Της Βασιλικής Λαζαράκου*
Η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης διανύει μία από τις πιο κρίσιμες περιόδους - καμπές στην ιστορική της πορεία. Οι πιέσεις που ασκούνται στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα καθώς και η διαδικασία του Brexit, έχουν επαναφέρει με ένταση τη συζήτηση αναφορικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Μια ανάσα πια πριν από τις Eυρωεκλογές, και ενώ στο εγχώριο σκηνικό η προεκλογική ατζέντα μονοπωλείται από εσωτερικά ζητήματα, δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι ένας από τους βασικότερους στόχους της ενοποίησης, είναι η προσαρμογή της ενιαίας αγοράς της ΕΕ στην ψηφιακή εποχή. Υπό τον τρέχοντα κίνδυνο, μάλιστα, η Γηραιά Ήπειρος να υπερκεραστεί από τον γίγαντα που λέγεται Ασία.
Η ψηφιακή επανάσταση αναφέρεται συχνά ως η πιο ανατρεπτική δύναμη της σύγχρονης Οικονομίας από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης. Για την ακρίβεια, ως η 4η βιομηχανική επανάσταση - και όχι αδίκως. Το διαδίκτυο και οι ψηφιακές τεχνολογίες μεταμορφώνουν τον κόσμο, με ρυθμούς που κανείς στο παρελθόν δεν μπορούσε να συλλάβει. Οι αλλαγές δεν είναι μόνο καταιγιστικές · εκτείνονται σε ευρύτατο φάσμα, ακουμπούν από το παραγωγικό μοντέλο της χώρας και τις εργασιακές σχέσεις έως την εκπαίδευση και την απλή καθημερινότητα. Έννοιες όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η ψηφιακή αγορά, έρχονται να παρασύρουν τα πάντα στο πέρασμα τους στο σύνθετο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον του 21ου αιώνα.
Στην αντίπερα όχθη, περίπου ο μισός (47%) ευρωπαϊκός πληθυσμός δεν θεωρείται γερά εξοπλισμένος ψηφιακά, παρά τις εκτιμήσεις που θέλουν το 97% των θέσεων εργασίας στο άμεσο μέλλον να απαιτούν στοιχειώσεις ψηφιακές δεξιότητες.
Επιπλέον, οι υφιστάμενοι ηλεκτρονικοί φραγμοί έχουν συνέπειες με αρνητικό πρόσημο : οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες, οι ορίζοντες των διαδικτυακών και των νεοφυών εταιρειών περιορίζονται, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις δεν μπορούν να αξιοποιήσουν στο έπακρο τα ψηφιακά εργαλεία. Η Ευρώπη οφείλει να προχωρήσει στην κατάργηση των κανονιστικών φραγμών και τη μετάβαση από τις 28 εθνικές αγορές σε μία και ενιαία αγορά. Σύμφωνα με επίσημους υπολογισμούς, αυτή η προσαρμογή θα μπορούσε να συνεισφέρει 415 δις ευρώ ετησίως στην οικονομία της Ε.Ε. και να δημιουργήσει εκατοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταρτίσει και υλοποιεί ήδη τη στρατηγική της για την ενιαία ψηφιακή αγορά. Μέρος αυτής της στρατηγικής είναι και η άρση του γεωγραφικού αποκλεισμού στο Διαδίκτυο, που δίνει πλέον τη δυνατότητα στους καταναλωτές να πραγματοποιούν τις αγορές τους ηλεκτρονικά στην Ε.Ε., χωρίς να εμποδίζονται ή να ανακατευθύνονται. Σε συνδυασμό με την κατάργηση των τελών περιαγωγής, τις αλλαγές σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή εποχή, την ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα (πλαισιωμένη από το σχέδιο δράσης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση 2016-2020), τον νέο Κανονισμό για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, μπορούμε πλέον να κάνουμε λόγο για νέα εποχή. Ακόμη και πλατφόρμα πολιτιστικής διπλωματίας, ένας υπερεθνικός χώρος που θα διευκολύνει τη δικτύωση και τη συνεργασία μεταξύ πολιτιστικών παραγόντων στην Ε.Ε., «απέναντι» στις ΗΠΑ και την Κίνα, είναι πια πραγματικότητα.
Είναι προφανές ότι το σκηνικό αυτό δίνει σήμερα στην Ελλάδα μια μοναδική ευκαιρία για ένα άλμα στο μέλλον, καλύτερο βηματισμό της οικονομίας μας, αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Η «ψηφιακή Ελλάδα» πρέπει να γίνει εθνικός μας στόχος, με συντεταγμένη στρατηγική για τον Δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, με εκπαίδευση των πολιτών ως προς τις ψηφιακές δεξιότητες. Η ψηφιοποίηση του κράτους θα έχει πολλαπλά οφέλη, θα φέρει διαφάνεια και προσβασιμότητα, αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, λιγότερο χρόνο και κόπο για τους πολίτες κατά τη συναλλαγή τους με το Δημόσιο. Αρκεί να σκεφθεί κανείς πόση ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος θα έφερνε στη χώρα η ψηφιοποίηση των ελληνικών μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων, με τη χρήση εικονικής πραγματικότητας (virtual reality) και αυξημένης πραγματικότητας (augmented reality).
Ο μετασχηματισμός της ψηφιοποίησης γεννά ευκαιρίες, χρειάζεται ωστόσο όραμα και μακροπρόθεσμο σχέδιο, με όρους κοινωνικής και πολιτικής συναίνεσης. Οι πυλώνες της ευρωπαϊκής προσπάθειας - καλύτερη πρόσβαση των καταναλωτών και των επιχειρήσεων σε διαδικτυακά αγαθά, περιβάλλον φιλικό για τα ψηφιακά δίκτυα και τις ψηφιακές υπηρεσίες, η ψηφιοποίηση ως παράγοντας Ανάπτυξης -, θα πρέπει να γίνουν δομικά στοιχεία και για το εγχείρημα στην Ελλάδα. Μια χώρα, στην οποία το 1/3 του πληθυσμού δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ Διαδίκτυο, τη στιγμή που η Τεχνητή Νοημοσύνη επελαύνει σε διεθνές επίπεδο.
Το τρένο της Τεχνολογίας, δεν πρέπει να το χάσουμε. Είναι το όχημα που θα φέρει την πολυπόθητη Ανάπτυξη στον τόπο, που θα μας ταξιδέψει στο μέλλον και τις επαναστάσεις του. Ο κόσμος ετοιμάζεται να δει αυτοκίνητα χωρίς οδηγούς, εμείς θα πηγαίνουμε με το κάρο;
*H κ. Βασιλική Λαζαράκου είναι υποψήφια ευρωβουλευτής με τη Νέα Δημοκρατία, δικηγόρος Αθηνών & Νέας Υόρκης, πρ. αντιπρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.