ανατολική Μεσόγειο. Διαπιστώνοντας ότι η παραβατικότητά της δεν συνεπάγεται προσώρας σοβαρές συνέπειες, εκτιμά ότι έχει ακόμη περιθώρια να τραβήξει το σκοινί. Σταδιακά, πιστεύω ότι θα λειτουργήσει ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός αντίδρασης, ο οποίος εκ των πραγμάτων μάλλον θα ικανοποιήσει μέρος των χρηματικών απαιτήσεων του Τούρκου προέδρου. Κάτι που θα μετριάσει και τις προκλήσεις του.
- Η Ελλάδα πως θα αντιδράσει από δω και πέρα;
Υπάρχει η διάσταση που αφορά στο γεγονός πως στην Ελλάδα έχουμε μια νέα κυβέρνηση. Η Τουρκία πάντα δοκιμάζει τις ελληνικές κυβερνήσεις. Δεν αποκλείεται όλο αυτό να εντάσσεται σε μια απόπειρα της Τουρκίας να πιέσει την Ελλάδα, δεδομένου ότι ο βαλκανικός διάδρομος είναι σφραγισμένος και να δοκιμάσει τις αντοχές της κυβέρνησης και να τεστάρει την αποτελεσματικότητα της νέας κυβέρνησης σε ένα θέμα που η προηγούμενη κυβέρνηση δεν το χειρίσθηκε αποτελεσματικά. Θεωρώ όμως ότι αυτό δεν είναι η κυριότερη διάσταση αλλά αποτελεί μια παράμετρό του.
- Μόνη λύση είναι η αποφασιστικότητα της Ελλάδας με την εντατικοποίηση των διαδικασιών του ασύλου, την φύλαξη των συνόρων και την αφύπνιση των Ευρωπαίων. Αλλά και με την γρήγορη επαναπροώθηση των προσφύγων.
Παράλληλα το προσφυγικό είναι ένα ακόμη εργαλείο πίεσης που έρχεται να προστεθεί στα όσα γίνονται σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο. Είναι προσπάθεια υπόμνησης προς την ελληνική πλευρά ότι όσο δεν συμβιβάζεται με τον τρόπο που η Τουρκία θέλει. Όσο δημιουργεί σχήματα περιφερειακά και τα ενισχύει με τη συμμετοχή της Γαλλίας, των ΗΠΑ, του Ισραήλ, της Αιγύπτου και το κυπριακό, όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά.
- Κάπου εκεί εντάσσεται και η ανακοίνωση της πρόθεσης να ιδρυθεί προξενείο στην Αμμόχωστο;
H κίνηση αυτή συνιστά μία προσπάθεια τορπιλισμού της οποιασδήποτε προσπάθειας επανέναρξης των συζητήσεων για το Κυπριακό. Είτε γιατί θέλει να το μεταθέσει μετά τον Μάρτιο του 2020, με νέα ίσως ηγεσία στη τουρκοκυπριακή κοινότητα.
Η Άγκυρα γνωρίζει καλά από την περίπτωση του Αιγαίου ότι το ενδιαφέρον εστιάζεται στην αποκατάσταση της τάξης, άρα χάριν της ανάγκης να βρεθεί μια λειτουργική λύση εξισώνεται ο επιτιθέμενος με τον αμυνόμενο. Προκειμένου Ελλάδα και Κύπρος να αποφύγουν επικίνδυνες ατραπούς, οφείλουν να κινηθούν ενεργητικά και με πλάνο, αντί να ολιγωρήσουν, όπως για παράδειγμα η Λευκωσία μετά το Κραν Μοντανά. Μόνο έτσι εξουδετερώνεται το συγκριτικό πλεονέκτημα του κράτους που δρα με όρους ισχύος και επιχειρεί να επιβάλει την ατζέντα του.
