Σε πρωτόγνωρες προετοιμασίες μπαίνει πλέον το σύστημα υγείας της χώρας, καθώς ο χειμώνας προμηνύεται ιδιαίτερα δύσκολος φέτος, με το δεύτερο κύμα της πανδημίας να κινδυνεύει να γίνει τσουνάμι, αν δεν καταφέρουμε να περιορίσουμε δραστικά τη διασπορά του ιού, τώρα.
Ο καθηγητής γενετικής του Πανεπιστημίου της Γενεύης Μανώλης Δερμιτζάκης προειδοποιεί για τον δύσκολο χειμώνα που έρχεται, ερμηνεύοντας ως προετοιμασία για τα χειρότερα τις κινήσεις του υπ. Υγείας, για την αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων σε κλίνες εντατικής θεραπείας συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών νοσοκομείων και των ιδιωτικών κλινικών.
Παράλληλα εξηγεί ότι ακόμη, με τις μεταλλάξεις που έχουν καταγραφεί στον ιό, δεν αποδεικνύεται αλλαγή στη συμπεριφορά του, ούτε ως προς τη δυνατότητά του να μεταδίδεται, αλλά ούτε και ως προς τη νοσηρότητα ή τη θνησιμότητα που προκαλεί.
Επιμένει δε, στην ανάγκη τήρησης των μέτρων δημόσιας υγείας για την προστασία μας.
Συνέντευξη στην Άννα Παπαδομαρκάκη
-Η κυβέρνηση δημοσιοποίησε σήμερα την απόφασή της για δυνατότητα χρήσης όλων των κλινών ΜΕΘ από τα στρατιωτικά και τα ιδιωτικά νοσοκομεία, πέραν των κλινών εντατικής των δημοσίων νοσοκομείων. Μάλιστα στα ιδιωτικά, δίνει τη δυνατότητα ανάπτυξης νέων κλινών ΜΕΘ στο 40% της σημερινής δυναμικότητάς τους. Η προετοιμασία αυτή είναι τεράστια. Μήπως προμηνύει τσουνάμι με το δεύτερο κύμα της πανδημίας;
Όντως, εάν δεν μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τα κρούσματα τώρα, σε αυτή τη φάση, η κατάσταση θα χειροτερέψει. Πρέπει τα κρούσματα να πέσουν. Όχι απλά να σταθεροποιηθούν. Γιατί αν φτάσουμε στον Νοέμβριο με 350 κρούσματα την ημέρα, τότε πολύ εύκολα όταν αναγκαστούμε να κλειστούμε μέσα, σε εσωτερικούς χώρους, τότε τα κρούσματα πολύ εύκολα θα γίνουν 1000, 1500...
Αν δεν κόψουμε δραστηριότητες, όταν έρθει ο χειμώνας, αυτός που τρώει έξω θα τρώει μέσα, αυτός που πηγαίνει στη δουλειά δεν θα πηγαίνει αλλού, τα παράθυρα δεν θα είναι ανοικτά, και ο κόσμος θα είναι μέσα και η μετάδοση θα αυξηθεί πάρα πολύ.
Η έκταση του μέτρου, σημαίνει ότι γίνεται προετοιμασία για το χειρότερο. Γιατί είναι όντως πολύ επικίνδυνο να μπούμε με πολλά κρούσματα στο χειμώνα.
- Ο ιός από τις 80.000 μεταλλάξεις που έχουν καταγραφεί στον ΠΟΥ, έχει παρουσιάσει 6 πιο σημαντικές, εκ των οποίων έχουν επικρατήσει οι τρεις νεώτερες. Τι σημαίνει αυτό για την συμπεριφορά του ιού;
Ο ιός προσπαθεί να επιβιώσει όσο πιο πολύ γίνεται. Με την έννοια αυτή, μπορεί να γίνει πιο μεταδοτικός και λιγότερο θανατηφόρος. Καταλήγει λοιπόν μια τέτοια μετάλλαξη να δίνει το ίδιο πλεονέκτημα και στον ασθενή, αλλά και στον ιό.
- Μπορούμε δηλαδή να λέμε ότι οι νέοι τύποι είναι πιο ήπιοι των αρχικών;
Όχι. Είναι πολύ νωρίς ακόμη. Ενδεχομένως να μπορέσουμε να το πούμε, όταν έχουμε συγκεκριμένες μελέτες. Για παράδειγμα μπορούν να γίνουν σε περιοχές που υπάρχει πολύ μεγάλη παρουσία ή απόλυτη παρουσία από ένα συγκεκριμένο στέλεχος. Σε αυτές τις περιοχές θα πρέπει να βλέπουμε διαφορετική θνητότητα από τον ιό, σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, όταν τα συγκρίνουμε.
Υπάρχουν πάρα πολλές μεταλλάξεις που είναι τυχαίες και δεν αλλάζουν ούτε τη θνητότητα ούτε τη μεταδοτικότητα. Άρα το να βλέπουμε μεταλλάξεις που κυριαρχούν σε ορισμένες περιοχές, δεν σημαίνει ότι έχουν κάποιο πλεονέκτημα, μπορεί να είναι κάτι τυχαίο. Μπορεί ένα στέλεχος να επικρατήσει σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθαρά τυχαία, μπορεί να πάρει τη θέση κάποιου άλλου στελέχους. Δεν σημαίνει ότι οι μεταλλάξεις έχουν κάποια λειτουργική διαφορά.
- Υπάρχουν επιδημιολογικά δεδομένα που να δείχνουν διαφορές στα ποσοστά ήπιας, σοβαρής και κρίσιμης νόσησης από τον ιό, στη διάρκεια του χρόνου της πανδημίας;
Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε επιδημιολογικά στοιχεία που να δείχνουν είτε υψηλότερη μεταδοτικότητα ή πιο ήπια συμπτώματα. Υπάρχουν πειράματα που δείχνουν ότι σε κάποια στελέχη υπάρχει μεγαλύτερο ιικό φορτίο και μπορεί να αυξάνεται θεωρητικά η πιθανότητα μετάδοσης όταν το ιικό φορτίο είναι υψηλό. Αυτό όμως, δεν σημαίνει ότι επειδή το παρατηρούμε, είναι και έτσι. Πρέπει να επιβεβαιωθεί και επιδημιολογικά. Απαραίτητη προϋπόθεση, αλλά όχι και αναγκαστική απόδειξη, είναι η παρουσία ενός στελέχους το οποίο υποπτευόμαστε ότι έχει μεγαλύτερη μεταδοτικότητα και ηπιότερη νόσηση, να συνυπάρχει με κλινικά χαρακτηριστικά των ασθενών που να είναι συμβατά. Δηλαδή να έχουμε λιγότερους θανάτους και μεγαλύτερη εξάπλωση. Αν δεν τα έχουμε αυτά είναι πολύ δύσκολο να επιχειρηματολογήσουμε ότι αυτό το στέλεχος μπορεί να φέρει πιο ήπιες καταστάσεις, όμως μεταδίδεται πιο γρήγορα. Αυτά όμως είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθούν, ειδικά σε μια κατάσταση τέτοια όπως η πανδημία, που είναι πολύ δυναμική.
Και είναι και τόσο μικρές οι διαφορές που δεν αλλάζει η στρατηγική που διαχειριζόμαστε τον ιό.
Αυτό που είναι δύσκολο που θα γίνει πιο θανατηφόρο. Γιατί αν συμβεί αυτό, τότε θα είναι πιο δύσκολο να μεταδοθεί και ουσιαστικά αυτοκτονεί - κατά κάποιον τρόπο.
- Άρα συνεχίζουμε με τα γνωστά μέτρα δημόσιας υγείας, μέχρι το εμβόλιο ή το φάρμακο;
Ακριβώς. Δεν έχουμε κανένα στοιχείο για να αλλάξουμε τίποτα. Εξάλλου το βλέπουμε το αποτέλεσμα η θνητότητα έχει μειωθεί λίγο διότι οι ηλικιωμένοι προσέχουν περισσότερο, ενώ επιπλέον έχουμε περισσότερα τεστ που βρίσκουμε περισσότερα κρούσματα.
