Ναι μεν πέφτει το κόστος δανεισμού και χρειάζονται τολμηρές παρεμβάσεις σε σειρά τομέων, αλλά σε μια χώρα που έχει περάσει από δεκαετή κρίση, η κυβέρνηση θα κερδίσει την μάχη αν πετύχει μικρές αλλαγές στην καθημερινότητα, τονίζει στο liberal.gr ο Μάνθος Ντελής από το Montpellier Business School.
Καταπολέμηση γραφειοκρατίας, πιο ανθρώπινη εξυπηρέτηση στο Δημόσιο, λιγότερες ουρές στα νοσοκομεία, καλύτερες συνθήκες στα δημόσια σχολεία, αυτά τα μικρά προβλήματα που καταδειναστεύουν την ζωή των πολιτών, πρέπει να αποδείξει η κυβέρνηση ότι μπορεί να αντιμετωπίσει, όπως λέει ο καθηγητής χρηματοοικονομικής στην γαλλική σχολή.
Στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων, νούμερο ένα προτεραιότητα θεωρεί την τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπου χρειαζόμαστε πανεπιστήμια ανοικτά, χωρίς καταλήψεις, με ξενόγλωσσα προγράμματα για φοιτητές απ' όλο τον κόσμο, σε συνδυασμό με ένα ελληνικό Silicon Valley, όπου θα προσκαλούνται ξένοι κολοσσοί να ανοίξουν παραρτήματα, και όπου θα εργάζονται Ελληνες φοιτητές.
Σχολιάζοντας το φορολογικό νομοσχέδιο που βγαίνει σήμερα σε διαβούλευση, αλλά και το γεγονός ότι δεν προβλέπονται ελαφρύνσεις για τα μεσαία εισοδήματα, απαντά ότι πέρα από την αισιοδοξία σε ψυχολογικό επίπεδο, στο πραγματικό εισόδημα ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει - δεν θα μπορούσαν άλλωστε μέσα σε τρεις μήνες- προσθέτοντας ωστόσο ότι πέραν της ανάπτυξης υπάρχει και η κατανομή του πλούτου, και βασικό στοίχημα για την κυβέρνηση θα είναι η μείωση τω οικονομικών ανισοτήτων.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Σήμερα δίνεται στη δημοσιότητα το φορολογικό νομοσχέδιο. Και μπορεί οι φόροι να έχουν μειωθεί στα εισοδήματα των χαμηλόμισθων, και πολύ πιο δραστικά σε εκείνα των ελεύθερων επαγγελματιών, ωστόσο για τα μεσαία εισοδήματα τα οποία φέρουν και το μεγαλύτερο βάρος, δεν υπάρχουν αισθητές ελαφρύνσεις. Αν δεν υπάρξουν δραστικές μειώσεις φόρων στα μεσαία εισοδήματα, μήπως το θετικό κλίμα για την αλλαγή κυβέρνησης και η αισιοδοξία που υπάρχει σε ψυχολογικό επίπεδο, αρχίσουν να υποχωρούν ;
Πέρα από την αισιοδοξία σε ψυχολογικό επίπεδο, ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει στο πραγματικό εισόδημα-και δεν θα μπορούσαν άλλωστε γιατί ο χρόνος από τις εκλογές είναι ελάχιστος.
Η οικονομική ανισότητα ή η αίσθηση που υπάρχει για αυτή είναι ο βασικός λόγος που ανεβοκατεβάζει κυβερνήσεις. Αυτό θα είναι και το βασικό πεδίο κρίσης της κυβέρνησης στο τέλος της τετραετίας. Η μεσαία τάξη είναι ο μέσος ψηφοφόρος και αν τον χάσεις δεν θα επανεκλεγείς.
Το λεγόμενο inclusive growth (ανάπτυξη που θα την καρπωθεί η μεσαία τάξη και τα χαμηλότερα εισοδήματα) είναι το πιο σημαντικό επίτευγμα της οποιαδήποτε κυβέρνησης όταν στις δυτικές κοινωνίες η οικονομική ανισότητα αυξάνεται.
Τα αποτελέσματα του ελληνικού και του βρετανικού δημοψηφίσματος και η επικράτηση πολλών λαϊκίστικων φαινομένων σε Ευρώπη και Αμερική έχουν να κάνουν με την αύξηση της ανισότητας ή την αίσθηση (σωστή ή λανθασμένη) που υπάρχει γι' αυτή την αύξηση.
Τι δείχνει το γεγονός ότι από την αρχή του έτους έως τον Σεπτέμβριο, τα «φρέσκα» ληξιπρόθεσμα χρέη έφτασαν μια ανάσα από τα 5 δισ. ευρώ ;
Δείχνει δύο πράγματα. Πρώτον υπάρχουν επιχειρήσεις που συνεχίζουν να υποφέρουν και δεν μπορούν να αποπληρώσουν τις οφειλές τους δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο κόκκινων δανείων.
Δεύτερον οι θεσμικές ανεπάρκειες, κυρίως στα ζητήματα των δικαστικών καθυστερήσεων και της ανεπάρκειας της νομοθεσίας για προστασία των πιστωτικών ιδρυμάτων σε πολύ συγκεκριμένα ζητήματα, δημιουργούν στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Αυτές οι ανεπάρκειες είναι ανεξάρτητες από τις τραπεζικές χρεώσεις (πχ σε συναλλαγές), οι οποίες είναι απαράδεκτές. Απαράδεκτο όμως είναι και να μην προστατεύονται οι τράπεζες από στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Το φορολογικό νομοσχέδιο φέρνει ελαφρύνσεις 1,2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 600 εκατ. ευρώ αφορούν μέτρα υπέρ των επιχειρήσεων. Πιστεύετε ότι αυτά θα μεταφραστούν σε αύξηση μισθών, θέσεις εργασίας ή θα τα καρπωθούν οι ίδιες οι επιχειρήσεις;
Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι συμβαίνουν και τα δύο. Αυξάνεται η απασχόληση και, σε ένα βαθμό οι μισθοί, αλλά αυξάνονται περισσότερο οι μισθοί των επιχειρηματιών. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό αρκεί να έχουμε αύξηση των επενδύσεων.
Στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων βλέπουμε τομές, όπως η κατάργηση της μονιμότητας για τους νεοπροσλαμβανόμενους στη ΔΕΗ, αλλά και τη ρύθμιση που επιτρέπει στους ΟΤΑ να χρησιμοποιούν ιδιώτες στην αποκομιδή απορριμμάτων. Ποιοι άλλοι τομείς προσφέρουν ώριμες ευκαιρίες για ριζοσπαστικές αλλαγές ;
Πρώτα και κύρια η τριτοβάθμια εκπαίδευση. Χρειαζόμαστε πανεπιστήμια ανοιχτά, χωρίς καταλήψεις, με ξενόγλωσσα προγράμματα που θα απορροφούν φοιτητές από όλο τον κόσμο και θα τους επιβάλλουν δίδακτρα. Χρειαζόμαστε πανεπιστήμια όπου όλες οι λειτουργικές αποφάσεις (μισθολόγιο, προσλήψεις, φοιτητές κλπ.) θα λαμβάνονται από τα τμήματα, τα οποία θα αξιολογούνται και θα ανταμείβονται για αυτές τις αποφάσεις.
Χρειαζόμαστε ένα ελληνικό Silicon Valley, όπου θα προσκαλούνται ξένοι κολοσσοί να ανοίξουν παραρτήματα με χαμηλή φορολογία και όπου οι πανέξυπνοι Έλληνες φοιτητές θα εργάζονται με υψηλά εισοδήματα.
Χρειαζόμαστε μια γεωργική οικονομία προϊόντων υψηλής ποιότητας με ένα πανίσχυρο (με τη θετική έννοια) συνεταιριστικό κίνημα που θα προσδίδει αξία στο υπέροχο ελληνικό προϊόν.
Χρειαζόμαστε ανάπτυξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων στον τουρισμό, τη ναυτιλία και φυσικά την ενέργεια, με σεβασμό στο περιβάλλον. Και άλλα πολλά.
Επίσης θέλω να σας πω, ότι οι μάχες κερδίζονται στα μικρά προβλήματα της καθημερινότητας. Ναι μεν πέφτει το κόστος δανεισμού και χρειάζονται τολμηρές παρεμβάσεις σε μια σειρά τομέων, αλλά σε μια χώρα που έχει περάσει από δεκαετή κρίση, ο παράγοντας που θα κερδίσει τη μάχη είναι οι μικρές αλλαγές στην καθημερινότητα: Καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, πιο ανθρώπινη εξυπηρέτηση στο Δημόσιο, λιγότερες ουρές στα νοσοκομεία, καλύτερες συνθήκες στα δημόσια σχολεία, λιγότερη ταλαιπωρία στις Δημόσιες Υπηρεσίες, αύξηση των θέσεων στους παιδικούς σταθμούς.
Βλέπετε όλοι οι υπουργοί τρέχουν με τον ίδιο ρυθμό ή όχι ;
Όχι δεν τρέχουν με τον ίδιο ρυθμό. Το Υπουργείο Οικονομικών φαίνεται αποτελεσματικό. Το Υπουργείο Ανάπτυξης είναι νευραλγικής σημασίας και πρέπει να εμβαθύνει στην ουσιαστική αποκέντρωση της αναπτυξιακής διαδικασίας και στο σχεδιασμό ενός χάρτη συγκριτικών πλεονεκτημάτων.
Το Υπουργείο Παιδείας πρέπει να τρέξει το κυβερνητικό πρόγραμμα πολύ πιο γρήγορα αν πρόκειται να δούμε αποτελέσματα στον σημερινό πολιτικό κύκλο. Αυτή τη στιγμή, ιδιαίτερα σε ότι αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση, φαίνεται να παλινωδεί μεταξύ επιθυμίας και πολιτικού κόστους. Το ζήτημα των πανεπιστημίων είναι πολύ σοβαρό και μπορεί να δώσει μεγάλη ώθηση στο ΑΕΠ.
Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχει καλές ιδέες, περιμένουμε τις πράξεις ιδιαίτερα στην αποφυγή της απευθείας διαπροσωπικής επαφής του πολίτη με τη δημόσια διοίκηση.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης πρέπει να δώσει σοβαρές λύσεις στα ζητήματα των καθυστερήσεων. Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης δεν μου φαίνεται σχετικός με το αντικείμενο και ασχολείται σχεδόν καθημερινά στα κανάλια με θέματα που δεν αφορούν την αγροτική ανάπτυξη (σε αυτό φταίνε και οι δημοσιογράφοι).
Είναι πολλά μαζεμένα και οι μεγάλες θεσμικές αλλαγές πρέπει να γίνουν τον πρώτο χρόνο ώστε να εφαρμοστούν και να αποδώσουν.
Στο μέτωπο των επιτοκίων, χθες είχαμε νέο δανεισμό της Ελλάδας σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, καθώς το επιτόκιο στα τρίμηνα έντοκα βρέθηκε στο -0,08%. Ενα ακόμη "ορόσημο" για την Ελλάδα που στέλνει σήμα βελτίωσης της εμπιστοσύνης απέναντι στα ελληνικά assets ;
Υπάρχουν θετικές προσδοκίες που αφορούν το προεκλογικό πρόγραμμα της κυβέρνησης.
Το πιο σημαντικό είναι ότι με αυτό το κόστος δανεισμού μπορεί να αποκλιμακωθεί το χρέος και να ενισχυθεί η διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας για ριζική αναθεώρηση όλων των παραδοχών γύρω από την βιωσιμότητα του χρέους, άρα και των πλεονασμάτων. Περιμένω ότι η Ευρώπη θα σταθεί αλληλέγγυα στην περίπτωση που υπάρχουν οικονομικές επιτυχίες και μάλιστα πιο γρήγορα από το 2021.
Το στοίχημα των επιτοκίων μοιάζει κερδισμένο. Το μεγάλο ωστόσο στοίχημα αφορά στην ανάπτυξη. Υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να κερδηθεί ;
Το οικονομικό επιτελείο φαίνεται καλά διαβασμένο. Πάντα όμως η ανάπτυξη είναι μια σύνθετη διαδικασία. Στην Ελλάδα απαιτούνται τομές σε όλους τους τομείς.
Ο συντονισμός του κυβερνητικού έργου και η ταχύτητα και η αποτελεσματικότητα της εκπόνησής του φέρουν τα κλειδιά της ανάπτυξης. Σας έδωσα ήδη παραδείγματα με τομείς όπου μπορούμε να δούμε θεαματικά άλματα, αλλά ήδη υπάρχουν καθυστερήσεις.
Πέραν της ανάπτυξης υπάρχει και η κατανομή του πλούτου. Αν η ανάπτυξη δεν είναι ισομερής για το σύνολο του πληθυσμού, τότε η κυβέρνηση θα έχει τεράστια φθορά. Αυτό δεν αφορά μόνο την επιδοματική πολιτική αλλά και τη μείωση της ανεργίας και την αμοιβή της εργασίας.
Η συζήτηση δεν αφορά μόνο την κυβέρνηση αλλά και την αντιπολίτευση. Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΚΙΝΑΛ πρέπει να αποκαταστήσουν τη σχέση τους με τον κόσμο της γνώσης. Οι ιδέες τους μαραζώνουν σε κουτιά άλλων εποχών. Ας το σκεφτούν για να πιέσουν προς τη σωστή κατεύθυνση και να καρπωθούν τα πολιτικά οφέλη.
