Το κύμα της δημευτικής υπερφορολόγησης πρέπει να ανατραπεί άμεσα, οι αγορές μπορούν να ζήσουν και με χαμηλότερα πλεονάσματα, αρκεί να δουν μια κυβέρνηση που να τους εμπνέει εμπιστοσύνη, τονίζει στο liberal.gr, ο Μιχάλης Μασουράκης*.
Σχολιάζοντας το ναρκοθετημένο περιβάλλον μέσα στο οποίο καλείται να κινηθεί η επόμενη κυβέρνηση, ο οικονομολόγος και υποψήφιος ευρωβουλευτής με τη ΝΔ, χαρακτηρίζει ως “θαύμα που έχουμε ανάπτυξη 2% χωρίς κανονική τραπεζική χρηματοδότηση”, με ιδιωτικοποιήσεις και μεταρρυθμίσεις που σέρνονται, τονίζοντας με νόημα “οι νάρκες είναι εδώ, αλλά τα “ναρκαλιευτικά” είναι καθ΄ οδόν”.
Επισημαίνει ότι φτάνει στο τέλος του ο κύκλος του “παρατείνω και προσποιούμαι” (pretend and extend)” της τακτικής δηλαδή του ΣΥΡΙΖΑ “να παίζει με το 3ο Μνημόνιο καθυστερήσεις όπου μπορούσε, όταν δεν φορολογούσε την εργασία και τις επιχειρήσεις”, προσθέτοντας ότι ένα από τα πρώτα μέτρα της νέας κυβέρνησης, είναι να μας ξεκολλήσει από τον πάτο των διεθνών κατατάξεων ανταγωνιστικότητας.
Στη λογική αυτή, αποδίδει και μια από τις αιτίες αποκλιμάκωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, στο γεγονός ότι “οι αγορές βλέπουν πάντα μπροστά, και το μπροστά δεν είναι παρά η προοπτική μιας νέας φιλικής προς τις επενδύσεις διακυβέρνηση”.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Συμμερίζεστε την εκτίμηση ότι η επόμενη κυβέρνηση καλείται να κινηθεί στην οικονομία, σε ένα άκρως δύσκολο εν πολλοίς "ναρκοθετημένο" περιβάλλον από όσα της κληρονομεί η σημερινή; Και αν ναι, ποιες είναι οι πιο επικίνδυνες "νάρκες"; Το ρωτώ γιατί η επόμενη κυβέρνηση θα παραλάβει ένα τραπεζικό σύστημα σε δύσκολη κατάσταση, παγωμένες μεταρρυθμίσεις, μια ατελή έξοδο στις αγορές, συστημικούς κινδύνους όπως το αγκάθι της ΔΕΗ, κ.ο.κ.…
Προφανώς, η σημερινή κυβέρνηση έχει μεγάλη εμπειρία στο pretend and extend. Η πολιτική της με το Τρίτο Μνημόνιο ήταν να παίζει τις καθυστερήσεις εκεί που μπορούσε (όταν δεν φορολογούσε μέχρι δήμευσης την εργασία και τις επιχειρήσεις). Το αποτέλεσμα είναι να έχουν πάει πολλά πράγματα πίσω, με την Επιτροπή να επαναλαμβάνει σε κάθε έκθεση της τις ίδιες και τις ίδιες εκκρεμότητες για το μέλλον, μέχρι την επόμενη έκθεση, κ.ο.κ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι τράπεζες. Ακόμη και σήμερα, δεν προσφέρουν ρευστότητα στην οικονομία. Θα έλεγα ότι είναι θαύμα που έχουμε ανάπτυξη 2% χωρίς κανονική τραπεζική χρηματοδότηση. Αυτό σημαίνει ότι η οικονομία έχει τεράστιες δυνατότητες.
Στην πορεία, βεβαίως, οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιήθηκαν άλλες δύο φορές. Και ακόμη συζητάμε πώς να προστατέψουμε τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, ή, τουλάχιστον, να προτείνονται νέες πλατφόρμες που θα λειτουργήσουν από το Πάσχα και βλέπουμε, και για συστήματα προστασίας της πρώτης κατοικίας για ένα χρόνο, κ.ο.κ. Όλα αυτά είναι στην κατεύθυνση pretend and extend, μέχρι να τα αντιμετωπίσει κάποιος άλλος. Και όταν γίνει αυτό, η τότε αντιπολίτευση θα είναι στα κάγκελα για να ξαναμπεί η χώρα στην κρίση.
Οι «νάρκες» είναι πολλές. Πέραν από τις τράπεζες, η παροχολογία καλά κρατεί και κανείς δεν γνωρίζει σε τι κατάσταση θα παραλάβει τα δημοσιονομικά η επόμενη κυβέρνηση. Οι ιδιωτικοποιήσεις, ακόμη και αυτές που έπρεπε να έχουν κλείσει στο τέλος του 2018 (που δεν έκλεισαν στο τέλος του 2017, στο τέλος του 2016, κλπ.), μάλλον θα πρέπει να περιμένουν μια σοβαρή κυβέρνηση, με φιλοαναπτυξιακό προφίλ για να δούμε αποτελέσματα. Τα καλά νέα, βεβαίως, είναι ότι η νέα κυβέρνηση, πιάνοντας την καυτή πατάτα στα χέρια της, θα αρχίσει να δίνει λύσεις και να κτίζει αξιοπιστία στις αγορές.
Και τότε θα δούμε πολλά πράγματα που τα θεωρούμε σήμερα προβλήματα να λύνονται, όπως την χαμηλή αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας που εμποδίζει τη δραστική μείωση των επιτοκίων, ή την καχεκτική ανάπτυξη και τον χαμηλό βαθμό εξωστρέφειας της οικονομίας, και η οικονομία να απογειώνεται. Οι «νάρκες» είναι εδώ αλλά τα «ναρκαλιευτικά» είναι καθ΄ οδόν…
- Σε αυτή τη λογική, πόσο δύσκολη, αλλά και ταυτόχρονα αναγκαία για τη χώρα είναι μια ανάπτυξη που θα τρέχει με 4% το χρόνο και μάλιστα για χρόνια; Και πως μπορεί αυτό το ζητούμενο να επιτευχθεί;
Μια ανάπτυξη, με ρυθμούς διπλάσιους και τριπλάσιους της ανάπτυξης που προβλέπεται τα επόμενα χρόνια, είναι επιθυμητή. Αλλά δεν είναι οι «νάρκες» που θα την εμποδίσουν. Θα πρέπει να πνεύσει ένας νέος άνεμος στην οικονομία. να πιστέψουμε ότι το αδύνατο δεν είναι παρά μια λέξη, ένα τίποτα (Muhammad Ali). Ότι η χώρα μπορεί και θέλει να καλωσορίσει ξένες επενδύσεις για εγκατάσταση στη χώρα, και όχι μόνο αυτές που γίνονται σήμερα για εξαγορές, συγχωνεύσεις, κλπ. Μόνο τέτοιες αλλαγές θα φέρουν τις συνέργειες (τεχνολογικές, οργανωτικές, κλπ.) που απαιτούνται, για να αρχίσει η οικονομία να τρέχει γρηγορότερα.
Οι ανάγκες για ιδιωτικές επενδύσεις είναι τεράστιες. Και όταν αρχίσουν να γίνονται, και η δημόσια διοίκηση είναι μαζί με τους επενδυτές και όχι απέναντι, τότε η χώρα θα πάρει εμπρός. Και δεν θα χρειάζεται τα δανεικά του παρελθόντος. Οι προϋποθέσεις, βέβαια, είναι να καταφέρουμε, και να πείσουμε ως χώρα, ότι κάτι έχει αλλάξει, ότι η χώρα έχει ξεφύγει από τη μιζέρια της μετριότητας. Και τότε θα δούμε και τη ραγδαία μείωση της ανεργίας, και την αύξηση της συμμετοχής του πληθυσμού στην αγορά εργασίας, και την επιστροφή των παιδιών μας από το εξωτερικό.
Για μένα, ένα από τα πρώτα μέτρα της νέας κυβέρνησης είναι να μας ξεκολλήσει από τον πάτο των διεθνών κατατάξεων ανταγωνιστικότητας, και σε σύντομο χρονικό διάστημα, να γιατρέψει τις παθογένειες. Εξάλλου, γι' αυτό θα εκλεγεί. Για να βάλει τη χώρα σε μια νέα πορεία.
- Σχολιάστε μας τις καθυστερήσεις γύρω από τη 2η μεταμνημονιακή αξιολόγηση. Πιστεύετε ότι παρά τις πολλές εκκρεμότητες, το ποσό των 1 δισ. θα εκταμιευθεί, και η έκθεση της Κομισιόν θα είναι θετική, ελέω και εκλογικής περιόδου;
Οι καθυστερήσεις είναι μεγάλες γιατί είναι αποτέλεσμα στρατηγικής. Η Επιτροπή έχει αποδείξει, σε κάθε στροφή, ότι «βοηθάει» τη χώρα στις δύσκολες στιγμές. Συνεπώς, δεν περιμένω μεγάλες ανατροπές στην πορεία που μας έχει συνηθίσει μέχρι σήμερα. Προφανώς και δεν υπάρχει πιεστική ανάγκη χρημάτων. Και προφανώς οι αγορές δεν θα το δουν και τόσο αρνητικά, μιας και θα δοθούν υποσχέσεις ότι οι καθυστερήσεις είναι (όπως ήταν πάντα!) θέμα χρόνου να αντιμετωπισθούν. Μιας και πρέπει να επικρατεί ρεαλισμός! Βεβαίως, δεν γνωρίζω πως θα το δει το Eurogroup. Αλλά είμαι σίγουρος ότι κάτι θα δοθεί, ίσως όχι όλο το ποσό, αλλά για να σωθούν τα προσχήματα…
- Η αποκλιμάκωση των αποδόσεων των ελληνικών τίτλων, ενισχύει τα σενάρια ότι επίκειται, και άμεσα, η περίφημη έκδοση 10ετούς ομολόγου. Μήπως αυτό που βλέπουν οι αγορές είναι αφενός ότι ο Αλ. Τσίπρας δεν θα τα σπάσει με τους δανειστές, αφετέρου ότι η προεκλογική περίοδος δεν θα είναι μακρά, καθώς και ότι παγιώνεται το προβάδισμα της ΝΔ ; Μήπως δηλαδή βλέπουν το τέλος του πολιτικού κινδύνου;
Οι αγορές βλέπουν πάντα μπροστά. Και το μπροστά δεν είναι παρά η προοπτική μιας νέας φιλικής προς τις επενδύσεις διακυβέρνηση. Βεβαίως, θα μπορούσαν να πέφτουν ταχύτερα οι αποδόσεις, αλλά πολλοί σοβαροί θεσμικοί επενδυτές δεν επενδύουν, από το καταστατικό τους, σε ομόλογα υψηλού κινδύνου, όπως είναι τα ελληνικά. Και η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να πείσει γρήγορα.
Σε κάθε περίπτωση, οι οίκοι αξιολόγησης κρατούν ακόμη στάση αναμονής. Έχουν ήδη αρκετά εκτεθεί με την Ελλάδα στο παρελθόν, και θέλουν να είναι προσεκτικοί. Και, όπως, γνωρίζετε, η οικονομία είναι κλίμα. Και σκληρή δουλειά για να το φτιάξεις, θα πρόσθετα εγώ, για να μην κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας. Οι κίνδυνοι ποτέ δεν τελειώνουν. Αρκεί, όμως, οι επενδυτές και οι επιχειρήσεις να κατανοούν τους κινδύνους για να μπορούν να τους αντιμετωπίσουν.
- Τελικά, ο μεγαλύτερος κίνδυνος όλων των παραπάνω, δεν είναι αυτό το κλίμα που καλλιεργείται για επιβράβευση του μέτριου, της ατιμωρησίας, της επιστροφής στο παρελθόν; Όπως για παράδειγμα, ότι εξακολουθεί να συντηρείται η ψευδαίσθηση ότι το κράτος έχει τη λύση για όλους, για τους συνταξιούχους, τους χαμηλά αμειβόμενους ακόμη και για τις επιχειρήσεις;
Εδώ μπαίνετε στον μεγαλύτερο κίνδυνο. Αυτό ήταν και το πρόβλημα που μας οδήγησε στην κρίση, και δεν πρόκειται να πάμε μπροστά εάν ο κόσμος δεν πεισθεί, με λόγους και πράξεις, ότι πρέπει να πάρει τις τύχες της ζωής του στα χέρια του. Ο κόσμος μέσα στην κρίση συνειδητοποίησε ότι δεν υπάρχουν σταθερές, ότι οι αξίες των ακίνητων δεν πάνε μόνο πάνω, ότι οι συντάξεις μπορούν να κοπούν, ότι η απασχόληση δεν είναι δεδομένη αν δεν στηρίζεται στις αντοχές της οικονομίας, και, τέλος, έχουν πλέον μικρή ανοχή στα ψέματα και τις υποσχέσεις.
Μαθαίνουμε όλοι σιγά-σιγά να εμπιστευόμαστε αυτούς που μιλάνε τη γλώσσα της αλήθειας. Και η αλήθεια είναι ότι χωρίς ιδιωτικές επενδύσεις δεν υπάρχουν ούτε δουλειές, ούτε μισθοί, ούτε εκπαίδευση, ούτε υγεία, ούτε συντάξεις, ούτε βρεφονηπιακή φροντίδα, ούτε τίποτα. Το κύμα της δημευτικής υπερφορολόγησης πρέπει να ανατραπεί άμεσα. Αλλά επειδή είμαστε στη μέγγενη της δημοσιονομικής πειθαρχίας, πρέπει τα έσοδα να κρατηθούν σε υψηλά επίπεδα, τουλάχιστον όσο δεν χαλαρώνουν τα ασφυκτικά υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα.
Προσωπικά, πιστεύω ότι οι αγορές μπορούν να ζήσουν και με χαμηλότερα πλεονάσματα, αρκεί να εμπνέει εμπιστοσύνη μια κυβέρνηση, και να το δείχνει χρόνο-χρόνο, ότι έχει πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα και ακολουθεί το σωστό μίγμα οικονομικής πολιτικής. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο, όταν προωθείται η ανάπτυξη και ανοίγουν νέες δουλειές και δημιουργούνται εισοδήματα, πληρώνονται φόροι και εισφορές και γεμίζουν τα ταμεία, ακόμη με χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές. Και ας μην ξεχνάμε, ότι η μείωση της φορολογίας είναι στην καρδιά της λύσης και του προβλήματος της φοροδιαφυγής, του λαθρεμπορίου, και της αδήλωτης και τζάμπα εργασίας, αλλά, και κυρίως, του μικρού μεγέθους της ελληνικής επιχείρησης, που δεν μπορεί να μεγαλώσει όταν υφίσταται αθέμιτο ανταγωνισμό.
Ο κ. Μιχάλης Μασουράκης είναι Οικονομολόγος. υποψήφιος Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας
