Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Μια προσέγγιση για μια πιθανή ονομασία για το κράτος των Σκοπίων θα μπορούσε να είναι η ακόλουθη. Σε όλη τη διάρκεια της σχετικής αναζήτησης η λογική που επικρατεί είναι πως δεδομένων των πολλών ετών που μεσολάβησαν δίχως λύση, και που κατά συνέπεια έχει πλέον εδραιωθεί στη διεθνή πολιτική σκηνή η ονομασία «Μακεδονία», μια ενδεχόμενη λύση θα έπρεπε πρωτίστως να έχει δύο χαρακτηριστικά: Πρώτον, να είναι όσο το δυνατόν πιο εύκολα αποδεκτή από την εκεί πλευρά και δεύτερον να προστατεύει και να θωρακίζει παράλληλα την ελληνικότητα του ιστορικού σκέλους του όρου «Μακεδονία».
Το ουσιαστικό πρόβλημα λοιπόν, δεν έγκειται στο κατά πόσο ο γεωγραφικός χώρος της νυν FYROM ήταν κάποτε κομμάτι της Μακεδονίας του Φιλίππου ή του Μ. Αλεξάνδρου. Πράγματι, τα μέρη εκείνα συμπεριλαμβάνονταν στα εδάφη της Μακεδονικής Αυτοκρατορίας. Που βρίσκεται λοιπόν το σημείο τριβής; Βρίσκεται σε μια λανθασμένη αντίληψη των νεοτέρων γενεών -έτσι το διδάχθηκαν άλλωστε- ότι και οι ίδιοι ως λαός και ως κουλτούρα, είναι απόγονοι του Μ. Αλεξάνδρου και μάλιστα αποκλειστικοί! Με απλά λόγια, οι Έλληνες είναι αυτοί που καπηλεύονται την ιστορία και όχι οι σλαβόφρονες/σλαβόφωνοι μαζί με τους Αλβανόφρονες/Αλβανόφωνους!
Δεν χρειάζεται καν να επιχειρηματολογήσουμε σχετικά με την ορθότητα αυτού του ισχυρισμού. Αρκεί μόνο η επισήμανση πως αν οι κάτοικοι της χώρας αυτής είναι Σλάβοι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι Μακεδόνες – εφόσον οι Σλάβοι κατέβηκαν στην Βαλκανική γύρω στο 600 μ.χ. Αν δεν είναι Σλάβοι, τότε τι ακριβώς είναι; Μήπως Έλληνες; Τότε μπαίνουμε σε διαφορετική εθνική εξίσωση με την πιθανότητα η περιοχή να έπρεπε να αποτελεί ελληνική επαρχία!
Ηλίου φαεινότερο ότι δεν υπάρχει η παραμικρή επιγραφή, το παραμικρό αρχαίο μνημείο με σκαλισμένη λέξη (ούτε καν φράση) στα... σλαβικά! Πως είναι λοιπόν δυνατόν για κάποιον που λ.χ. κατοικεί στην Έδεσσα, που έχει ακριβώς στα πόδια του αρχαία μνημεία της περιόδου, έχει την Αρχαία Πέλλα απέναντι του και λίγο δεξιότερα, κάτω από τη Νάουσα, τη Σχολή του Αριστοτέλη, ακριβώς το σημείο δηλαδή που ελάμβαναν χώρα τα μαθήματα και η εκπαίδευση του Μ. Αλεξάνδρου από τον ίδιο τον αρχαίο Έλληνα Φιλόσοφο; Περιττή συζήτηση.
Από την άλλη μεριά, παρά τα αυταπόδεικτα, εξακολουθούμε να έχουμε το πρόβλημα της ονομασίας. Έχουν ειπωθεί ανά τα χρόνια πολλές «πιθανές ονομασίες» οι οποίες όμως επικεντρώνονται είτε στο γεωγραφικό προσδιορισμό είτε στο φυλετικό π.χ. Βόρεια Μακεδονία, Σλαβομακεδονία κ.α. Είναι λάθος! Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στη συνειρμική διαδικασία που προκαλείται σε έναν εγκέφαλο όταν φερειπείν εκφέρει το πρώτο, «Βόρεια Μακεδονία» (συνεπάγεται δηλαδή ότι υπάρχει και νότια, επί ίσοις όροις ιστορικά κλπ, απλά έτυχε να μην είναι ενιαίο κράτος, σαν να λέμε Βόρεια και Νότια Κορέα) ή το δεύτερο «Σλαβομακεδονία» το οποίο προκαλεί αμέσως εσωτερικές αντιδράσεις από τους αλβανόφρονες οι οποίοι λένε «μα εμείς δεν είμαστε Σλάβοι» συν το γεγονός ότι και οι ίδιοι οι Σλάβοι δεν δέχονται το «φυλετικό προσδιορισμό» καθώς θεωρούν τους εαυτούς τους «Μακεδόνες» σκέτο.
Εξαρχής ήταν πασιφανές ότι η όποια λύση θα έπρεπε να δομηθεί περισσότερο με όρους ευφυίας και άρα «έξυπνου κόλπου» παρά με προσπάθεια περαιτέρω ανάλυσης των ιστορικών ή άλλων πτυχών. Άλλωστε, όσο κι αν αναλύσει κανείς πηγαίνοντας «με τον σταυρό στο χέρι», πάλι σε ένα από τα δύο επιμέρους προβλήματα θα κολλήσει η όποια πρότασή του, όπως αυτά εν τάχει αναφέρθηκαν παραπάνω (γεωγραφικό – φυλετικό). Η δύναμη της ελληνικής γλώσσας λοιπόν ειδικά αλλά και γενικότερα είναι το ουσιαστικό πεδίο έρευνας στο δρόμο προς την τελική λύση. Η λεξιπλασία είναι ένα πανίσχυρο όπλο στα χέρια μας.
Στο σημείο αυτό αξίζει να δούμε έναν πολιτικό χάρτη της FYROM: Παρατηρώντας τον χάρτη λοιπόν, εκ πρώτης όψεως δεν ξέρουμε ακριβώς τι ψάχνουμε. Δεν φαίνεται κάτι στο οποίο αξίζει να επικεντρωθούμε. Εδώ ακριβώς όμως, κρύβεται το «έξυπνο κόλπο» που αναζητούμε. Εξ ου και δεν είναι άμεσα αντιληπτό.
ΠΡΟΣΟΧΗ:
1. Από τις περίπου 25 περιφέρειες (districts), οι 9 ή 10 έχουν την κατάληξη -ovo. Μιλάμε για τις περιφέρειες μόνο, διότι αν εισέλθουμε και σε ονομασίες μικρότερων περιοχών ή πόλεων/χωριών, εκεί τα νούμερα με την συγκεκριμένη κατάληξη είναι ακόμα μεγαλύτερα.
2. Παρατηρούμε ότι η κατάληξη -ovo είναι καθολικά αποδεκτή, τόσο σε αλβανόφωνους όσο και σε σλαβόφωνους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επαρχεία Tetovo στα βόρεια, που ως γνωστόν είναι η πλέον «αλβανική».
3. Ακριβώς πάνω από την FYROM έχουμε γειτνίαση με το KOSOVO. Μιλάμε επομένως για μια κατάληξη στις κατά τόπους ονομασίες που την θεωρούν «δική τους», οικεία, μέρος της κουλτούρας τους, την νοιώθουν, την καταλαβαίνουν. Η ΛΥΣΗ ΛΟΙΠΟΝ ΛΕΓΕΤΑΙ «MACEDONOVO».
Τι έχουμε κερδίσει αν αυτό εφαρμοστεί: 1. Εύκολα αποδεκτή και εύπεπτη ονομασία από την γείτονα 2. Όχι σύνθετη. Μία λέξη μόνο. 3. Προστατεύεται πλήρως η Ιστορική ακεραιότητα του όρου ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, καθώς οι δύο λέξεις δεν είναι ίδιες παρότι μοιάζουν, αλλά κατά καμία έννοια το «Macedonovo» δεν υπερκαλύπτει. Έχουμε μια ξεκάθαρη νοητική εκτροπή από το «Macedonia» και έτσι δεν βρίσκεται πλέον στο προσκήνιο. Πουθενά δεν ταυτίζεται με την ελληνική επαρχία. Μια αναζήτηση στο google εύκολα αποδεικνύει πως από πουθενά δεν προκύπτει ταύτιση του όρου με την ελληνική Μακεδονία. 4. Παράλληλα, η κατάληξη από μόνη της, δεν μοιάζει ούτε καν συνειρμικά να έχει κάποια σχέση με την ελληνική γλώσσα.
Τέλος, το μόνο τεστ που αποτελεί πρόκληση για τον καθένα να επιχειρήσει είναι το εξής απλό: Να βάλει τις δύο λέξεις δίπλα δίπλα, ή να πάρει έναν χάρτη και να αλλάξει με μαρκαδόρο την ονομασία της FYROM σε Macedonovo. Kι από κάτω να σημειώσει Macedonia πάνω στη Βόρεια Ελλάδα. Και μετά να απαντήσει στο ερώτημα «ποιος ενοχλείται;» Εμείς; Οι Σκοπιανοί; Κάποιος άλλος; Και γιατί.
Απλή λύση, κατανοητή και ικανή να τους έχει όλους ικανοποιημένους δίχως προστριβές, υποχωρήσεις κι αντιπαραθέσεις.
