της Μαρίας Χούκλη
Δυο προεδρικές ομιλίες, το τελευταίο 24ωρο, έθεσαν με ενάργεια τα πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Το κουαρτέτο των θεσμών και η πολακιάδα είναι συμπτώματα, όχι η νόσος.
Ο Προκόπης Παυλόπουλος και Ζαν Κλώντ Γιουνκέρ, με διαφορά ώρας, με χιλιάδες χιλιόμετρα απόσταση ανάμεσά τους, άλλο ακροατήριο και άλλο αντικείμενο, είπαν τι φταίει και οι ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν συγκινούνται πλέον από την Ενωμένη Ευρώπη.
Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, από το βήμα του Athens Democracy Forum, απαρίθμησε ως κινδύνους που απειλούν την Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία, τον αυταρχισμό της εξουσίας, την αποδυνάμωση της δικαιοσύνης, την αποδυνάμωση του κράτους δικαίου και την επικυριαρχία του «οικονομικού» επί του «θεσμικού».
Επισήμανε πόσο απαραίτητα είναι τα θεσμικά αντίβαρα δια των οποίων ελέγχεται η εκάστοτε εξουσία. Πόσο καταλυτική είναι για τη λειτουργία της Δημοκρατίας η υποχρέωση των οργάνων της εξουσίας να τηρούν την αρχή της νομιμότητας και αν όχι να τους επιβάλλονται κυρώσεις. Επιτίμησε τον «κυβερνητικό δεσποτισμό», ορίζοντας τον ως την αυθαίρετη ή και καταχρηστική επιβολή της εκτελεστικής εξουσίας έναντι της νομοθετικής και της δικαστικής. Αποκάλεσε οιονεί αρνησιδικία και "πλήγμα στο μαλακό υπογάστριο του Κράτους Δικαίου”, την καθυστέρηση απονομής της Δικαιοσύνης. Και εξέφρασε ανησυχία που οντότητες χωρίς καμία δημοκρατική νομιμοποίηση, αδρανοποιούν τα κρατικά όργανα και σχεδόν τα υποκαθιστούν.
Ο κύριος Παυλόπουλος δεν το είπε ευθέως, αλλά όσοι παρακολούθησαν την ομιλία του ήταν σαν να τον άκουγαν να προειδοποιεί ότι Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία στην Ελλάδα είναι εν κινδύνω, αφού έχει εμφανίσει τα νοσηρά συμπτώματα έτσι όπως τα περιέγραψε.
Θα μπορούσε κάποιος να υποθέσει ότι είπε δημοσίως και κομψά στην “πεθερά όσα ήθελε να πει στην νύφη”, πολύ περισσότερο τώρα που έχουν ανοίξει πολλά μέτωπα σε όλους τους τομείς που έθιξε.
Αλλά και ο πρόεδρος της Κομισιόν, με το State of the European Union, κάτι ανάλογο έπραξε. Είπε φωναχτά και με το authority που του δίνει το αξίωμα του, όσα έπρεπε να είχαν γίνει απο τα πρώτα χρόνια της κρίσης. Παρομοίωσε την Ευρώπη με σχοινί που έχει πολλές κλωστές και το οποίο λειτουργεί μόνο όταν τραβάμε όλοι προς την ίδια κατεύθυνση: τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, οι εθνικές κυβερνήσεις και τα εθνικά κοινοβούλια. Προειδοποίησε ότι οι επόμενοι 12 μήνες θα είναι καθοριστικοί για τον ευρωπαϊκό εγχείρημα και για να επανενωθεί η ήπειρος των 27 πλέον, πρέπει να υπερισχύσουν οι ανάγκες των πολιτών. Ζήτησε κοινή λογική και ευελιξία στο Σύμφωνο Σταθερότητας που μεταξύ μας έχει επιδειχθεί στη Γερμανία και την Γαλλία, όχι όμως σε άλλες χώρες. Πολύ αργά , πολύ λίγα όσα εξήγγειλε, θα σκεφθούν πολλοί. Η Ευρώπη δίνει την εικόνα της Βαβέλ, ο καθένας ή ανά ομάδες κινούνται προς την κατεύθυνση που επιθυμούν, κάθε συζήτηση για περισσότερα χρήματα που θα ωφελήσουν άλλες χώρες τελειώνει πριν αρχίσει.
Έχουν την αξία τους και οι δυο παρεμβάσεις. Όχι γιατί θα αλλάξουν από μόνες τους τον ρού των πραγμάτων, αλλά δίνουν στις εγχώριες λογικές φιλοευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις τον καμβά και την κατεύθυνση συνεργασιών, δίχως να αναλώνονται σε ανούσιες και πολλές φορές φαιδρές κόντρες.
