Την ανάγκη, αλλά και την πεποίθησή του ότι η Ελλάδα θα πιάσει το «τρένο» του ψηφιακής εποχής, σημειώνει ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Ο Κυριάκος Πιερρακάκης τονίζει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα έχει ρόλο καταλύτη για την ανάκαμψη και την ανασυγκρότηση της χώρας και προσθέτει ότι η παρούσα κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός πιστεύουν βαθιά στις μεταρρυθμίσεις και διαθέτουν το κατάλληλο σχέδιο.
Παράλληλα, υπογραμμίζει ότι το κράτος θα αποκτήσει ενιαίο, απλούστερο πρόσωπο απέναντι στους πολίτες, αφήνοντας πίσω την εποχή της γραφειοκρατίας και παρέχοντας τα οφέλη της ψηφιοποίησης σε όλους, ακόμα και σ'' αυτούς που δεν έχουν ψηφιακές δεξιότητες.
Συνέντευξη στον Γιάννη Παλιούρη
- Κύριε υπουργέ, κατά την παραλαβή του χαρτοφυλακίου σας κηρύξατε «ψηφιακό ανένδοτο» στη γραφειοκρατία. Την ίδια στιγμή, κοινή είναι η εκτίμηση ότι το ελληνικό Δημόσιο είναι ένα χάρτινο βασίλειο που καταδυναστεύει πολίτες και επιχειρήσεις. Πώς θα υπερβούμε αυτό το εμπόδιο, πώς θα αφήσουμε πίσω μας την εποχή της σφραγίδας;
Με πολλές μικρές νίκες. Απαιτείται σχέδιο και βούληση για να υπερβούμε τις υφιστάμενες συνθήκες, στοιχεία τα οποία έχουμε. Ξεκινάμε μέσα από το αναπτυξιακό νομοσχέδιο και την ίδρυση του Εθνικού Προγράμματος Απλούστευσης Διαδικασιών. Στόχος είναι να απλοποιηθούν όλες οι διαδικασίες που αποκαλούνται «γεγονότα ζωής», από τη γέννηση ενός παιδιού, την εγγραφή στο σχολείο, την εύρεση εργασίας μέχρι την απώλεια ζωής ενός προσώπου, και να ενταχθούν σε ένα ενιαίο σύστημα μέσω της σύσταση του ΕΠΑΔ. Ο πολίτης θα μπορεί ψηφιακά να έχει πρόσβαση σε όσα έγγραφα και δικαιολογητικά χρειάζεται.
- Στους λίγους μήνες ως υπουργός, ποια είναι τα βασικά προβλήματα που έχετε διαπιστώσει; Ο κατακερματισμός των υπηρεσιών, η έλλειψη υποδομών, η απουσία ψηφιακής κουλτούρας στο Δημόσιο, ίσως;
Η βασική δυσκολία έγκειται στη χαρτογράφηση και αποτύπωση της γραφειοκρατίας, σε πρώτο επίπεδο, και μέχρι πρόσφατα στη βούληση να «σπάσεις αυγά». Η παρούσα κυβέρνηση έχει τη βούληση και πλέον καταγράφουμε όλες αυτές τις διαδικασίες, ώστε να τις απλοποιήσουμε. Σε πολύ σύντομο διάστημα οι πολίτες θα αρχίσουν να βλέπουν την επίδραση αυτής της προσπάθειας στη ζωή τους.
- Όταν λέτε σύντομα;
Υπό την ευρεία έννοια, ξεκινήσαμε ήδη. Για παράδειγμα, σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις στο νέο αναπτυξιακό νομοσχέδιο θα συναντήσει κανείς μια σειρά άρθρα για την αδειοδότηση συστημάτων κεραιών. Μπορεί ο πολίτης να θεωρεί ότι πρόκειται για ένα τεχνικό ζήτημα που αφορά τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, ωστόσο η απλοποίηση, η επιτάχυνση και η ψηφιοποίηση της αδειοδότησης είναι αναγκαία συνθήκη για να περάσουμε στην εποχή του 5G. Για τους πολίτες αυτό είναι σημαντικό, ώστε να έχουν πρόσβαση σε ποιοτικές τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες. Γιατί τελικά η πρόσβαση σε τέτοιου είδους υπηρεσίες είναι βασική ανθρώπινη ανάγκη. Για κάθε κλάδο ξεχωριστά θα ακολουθήσουμε αυτή την τακτική, ώστε να κάνουμε τη ζωή των πολιτών απλούστερη και καλύτερη.
- Με ποιον τρόπο, το πέρασμα στην ψηφιακή εποχή θα είναι ουσιαστικό και όχι ένας απλός καλλωπισμός της γραφειοκρατίας με ψηφιακά χαρακτηριστικά;
Αυτό είναι και το ζητούμενο. Το θέμα είναι να επικεντρωθείς στην απλοποίηση των διαδικασιών και όχι στα τεχνολογικά έργα ως αυτοσκοπό. Ο στόχος του ΕΠΑΔ είναι ακριβώς αυτός, να βρούμε τεχνολογικές λύσεις που καταπολεμούν τη γραφειοκρατία.
- Την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου ανακοινώσατε την ίδρυση ενιαίας πλατφόρμας υπηρεσιών του κράτους προς τον πολίτη και τις επιχειρήσεις. Σε τι ακριβώς θα συνίσταται αυτή;
Έχουμε ένα πολύ καλό παράδειγμα, το site gov.uk που έχει δημιουργήσει η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, μέσω του οποίου το κράτος απέκτησε ενιαίο πρόσωπο απέναντι στον πολίτη. Το σύνολο των διαφορετικών υπηρεσιών που το κράτος έδινε ψηφιακά μέσα από υπουργεία, δημόσιες δομές κ.λπ. συγκεντρώθηκε σε μία ενιαία πλατφόρμα. Το ίδιο θα κάνουμε και εδώ, περνώντας όλες τις υπηρεσίες που σήμερα το Δημόσιο παρέχει ψηφιακά στην νέα πλατφόρμα, χτίζοντας παράλληλα και νέες. Ο στόχος μας είναι το κράτος να αποκτήσει ενιαίο πρόσωπο απέναντι στον πολίτη.
- Πότε θα είναι έτοιμη αυτή η ενοποιημένη πλατφόρμα;
Ο πρωθυπουργός ήδη ανακοίνωσε από τη ΔΕΘ ότι τους πρώτες μήνες του 2020 αυτή η πλατφόρμα σε μια βασική της μορφή θα είναι έτοιμη και κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση.
- Σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας προχωρήσατε πριν από λίγες ημέρες στην αναβάθμιση των σχολικών συνδέσεων σε VDSL. Η ένταξη στον πυρήνα της εκπαιδευτικής διαδικασίας μαθημάτων ουσιαστικού τεχνολογικού περιεχομένου αποτελεί προτεραιότητα για πολλές χώρες του κόσμου. Για παράδειγμα, δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι οι αναλφάβητοι του αύριο θα είναι οι μαθητές του σήμερα που δεν μαθαίνουν κώδικα. Υπάρχουν σχέδια για ενίσχυση της εκπαιδευτικής διαδικασίας προς την κατεύθυνση αυτή;
Η κυβέρνηση διαπίστωσε ότι τα σχολεία είχαν παλιές συνδέσεις τύπου ADSL. Παράλληλα, το ελληνικό κράτος είχε δεσμευτεί για την υλοποίηση του προγράμματος ΣΥΖΕΥΞΙΣ ΙΙ, που θα αναβαθμίσει τις ταχύτητες. Δεν θέλαμε να περιμένουμε μέχρι την υλοποίησή του και διαπραγματευτήκαμε με τον πάροχο, στο πλαίσιο της υφιστάμενης οικονομικής συμφωνίας, την αναβάθμιση της ταχύτητας. Είναι μια κατάκτηση και με το ΣΥΖΕΞΙΣ ΙΙ θα έρθουν ακόμα μεγαλύτερες ταχύτητες. Σε ό,τι αφορά τα προγράμματα σπουδών και τις ψηφιακές δεξιότητες, πράγματι έχουμε ανοίξει μια συζήτηση με το υπουργείο Παιδείας και πολύ σύντομα θα είμαστε σε θέση να πούμε περισσότερα πράγματα γι' αυτό.
- Δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες μελέτες αναφέρουν ότι τεχνολογίες όπως το 5G, το ΙοΤ, το Cloud, η Τεχνητή Νοημοσύνη θα δημιουργήσουν τέτοιου είδους disruption στην οικονομία και το επιχειρείν τα επόμενα χρόνια, που ουσιαστικά όποιος μείνει πίσω θα αντιμετωπίσει υπαρξιακό πρόβλημα. Έχουμε ιεραρχήσει τις ενέργειες που πρέπει να κάνουμε προς αυτή την κατεύθυνση;
Αυτό είναι το μεγάλο διακύβευμα. Τη δεκαετία του '80 μιλούσαμε για το τρένο της πληροφορικής που δεν έπρεπε να χάσουμε, αλλά δυστυχώς το χάσαμε, κάτι που αποτυπώνεται σε όλους τους διεθνείς δείκτες, με πιο χαρακτηριστικό τον δείκτη DESI (Digital Economy and Society Index) της Ε.Ε. Ο DESI μας κατατάσσει στην 26η θέση από τις 28 σε όρους ψηφιακής ετοιμότητας. Ερχόμενοι στο σήμερα, η κυβέρνηση ξεκινά γρήγορα με το σχέδιο για να περάσει η χώρα στην εποχή των δικτύων 5ης γενιάς, σχέδιο που θα είναι έτοιμο στο πρώτο τρίμηνο του 2020.
Η προκήρυξη του φάσματος για τα δίκτυα 5G θα ξεκινήσει για κάποιες συχνότητες στα τέλη του 2020, με πλαίσιο ολοκλήρωσης τα μέσα του 2021. Σε ό,τι αφορά άλλες τεχνολογίες αιχμής, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, τα Big Data κ.λπ., η Ελλάδα θα πρέπει να λύσει πρώτα εκκρεμότητες που έρχονται από το παρελθόν. Ωστόσο, θα προχωρήσουμε σε δύο κατευθύνσεις ταυτόχρονα. Αφενός θα κινηθούμε γρήγορα για τη «θεραπεία» χρόνιων προβλημάτων, αφετέρου θα επιταχύνουμε τον βηματισμό μας για να μη χάσουμε ένα ακόμα τρένο.
- Η ψηφιακή εποχή δημιουργεί ευκαιρίες, αλλά κρύβει και παγίδες. Μία από αυτές είναι και οι άνθρωποι που θα μείνουν «πίσω», αυτοί που δεν θα μπορέσουν να συμβαδίσουν με τις αλλαγές, για παράδειγμα οι ηλικιωμένοι. Πώς θα προστατευθούν αυτοί οι άνθρωποι; Πώς θα αποφύγουμε τη δημιουργία «αποσυνάγωγων» της ψηφιακής εποχής;
Έχετε δίκιο. Γι' αυτό τον λόγο άλλωστε ο πρωθυπουργός αποφάσισε τα ΚΕΠ να περιλαμβάνονται στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ώστε και οι άνθρωποι που δεν έχουν ψηφιακές δεξιότητες να απολαμβάνουν επίσης τα οφέλη από ένα απλούστερο και καλύτερο κράτος. Ο στόχος μας είναι να παρέχουμε όλες τις υπηρεσίες ψηφιακά για όσους διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες, αλλά παράλληλα να επενδύσουμε περαιτέρω στα ΚΕΠ ολοκληρώνοντας το όραμα να καταστούν απόληξη του κράτους. Έτσι θα μπορούν όλοι να έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες.
- Ένας ακόμη παγκόσμιος προβληματισμός που συνοδεύει την τεχνολογία είναι η ιδιωτικότητα και η κατάχρηση των προσωπικών δεδομένων μας. Διαθέτουμε το θεσμικό πλαίσιο, τις ασφαλιστικές δικλίδες, για να αντιμετωπίσουμε το συγκεκριμένο ζήτημα;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση τόσο με το GDPR, όσο και με άλλες πρωτοβουλίες έχει λάβει μια σειρά μέτρων τα οποία είναι πολύ πιο ολοκληρωμένα σε σύγκριση με αντίστοιχα μέτρα που έχουν λάβει άλλα κράτη, ακόμα και οι ΗΠΑ. Πρόκειται για ένα μεγάλο ζήτημα, κάτι που είδαμε και στην έκβαση εκλογικών αποτελεσμάτων τα οποία επηρεάστηκαν μέσω της στόχευσης στα προσωπικά δεδομένα των πολιτών. Οι πολιτικές καμπάνιες, αλλά και η διαφημιστική στόχευση «παίζονται» πλέον στον χώρο των δεδομένων. Για εμάς η ασφάλεια τόσο των δεδομένων όσο και των κρίσιμων υποδομών μας είναι προτεραιότητα. Επίσης σημαντική, όμως, είναι η αξιοποίηση των Data, και πρέπει να δούμε πόσα και ποια αυτά θα αξιοποιήσουμε, εφόσον φυσικά είναι ανωνυμοποιημένα, καθώς έχουν μια προστιθέμενη αξία. Τα δεδομένα μπορούν να γίνουν μια πηγή πλούτου για τη χώρα μας εφόσον είναι ασφαλή και ανωνυμοποιημένα και μπορούν να δώσουν από μόνα τους ώθηση στην οικονομία. Στο πλαίσιο αυτό θα αναλάβουμε σχετικές πρωτοβουλίες.
Παράλογο να μην μπορούν να ψηφίζουν οι απόδημοι
Παράλογο χαρακτηρίζει ο Κυριάκος Πιερρακάκης να μην μπορούν οι Έλληνες πολίτες του εξωτερικού, οι οποίοι είναι ήδη εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους, να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα από το μέρος στο οποίο βρίσκονται. Τονίζει, δε, ότι οποιαδήποτε συζήτηση επί του θέματος από όσους διαφωνούν ή βάζουν προσκόμματα είναι τουλάχιστον προσχηματική, αφού η συγκεκριμένη δυνατότητα ήδη δίνεται στις ευρωεκλογές.
- Ερχόμενοι λίγο στην επικαιρότητα και καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία για την ψήφο των αποδήμων, υπάρχει σχεδιασμός για ενδεχόμενη χρήση ηλεκτρονικής ψήφου;
Υπάρχει η εξής αξιωματική συνθήκη. Είναι τουλάχιστον παράλογο να μην μπορούν οι Έλληνες πολίτες, οι οποίοι είναι ήδη εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους, να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα από οποιοδήποτε μέρος στο οποίο βρίσκονται. Τόσα άλλα κράτη έχουν υλοποιήσει την επιστολική ψήφο. Να προσθέσω εδώ ότι αυτή η δυνατότητα ήδη δίνεται στις ευρωεκλογές εντός του πλαισίου της Ε.Ε. Άρα οποιαδήποτε συζήτηση επί του θέματος είναι τουλάχιστον προσχηματική σε σχέση με όσους διαφωνούν ή βάζουν προσκόμματα. Να κατοχυρώσουμε, λοιπόν, αυτή τη δυνατότητα και στη συνέχεια μπορούμε να αξιολογήσουμε πιθανές τεχνολογικές δυνατότητες παροχής ψήφους στους αποδήμους. Οι τεχνολογικές εφαρμογές δεν είναι δύσκολες στο πεδίο αυτό. Για παράδειγμα, η Εσθονία έχει υλοποιήσει σχετικές λύσεις.
- Κλείνοντας, επιτρέψτε μου μια «προβοκατόρικη», τρόπον τινά, ερώτηση. Κάθε νέα ευκαιρία, κάθε νέα εποχή που ανατέλλει, για την Ελλάδα στο τέλος καταλήγει τις περισσότερες φορές ένα ακόμα χαμένο τρένο. Γιατί η δική σας κυβέρνηση θα καταφέρει να πιάσει το τρένο της ψηφιακής εποχής, γιατί θα πετύχει εκεί που άλλοι απέτυχαν;
Η δική μας κυβέρνηση θα πιάσει συνολικά το τρένο της ανάκαμψης και της ανασυγκρότησης της χώρας, με τον ψηφιακό μετασχηματισμό να βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής τη διαδικασίας, έχοντας τον ρόλο καταλύτη για την ανάπτυξη. Έχουμε το σχέδιο, το οποίο ήταν σαφές από τις πρώτες ημέρες με τη μεγάλη ταχύτητα που κινήθηκε η κυβέρνηση, δίνοντας λύσεις σε προβλήματα. Διαθέτουμε σταθερή κοινοβουλευτική πλειοψηφία και άρα κυβερνητική σταθερότητα για την επόμενη τετραετία. Παράλληλα, διαθέτουμε μια κυβερνητική σύνθεση και έναν πρωθυπουργό που πιστεύει βαθιά στην αξία των μεταρρυθμίσεων και στο να μπορέσει η Ελλάδα να φτάσει στο σημείο που της αξίζει.
*Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Παρασκευής 11 Οκτωβρίου
