Το πλέον ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι δεν έχουν βγει τα τελευταία χρόνια πολλά νέα ονόματα στον επιχειρηματικό στίβο. Δεν είδαμε νέους ανθρώπους διατεθειμένους να επενδύσουν, να παλέψουν, να δημιουργήσουν. Με άλλα λόγια, στην αγορά μας υπάρχουν εδώ και χρόνια οι ίδιοι άνθρωποι. Με τη διαφορά ότι οι πιο σημαντικοί απ' αυτούς είναι σε μεγαλύτερη ηλικία από τότε που «έσπαγαν πέτρες». Υπάρχουν ξένοι που δεν υπήρχαν στο παρελθόν. Αλλά δεν είναι αυτό το θέμα.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Απάντηση πρώτη: Δεν υπάρχουν φιλόδοξοι επιχειρηματίες. Απάντηση δεύτερη: Η ελληνική αγορά είναι τόσο αυστηρά ελεγχόμενη από ορισμένους που δεν αφήνει περιθώρια σε νέους παίκτες να αλλάξουν κατηγορία. Απάντηση τρίτη: Η Ελλάδα δεν παρουσιάζει ουσιαστικό επιχειρηματικό ενδιαφέρον για πολλούς διαφορετικούς λόγους. Τρεις διαφορετικές απαντήσεις που θα μπορούσαν η κάθε μία ξεχωριστά ή και όλες μαζί να εξηγήσουν την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα.
Θα πει κάποιος ότι υπάρχουν επενδύσεις και κυρίως την τελευταία τριετία. Σωστά. Αλλά το θέμα μας δεν είναι οι ξένες επενδύσεις ή οι επενδύσεις από ήδη ισχυρούς εγχώριους επενδυτές. Το θέμα είναι ότι σε λίγο καιρό δεν θα υπάρχουν στην Ελλάδα ελληνικές επιχειρήσεις. Από τη στιγμή που δεν εμφανίζονται νέοι παίκτες στο προσκήνιο και υπάρχει ταυτόχρονα έλλειψη διαδοχής σε σημαντικές ελληνικές επιχειρήσεις, τότε αυτές οδηγούνται μοιραία σε χέρια ξένων επενδυτών.
Η αλήθεια είναι ότι η επιχειρηματικότητα κτυπήθηκε στην Ελλάδα μετά από τη χρεοκοπία και ότι οι απανωτές κρίσεις των τελευταίων τριών ετών δεν άφησαν την κυβέρνηση Μητσοτάκη να επικεντρωθεί όσο θα ήθελε στα ουσιαστικά θέματα της Οικονομίας. Όλα αυτά, όμως, δεν ανατρέπουν την πραγματικότητα: Η έλλειψη διάθεσης από νέους ανθρώπους (νέα πρόσωπα) να πρωταγωνιστήσουν στην οικονομική σκηνή, δείχνει ότι η ίδια η χώρα είναι… κουρασμένη.
Πριν από λίγα χρόνια οι πολιτικοί αρχηγοί έψαχναν (και συνεχίζουν να ψάχνουν) να βρουν νέα πρόσωπα για να τα βάλουν στην πολιτική. Τώρα θα πρέπει να ψάχνουμε νέα πρόσωπα και για το επιχειρείν. Αλλά δεν γίνεται έτσι. Τα νέα πρόσωπα είτε υπάρχουν είτε δεν υπάρχουν. Κι εδώ φαίνεται να έχουμε λειψανδρία. Παντού! Και στην πολιτική, και στην οικονομία και στις τέχνες. Αν αυτό δεν είναι μια απόδειξη μιας χώρας που «χάνεται», τι άλλο θα μπορούσαμε, άραγε, να αναφέρουμε ως τέτοιο;
Μακάρι το πρόβλημα να λυνόταν με ένα εγερτήριο! Με πύρινους λόγους στα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων, στις πλατείες, στις Εκκλησιές. Αν ήταν έτσι θα το είχαμε ήδη λύσει. Αυτό που πραγματικά λείπει είναι το κίνητρο! Λείπει το αφήγημα. Ο λόγος για να κινητοποιηθούν οι άνθρωποι και να φτιάξουν πράγματα. Δεν μας συγκινεί πλέον ούτε το καμπανάκι που κτυπάει τη νύκτα δαιμονισμένα στο κατάστρωμα του πλοίο και προειδοποιεί για το ναυάγιο. Οι επιβάτες είναι τόσο κουρασμένοι που δεν έχουν τη διάθεση καν να σηκωθούν από τα κρεβάτια τους για να σώσουν τις ζωές τους…
Θανάσης Μαυρίδης
