H οικονομία της Ευρωζώνης βρίσκεται σε μια φάση έλλειψη ορατότητας, με τους δείκτες δραστηριότητας και εμπιστοσύνης να έχουν επιδεινωθεί σημαντικά, υποδεικνύοντας ότι η Ευρωζώνη οδεύει προς το 2025 με μια εξαιρετικά υποτονική οικονομική δυναμική.
Ως εκ τούτου, οι οικονομολόγοι υποβαθμίζουν τις προσδοκίες τους για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης το 2025 ο ένας μετά τον άλλον.
Για παράδειγμα, σε πρόσφατη έρευνα του Bloomberg, οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η οικονομία της Ευρωζώνης θα έχει το επόμενο έτος λιγότερη δυναμική από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως και θα αναπτυχθεί οριακά περισσότερο από ό,τι το 2024.
Πιο συγκεκριμένα, οι αναλυτές προβλέπουν πλέον ανάπτυξη της οικονομίας της Ευρωζώνης πέριξ του 1%, ελαφρώς καλύτερα από το +0,8% με το οποίο αναμένεται να κλείσει το 2024, αλλά χαμηλότερα του +1,2% που προέβλεπαν νωρίτερα. Αντίστοιχα, υποβάθμισαν και τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης το 2026 στο +1,2% από το +1,4%.
Όσον αφορά στην «ατμομηχανή» μέχρι πρότινος της Ευρώπης, τη Γερμανία, οι οικονομολόγοι προβλέπουν τώρα ανάπτυξη 0,4% το 2025 και 1% το 2026, μειωμένη κατά 0,3% για κάθε έτος. Οι προβλέψεις για τη Γαλλία υποβαθμίστηκαν επίσης, ενώ αντίθετα η οικονομία της Ισπανίας αναμένεται ότι θα αναπτυχθεί ελαφρώς περισσότερο από ό,τι προβλεπόταν προηγουμένως.
Οι προβλέψεις της έρευνας του Bloomberg είναι πιο απαισιόδοξες από εκείνες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία μετά την τέταρτη μείωση επιτοκίων τον Δεκέμβριο υποβάθμισε επίσης το outlook ανάπτυξης της Ευρωζώνης.
Σύμφωνα λοιπόν με τις τελευταίες προβλέψεις της ΕΚΤ, η οικονομία της Ευρωζώνης προβλέπεται να αναπτυχθεί κατά 0,7% το 2024, 1,1% το 2025, 1,4% το 2026 και 1,3% το 2027.
Για τον πληθωρισμό αναμένουν ότι θα υποχωρήσει στο 2% το δεύτερο τρίμηνο του 2025, ένα επίπεδο στο οποίο θα παραμείνει προτού πέσει στο 1,9% ένα χρόνο αργότερα. Πιο συγκεκριμένα θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στο 2,4% το 2024, 2,1% το 2025, 1,9% το 2026 και 2,1% το 2027.
Ο δομικός πληθωρισμός, ο οποίος δεν προσμετρά τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, μία από τις βασικές ανησυχίες της ΕΚΤ, αναμένεται να επιβραδυνθεί ταχύτερα από ό,τι προέβλεπε η προηγούμενη δημοσκόπηση του Bloomberg, υποχωρώντας στο 2% το τρίτο τρίμηνο του 2025.
Θα έλεγε κανείς ότι η ΕΚΤ πλησιάζει εν τέλει τον στόχο της για τις τιμές καταναλωτή, αλλά σύμφωνα με την πρόεδρό της, Κριστίν Λαγκάρντ δεν είναι η ώρα να υπάρξει εφησυχασμός. Αντίθετα, η ΕΚΤ πρέπει να παραμείνει σε εγρήγορση για παραμένοντες κινδύνους σε ορισμένους τομείς,
Όπως δήλωσε σε podcast των Financial Times τη Δευτέρα, η ΕΚΤ βρίσκεται πολύ κοντά σε εκείνο το στάδιο που μπορεί να δηλώσει ότι έχει οδηγήσει σταθερά τον πληθωρισμό στο μεσοπρόθεσμο 2%, αλλά πρέπει να υπάρχει εγρήγορση σχετικά με τις τιμές στις υπηρεσίες.
Οι αυξήσεις τιμών σε αυτόν τον κλάδο παραμένουν σχεδόν διπλάσιες από τον στόχο της ΕΚΤ, κάτι που αναγκάζει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να παραμείνουν σε επιφυλακή.
Όπως και να έχει, παρά τις όποιες επιφυλάξεις για τυχόν εμπλοκή στην πρόοδο του πληθωρισμού, το μεγάλο πρόβλημα στην Ευρωζώνη προέρχεται από την πλευρά της ανάπτυξης.
Οι PMI του Δεκεμβρίου μπορεί να βγήκαν λίγο καλύτεροι από το αναμενόμενο, αλλά εξακολουθούν να δείχνουν συρρίκνωση της οικονομίας, με τον μεταποιητικό τομέα να παραμένει υπό έντονη πίεση. Επιπλέον, απογοητευτικά παραμένουν τα μάκρο από την Κίνα, με τα στοιχεία δραστηριότητας και δαπανών για τον Νοέμβριο να υποδηλώνουν ότι η οικονομία επιβραδύνθηκε τον περασμένο μήνα, παρά την πρόσφατη χαλάρωση της πολιτικής. Αυτά είναι άσχημα νέα για την Ευρωζώνη, δεδομένης της έκθεσης της στην Κίνα.
Στη Γερμανία, ο δείκτης οικονομικής εμπιστοσύνης ZEW παρουσίασε τον Δεκέμβριο μη αναμενόμενη βελτίωση (15,7, εκτίμηση: 6,9, Νοέμβριος: 7,4) αλλά την ίδια στιγμή ο δείκτης επιχειρηματικού κλίματος IFO Δεκεμβρίου υποχώρησε περισσότερο των εκτιμήσεων (84,7, εκτίμηση: 85,5, Νοέμβριος: 85,6), σημειώνοντας χαμηλό από την περίοδο του κορονοϊού!
Η εξέλιξη των δεικτών αυτών τους επόμενους μήνες δεν αναμένεται να είναι αισθητά προς το καλύτερο, καθώς άσχημα παραμένουν τα νέα και από το μέτωπο του διεθνούς εμπορίου, το οποίο συνεχίζει να βάλλεται από τις απειλές για Αρμαγεδώνα δασμών από τον νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Η Λαγκάρντ ευτυχώς δεν έχει διάθεση κλιμάκωσης, αναγνωρίζοντας ότι τα αντίποινα στις απειλές του Τραμπ θα είναι μια κακή προσέγγιση, καθώς «οι συνολικοί εμπορικοί περιορισμοί που ακολουθούνται από αντίποινα και αυτός ο συγκρουσιακός τρόπος αντιμετώπισης του εμπορίου είναι απλώς κακός για την παγκόσμια οικονομία γενικότερα και θα μπορούσε να αποδειχθεί κακός και για την ίδια την οικονομία των ΗΠΑ», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε.
Όμως, προς το παρόν ο Ντόναλντ Τραμπ κινείται στο αντίθετο μήκος κύματος, ανοίγοντας τη βεντάλια των δασμών και των απαιτήσεών του, με πιο πρόσφατες εκείνες για τη μείωση του εμπορικού χάσματος της Ευρώπης με τις ΗΠΑ, μέσω των αγορών πετρελαίου και φυσικού αερίου από την Ευρώπη, αν η τελευταία δεν θέλει να αντιμετωπίσει επιπλέον δασμούς.
Η Λαγκάρντ έχει δηλώσει ανοικτά την εκτίμησή της ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα ακολουθήσει τις απειλές του και πράγματι θα επιβάλει καθολικούς δασμούς, μια εξέλιξη που συνεπάγεται περιπέτειες για την οικονομία και τα χρηματιστήρια της Ευρωζώνης. Ειδικά όσον αφορά στη Γερμανία, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι δείκτες της ήταν αυτοί που επλήγησαν περισσότερο το 2018, όταν ο Τραμπ ξεκίνησε έναν εμπορικό πόλεμο κατά την πρώτη του θητεία.
Ως εκ τούτου, η ΕΚΤ πρέπει να προσφέρει στην οικονομία ισχυρή «πλάτη. Επομένως, παρά το γεγονός ότι φέτος ήδη χαλάρωσε την πρωτοφανή νομισματική της σύσφιξη, μειώνοντας τα επιτόκια τέσσερις φορές κατά 25 μονάδες βάσης, το 2025 αναμένεται να μειώσει το επιτόκιο καταθέσεων ακόμη τέσσερις φορές, φέρνοντάς το βασικό επιτόκιο στο 2% μέχρι τα μέσα του έτους, από 3% που βρίσκεται σήμερα.
Στην ουσία, η ΕΚΤ αντιμετωπίζει τη δύσκολη πρόκληση να ισορροπήσει ανάμεσα στη στήριξη της οικονομίας και στη διατήρηση σταθερού πληθωρισμού. Προκειμένου να επιτύχει αυτή την ισορροπία θα προσφέρει περισσότερη χαλάρωση από ό,τι έχει προεξοφληθεί στις αγορές, για να στηρίξει την οικονομία η οποία έχει χαμηλότερη απόδοση από ό,τι εκτιμά η αγορά και οι προβλέψεις της ΕΚΤ.
Bίοι αντίθετοι από τη Fed
Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού τα πράγματα είναι σαφώς καλύτερα. Τα οικονομικά στοιχεία για την ανάπτυξη και την αγορά εργασίας είναι ισχυρά.
Η ανεργία είναι χαμηλή σε σχέση με τον ιστορικό μέσο όρο και, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, οι πραγματικές ωριαίες αποδοχές είναι κατά 1,3% υψηλότερες από ό,τι πριν από ένα χρόνο.
Την ίδια στιγμή οι δείκτες CPI και PCE, υποδηλώνουν ότι το τρέχον επιτόκιο δεν είναι αδικαιολόγητα περιοριστικό. Επιπλέον, όσο και αν είναι διακριτικοί στις δηλώσεις τους, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Fed φοβούνται ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα υλοποιήσει σημαντικούς νέους δασμούς και μειώσεις φόρων, παρεμβάσεις που θα ωθήσουν τις τιμές σε υψηλότερα επίπεδα.
Γι’ αυτό, παρά το γεγονός ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ μείωσε την προηγούμενη Τετάρτη τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης στο εύρος του 4,25%-4,50%, στη δεύτερη διαδοχική και τρίτη συνολικά μείωση επιτοκίων από τον Σεπτέμβριο, έσπευσε να αλλάξει το dot plot, δίνοντας σήμα για μόλις δύο μειώσεις επιτοκίων το 2025 κατά 25 μονάδες βάσης, σαφώς λιγότερες από εκείνες της ΕΚΤ.
Ο Τζέρομ Πάουελ ήταν ξεκάθαρος ότι η Fed θα απαιτήσει να δει περισσότερη πρόοδο στον πληθωρισμό για να μειώσει περαιτέρω τα επιτόκια και ότι δεν θα συμβιβαστεί με πληθωρισμό που θα παραμένει πάνω από 2%. Οι εκτιμήσεις των αξιωματούχων για τον πληθωρισμό αναθεωρήθηκαν ανοδικά, με τον πληθωρισμό βάσει του δείκτη προσωπικής καταναλωτικής δαπάνης, PCE, να αναμένεται πλέον στο 2,5% στο τέλος του 2025 από 2,1% που ήταν η προηγούμενη εκτίμηση.
Αν και αυτή την εβδομάδα ο δείκτης προσωπικών καταναλωτικών δαπανών στις ΗΠΑ σημείωσε μικρότερη από την αναμενόμενη άνοδο τον Νοέμβριο σε μηνιαία βάση, δύσκολα η διαφορά αυτή μπορεί προς το παρόν να ανατρέψει όσα μας είπε ο Πάουελ πριν λίγες ημέρες.
Ο δείκτης τιμών PCE ενισχύθηκε κατά 2,4% σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο, έναντι ανόδου 2,3% τον Οκτώβριο. Αυτή είναι η χαμηλότερη μηνιαία άνοδος από τον Μάιο.
Εξαιρουμένων των ευμετάβλητων κατηγοριών των τροφίμων και της ενέργειας, ο λεγόμενος δομικός δείκτης τιμών PCE πραγματοποίησε άνοδο 2,8% σε ετήσια βάση, όσο και τον προηγούμενο μήνα. (σ.σ: Οι αναλυτές προέβλεπαν αύξηση 2,8%).
Εν τω μεταξύ, οι καταναλωτικές δαπάνες κατέγραψαν άνοδο 0,4% τον Νοέμβριο, ενώ το προσωπικό εισόδημα ενισχύθηκε 0,3%.
Η Fed έχει τονίσει ξανά και ξανά ότι αποφάσεις νομισματικής πολιτικής «εξαρτώνται από τα δεδομένα». Όμως δεν αρκεί μια μέτρηση για να φέρει την άνοιξη. Η Fed θα παρουσιάσει στον κόσμο ένα διαφοροποιημένο dot plot μόνο αν η πρόοδος στον PCE έχει διάρκεια.
Συμπερασματικά λοιπόν, το 2025 θα πρέπει να προετοιμαστούμε για άνοιγμα της ψαλίδας στην ισοτιμία του ευρώ με το δολάριο. Από τεχνικής άποψης, η καθοδική κίνηση του ευρώ έναντι του δολαρίου θα επιταχυνθεί αν χαθεί το τρέχον επίπεδο πέριξ του $1,0376 με επόμενους στόχους το $1,0250 και το ένα προς ένα.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
