Του Κυριάκου Αθανασιάδη
Σήμερα συνομιλούμε με τον Ηλία Γιαννουλόπουλο, βιβλιοπώλη που ζει μόνιμα και δραστηριοποιείται στη Σάμο. Μιλάμε για το μεταναστατευτικό-προσφυγικό θέμα, την κατάσταση που επικρατεί στο νησί και αυτά που πρέπει να γίνουν. Τον ευχαριστώ θερμότατα για τον χρόνο του. Όπως και εσάς για τις κοινοποιήσεις αυτής της συνέντευξης.
* * *
— Αγαπητέ κύριε Γιαννουλόπουλε, ζείτε στη Σάμο. Είστε μόνιμος κάτοικος εκεί και επιχειρηματίας. Θέλετε να μας πείτε με τι ασχολείστε;
Η.Γ.: Η οικογένειά μου βρέθηκε στη Σάμο το 1916 προκειμένου να αναλάβει τη διανομή Τύπου στο νησί. Ο ιδιοκτήτης του πρακτορείου Τύπου είχε καταγωγή από την ορεινή Αρκαδία, οπότε έστειλε συγγενείς και φίλους σε διάφορα σημεία της Ελλάδος προκειμένου να γίνουν τοπικοί υποπράκτορες. Την πρακτόρευση Τύπου την είχαμε μέχρι και το 2012. Παράλληλα η οικογένειά μου εξέδιδε την τοπική εφημερίδα «Σαμιακή» για 58 χρόνια. Η οικονομική κρίση, αλλά και η κρίση στον Τύπο, άλλαξε κατά πολύ τα δεδομένα. Πλέον, διατηρώ Κέντρο Τύπου στην πόλη της Σάμου, εξακολουθώντας έτσι να κρατάω επαφή με τον έντυπο ελληνικό και διεθνή Τύπο.
— Πολύ ωραία. Πείτε μας, παρακαλώ, τι μόνιμο πληθυσμό έχει το νησί; Και πόσοι περίπου το επισκέπτονται κατά τη θερινή περίοδο, είτε Σαμιώτες που ζουν αλλού είτε παραθεριστές;
Η.Γ.: Το νησί έχει πληθυσμό περίπου 35.000 κατοίκους. Η πόλη, και πρωτεύουσα του νησιού, έχει 10.000 κατοίκους. Στον αριθμό αυτό συμπεριλαμβάνεται και ο πληθυσμός της παλιάς πόλης, του Άνω Βαθέος, το οποίο πλέον έχει ενοποιηθεί με τη νέα πόλη. Σε ετήσια βάση, μόνο με πτήσεις charter, επισκέπτονται το νησί 120.000 τουρίστες. Γενικά η Σάμος έχει εντελώς άλλη εικόνα το καλοκαίρι σε σχέση με τον χειμώνα. Και το σενάριο το οποίο αντιμετωπίζουμε πάντα είναι να συζητάμε με επισκέπτες που έρχονται για πρώτη φορά στη Σάμο και ξαφνιάζονται από την τουριστική δυναμική του νησιού. Θα σου αναφέρω ένα πολύ ενδιαφέρον στατιστικό στοιχείο: Βάσει δημοσκόπησης μεγάλου τουριστικού πρακτορείου, η Σάμος είναι σε εθνικό επίπεδο ο #1 τουριστικός προορισμός σε επαναλαμβανόμενους τουρίστες. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως υπάρχουν ξένοι οι οποίοι επισκέπτονται τουλάχιστον μία φορά τη Σάμο κάθε καλοκαίρι σε βάθος τριάντα και σαράντα ετών. Μάλιστα, φέτος υπήρξε ζευγάρι ηλικιωμένων Δανών που απεβίωσαν με διαφορά έξι μηνών την προηγούμενη χρονιά και επιθυμία τους ήταν οι στάχτες τους να διασκορπιστούν σε μία παραλία της Σάμου. Οι ομορφιές του νησιού, μα περισσότερο οι ντόπιοι, είναι οι παράγοντες εκείνοι που κάνουν κάποιον να δένεται με έναν ξένο τόπο.
— Έχει μειωθεί ο αριθμός των παραθεριστών στο νησί αφότου η Σάμος άρχισε να υποδέχεται μετανάστες και πρόσφυγες;
Η.Γ.: Περάσαμε στην αρχή μία πολύ δύσκολη περίοδο. Τα πρώτα χρόνια της μεταναστευτικής κρίσης, δυστυχώς δεν είχε προβλεφθεί σχέδιο διαχείρισης της κρίσης για τον τουρισμό. Το κόστος ήταν μεγάλο. Πιστεύω πως το υπουργείο Τουρισμού θα έπρεπε να δείξει ιδιαιτέρως μεγάλη ευαισθησία στο πρόβλημά μας και να επενδύσει σε στρατηγικό σχεδιασμό της προστασίας μας από τη δυσφήμιση και την παραπληροφόρηση λόγω του μεταναστευτικού. Υπήρχαν τουρίστες οι οποίοι νόμιζαν, με όλα αυτά που άκουγαν στα διεθνή μέσα, πως θα έρθουν στη Σάμο και θα υπήρχε κίνδυνος να τους κλέψουν και να τους βιάσουν. Ή, ακόμα χειρότερα, πως θα πήγαιναν σε παραλίες για μπάνιο και θα έπρεπε να προσέχουν μην τυχόν και πέσουν πάνω σε πτώματα μεταναστών-προσφύγων. Μιλάμε για εξωφρενικά πράγματα.
Τα δύο τελευταία χρόνια υπάρχει ανοδική τάση στις αφίξεις τουριστών. Για όσους δεν γνωρίζουν το νησί μας, να σημειώσω κάτι βασικό: Η Σάμος είναι ένα από τα μεγαλύτερα νησιά του Αιγαίου. Υπάρχουν σημαντικά τουριστικά θέρετρα όπως το Πυθαγόρειο, το Κοκκάρι, τα Βοτσαλάκια και τα τελευταία χρόνια και το Καρλόβασι. Υπάρχει περίπτωση να επισκεφτεί κάποιος τη Σάμο και να μη βρει ΟΥΤΕ ΕΝΑΝ πρόσφυγα-μετανάστη. Το πρόβλημα εστιάζεται στην πόλη της Σάμου, εκεί όπου βρίσκεται το hot spot. Έτσι λοιπόν, η αύξηση αφίξεων που ανέφερα παραπάνω αφορά το υπόλοιπο νησί. Στην πόλη μας δυστυχώς το μεταναστευτικό έχει δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στον τουρισμό. Θα σου πω όμως κάτι: Μιλάω συστηματικά με επισκέπτες, ειδικά Ευρωπαίους. Κανείς δεν μου έχει πει πως έχουν επηρεαστεί οι διακοπές του από το μεταναστευτικό. Ας μην ξεχνάμε πως οι περισσότεροι εξ αυτών, των επισκεπτών, ζουν σε πόλεις πολυπολιτισμικές, οπότε έχουν συνηθίσει να κυκλοφορούν σε χώρους με κόσμο διαφόρων εθνικοτήτων. Το μεγαλύτερό μας πρόβλημα είναι ο φόβος που καλλιεργείται και αποτρέπει κόσμο να επισκεφτεί την πόλη μας. Μία πόλη η οποία διαθέτει σημαντικά αξιοθέατα, όπως λ.χ. αρχαιολογικό μουσείο, μουσείο οίνου, την παλιά πόλη και διάφορα άλλα.
—Πόσοι είναι περίπου οι πρόσφυγες-μετανάστες που ζουν στο νησί;
Η.Γ.: Αυτή τη στιγμή, περίπου 7.000.
— Αυτός είναι ένας αριθμός που συχνά-πυκνά αλλάζει, ανάλογα με τις «ροές» όπως συνηθίσαμε να τις λέμε;
Η.Γ.: Τον τελευταίο χρόνο, δυστυχώς ο αριθμός κυμαίνεται σε αυτά τα υψηλά επίπεδα.
— Πού μένουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι; Και, από όσο ξέρετε, υπό ποίες συνθήκες;
Η.Γ.: Το hot spot είχε προδιαγραφές για τη φιλοξενία 700 ατόμων. Αυτή τη στιγμή υπάρχει δεκαπλάσιος κόσμος. Ο οποίος δεν χωράει στις εγκαταστάσεις του hot spot. Αυτό σημαίνει πως στις γύρω περιοχές αρχικά αναπτύχθηκαν σκηνές προκειμένου αυτός ο κόσμος να μπορεί κάπου να κοιμηθεί. Αρχικά τις σκηνές τις αγόραζαν οι ίδιοι, Κάπως έτσι, βρέθηκε η αγορά της Σάμου να πουλάει σκηνές, τόσες που δεν είχε πουλήσει τα τελευταία 30 χρόνια. Σταδιακά οι ΜΚΟ που ήρθαν στο νησί προμήθευαν τους πρόσφυγες-μετανάστες με σκηνές. Πλέον, έχουμε περάσει σε άλλο στάδιο: Στην κατασκευή, πέριξ του hot spot, μίας παραγκούπολης. Με υλικά αγορασμένα, με παλέτες που βρίσκουν εδώ κι εκεί, με κλεμμένα υλικά από οικοδομές… Φίλος μου εργολάβος είχε αναλάβει δημόσιο έργο στην πόλη. Ξαφνικά διαπίστωσε πως του είχαν κλαπεί τα ξύλα. Δεν μιλάμε για μικρό όγκο. Άρχισε να ρωτάει και τελικά κατέληξε στην παραγκούπολη, όπου διαπίστωσε πως κάποιοι με τα ξύλα του είχαν κατασκευάσει σπιτάκια τα οποία ενοικίαζαν σε άλλους μετανάστες-πρόσφυγες. Σου ακούγονται εξωφρενικά, Κυριάκο, όλα αυτά, αλλά όντως συμβαίνουν. Σε σχολείο που έχει ΜΚΟ, προ ολίγων ημερών μαθητής πήγε με την καταφαγωμένη τσάντα του ζητώντας να του δώσουν μία άλλη: κατά τη διάρκεια του ύπνου του του την είχαν φάει ποντίκια. Ο χαρακτηρισμός «τραγικός» είναι πολύ επιεικής για να περιγράψει αυτή την κατάσταση.
— Οπότε υπάρχουν και παιδιά ανάμεσα στους πρόσφυγες και τους μετανάστες που ζουν στο νησί. Πηγαίνουν όλα σχολείο; Εάν ναι, σε τι γλώσσα γίνονται τα μαθήματα;
Η.Γ.: Και βέβαια υπάρχουν παιδιά. Περίπου 1.000. Κάποια από αυτά πάνε στο σχολείο το ελληνικό. Κάποια άλλα, κάνουν μαθήματα σε σχολεία που έχουν δημιουργήσει διάφορες ΜΚΟ, όπου εκεί κάνουν μαθήματα και στα αγγλικά. Τα παιδιά αποτελούν την πονεμένη ιστορία του μεταναστευτικού. Πάντως να ξέρεις κάτι: με συγκινεί που βλέπω πιτσιρίκια να μπαίνουν στο κατάστημά μας και να προσπαθούν να μιλήσουν στα ελληνικά. Κάποια μάλιστα εξ αυτών, που έχουν μείνει εδώ μεγάλο χρονικό διάστημα, τα μιλάνε και σε πολύ καλό επίπεδο.
— Ποιες οργανώσεις δραστηριοποιούνται στο νησί για τη στήριξη των προσφύγων και των μεταναστών; Πόσα είναι πάνω-κάτω τα μέλη τους;
Η.Γ.: Αυτή τη στιγμή δραστηριοποιούνται περίπου 15 ΜΚΟ. Τουτέστιν περίπου 500 άτομα. Άλλοι εξ αυτών μόνιμοι υπάλληλοι και άλλοι εθελοντές που έρχονται και παρέρχονται ανά δύο με τρεις μήνες
— Μάλιστα. Λοιπόν, αντιμετωπίζετε προβλήματα στο νησί από τους πρόσφυγες-μετανάστες που ζουν εκεί; Εάν ναι, ποια είναι τα βασικότερα;
Η.Γ.: Όλο αυτό που ζούμε, άλλαξε με ταχύτατο και βίαιο τρόπο την καθημερινότητά μας. Αρκούν στα 7.000 άτομα να υπάρχουν 100 παραβατικοί που μπορούν πολύ εύκολα να αναστατώσουν μία ήσυχη κοινωνία η οποία είχε μάθει πάντα να έχει τους δικούς της ρυθμούς: είχαμε μάθει να αφήνουμε τα αυτοκίνητά μας ανοιχτά, τα ψώνια μας πάνω στο δίκυκλο, τα καταστήματά χωρίς security. H μικροπαραβατικότητα ζει και βασιλεύει. Και η αδυναμία διαχείρισης και αντιμετώπισής της, καταλαβαίνεις πως αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αιτίες που ο ντόπιος πληθυσμός εξωθείται στα άκρα. Έχει συμβεί στο κατάστημά μας να έχουμε κρούσμα κλοπής, να πάμε στο δικαστήριο, να καταδικαστεί ο ένοχος μετανάστης με κάποιους λίγους μήνες με αναστολή και το ίδιο το απόγευμα να είναι και πάλι στο μαγαζί σου για να ψωνίσει. Ε, εντάξει, δεν είναι ό,τι πιο λογικό όλο αυτό το σκηνικό.
— Γενικά πώς αντιμετωπίζονται αυτά τα προβλήματα της μικροπαραβατικότητας; Και από ποιους;
Η.Γ.: Αστυνομία και Λιμενικό κάνουν τα πάντα για να μας προστατεύσουν. Δυστυχώς όμως είναι πολύ λίγοι. Και η κυβέρνηση οφείλει να καταλάβει πως χρειαζόμαστε επιπλέον προστασία. Θα σου πω την προσωπική μου εμπειρία. Όποτε έχω χρειαστεί βοήθεια από την Αστυνομία, είναι πάντα δίπλα μου. Και μάλιστα άμεσα. Και με τη βοήθειά τους έχουμε καταφέρει να εξιχνιάσουμε το συντριπτικό ποσοστό των κλοπών στην επιχείρησή μου. Πολλές φορές πρόκειται για μικροπράγματα. Αλλά, να σου πω κάτι ακόμα: οφείλουμε να κάνουμε τα πάντα προκειμένου οι «προβληματικοί» να καταλάβουν πως εδώ που ήρθαν δεν μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν. Επιπλέον, πρέπει να προστατευτούμε και μεταξύ μας οι συνάδελφοι. Αν αδιαφορείς, κάποια στιγμή θα κλέψουν ξανά και εσένα αλλά και τον διπλανό σου.
Σε όλο αυτό όμως, υπάρχει και η άλλη οπτική γωνία: Υπάρχουν επιχειρήσεις που υπήρξαν θύματα κλοπών. Πολλάκις. Ε, από ένα σημείο και μετά αρνούνται να δεχτούν στο κατάστημά τους μετανάστες-πρόσφυγες. Πριν από λίγες μέρες, περπατούσα στον εμπορικό δρόμο. Πετυχαίνω ένα ζευγάρι έξω από ένα μαγαζί με γυναικεία ενδύματα. Με φωνάζει η κοπέλα, μου δίνει δέκα ευρώ και μου ζητάει να μπω και να της αγοράσω ένα φόρεμα που είχε σε σταντ ο μαγαζάτορας έξω από το μαγαζί. Επειδή δεν την άφηναν να μπει μέσα.
Οι ισορροπίες, Κυριάκο, είναι πολύ λεπτές και το μεταναστευτικό φαινόμενο απίστευτα πολυσύνθετο. Όποιος το μελετά επιφανειακά, εύκολα μπορεί να βρεθεί στο ένα ή στο άλλο άκρο.
— Έχετε αντιληφθεί ομάδες του ντόπιου πληθυσμούς που «παίρνουν τον νόμο στα χέρια τους»;
Η.Γ.: Εντάξει… κάποιοι μπορούν να ξεφύγουν και να γράψουν καμιά κουβέντα παραπάνω στα social media, αλλά μέχρι εκεί. Στο συντριπτικό μας ποσοστό η στάση μας ήταν, είναι και θα είναι υποδειγματική και ανθρώπινη. Ειδικά στην αρχή του φαινομένου, όταν ήμαστε μόνοι, η τοπική κοινωνία έδειξε αντανακλαστικά στήριξης αυτών των ανθρώπων, μοναδικά.
— Υπάρχουν γενικώς στη Σάμο ακροδεξιές-εθνικιστικές ομάδες που δημιουργούν προβλήματα;
Η.Γ.: Όχι. Κατηγορηματικά.
— Οι κάτοικοι γενικώς τι λένε για όλα αυτά; Έχουν αποδεχτεί την κατάσταση και πιστεύουν ότι θα διαρκέσει πολλά χρόνια ακόμη; Θέλουν να μείνει ένας μικρός και συγκεκριμένος αριθμός ξένων μόνο στο νησί; Ή τι άλλο;
Η.Γ.: Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η ύπαρξη ενός μικρού hot spot και τόσου υπερπληθυσμού μέσα στην πόλη. Το βασικά μας αιτήματα είναι αποσυμφόρηση και άμεση μετεγκατάσταση σε περιοχή εκτός αστικού ιστού. Αυτή τη στιγμή ετοιμάζεται το νέο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης έξω από την πόλη. Υπήρχαν έντονες διαμαρτυρίες. Ήταν ακόμα πιο έντονες όταν ακούστηκε το σενάριο μετεγκατάστασης του ΚΤΥ σε χωριό με 1.000 κατοίκους. Κάτι που θα ήταν εγκληματικό. Τελικά, βρέθηκε χώρος ανάμεσα στην πόλη και το χωριό Μυτιληνιούς. Βέβαια, ΟΠΟΥΔΗΠΟΤΕ και να κατασκευαζόταν το νέο ΚΥΤ, ήταν δεδομένο πως θα υπάρχει διαμαρτυρία. Ακόμα και στην κορυφή του Κέρκη, ε, κάποιος θα βρισκόταν και θα σήκωνε πλακάτ για τη μη μετεγκατάστασή του στην εκεί περιοχή. Το δέχομαι πως, οπουδήποτε και να πήγαινε το ΚΥΤ, θα υπήρχε κόστος. Αλλά η πικρή αλήθεια είναι πως λύσεις μόνο με όφελος και χωρίς κόστος δεν μπορούν να υπάρξουν σε αυτό το θέμα. Και, δυστυχώς, όλες οι πολιτικές παρατάξεις προεκλογικά δίστασαν να μιλήσουν ειλικρινά στον κόσμο μέσα από τα προγράμματά τους, μιλώντας γενικά και αόριστα για «δημιουργία μικρού χώρου καταγραφής». Τώρα πλέον, βλέπουμε την αλήθεια μπροστά μας: είναι αδύνατο να μιλάμε για «μικρό χώρο καταγραφής» όταν καθημερινά έχεις αυτόν τον όγκο εισροών. Επιμένουμε στην ΑΜΕΣΗ ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΟΣΥΜΦΟΡΗΣΗΣ και μετεγκατάστασης σε χώρο αξιοπρεπή και με τις απαιτούμενες προδιαγραφές.
— Υπάρχουν «ζυμώσεις» μεταξύ των ντόπιων; Διχογνωμίες και διαπληκτισμοί, πάντα αναφορικά με το θέμα για το οποίο συζητάμε;
Η.Γ.: Εννοείται πως υπάρχουν εντάσεις. Αλλά μας έχουν αφήσει μόνους και απροστάτευτους. Όχι μόνο εμάς, αλλά και τους 7.000 ανθρώπους που στοιβάζονται σε ένα χώρο χωρητικότητας 700 ατόμων. Η ανεπάρκεια της προηγούμενης αλλά και της τωρινής κυβέρνησης, αυξάνει τον παραλογισμό και δημιουργεί εντάσεις. Και ανησυχείς πολύ περισσότερο όταν βλέπεις ανθρώπους σοβαρούς να βρίσκονται πλέον εκτός εαυτού.
Ξέρεις πώς νιώθουμε; Είμαστε όλοι μέσα σε ένα δωμάτιο, όλοι, εμείς… οι πρόσφυγες, οι μετανάστες, οι παραβατικοί, τα μικρά παιδιά, και το δωμάτιο πλημμυρίζει. Η στάθμη διαρκώς ανεβαίνει. Και οι γείτονές μας κάθονται και παρακολουθούν. Και αρνούνται να ανοίξουν ένα παράθυρο για να βγει το νερό. Οι «γείτονές μας» είναι όλοι αυτοί στην ελληνική επικράτεια που αρνούνται να δεχτούν πρόσφυγες. Και δεν τους νοιάζει καθόλου αυτό που ζούμε στη Σάμο. Και, από τη μία, ζητάνε από την Ευρώπη να ανοίξει τα σύνορά της, αλλά οι ίδιοι αρνούνται να ανοίξουν τα δικά τους για να δεχτούν 300-400 μετανάστες. Δεν τους ζήτησε κανείς να γίνουν «Σάμος». Για να γίνει Σάμος μία πόλη 30.000 κατοίκων, θα πρέπει να φιλοξενήσει 30.000 πρόσφυγες. Να γίνει ένα προς ένα.
Όσο λοιπόν μένουμε μόνοι μας, τόσο πιο πιθανό είναι να αυξάνονται και οι εντάσεις. Είναι αδύνατο να διαχειριστούμε μόνοι μας όλη αυτή την κατάσταση.
— Τι κερδίζει η Σάμος από τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που ζουν εκεί; Εννοώ, και οικονομικά.
Η.Γ.: Θα σου μιλήσω με αριθμούς, αλλά αλίμονο… αυτοί οι αριθμοί δεν είναι δυνατόν να αποτελέσουν το κριτήριο διαχείρισης του μεταναστευτικού. Δεν μπορούμε δηλαδή να υποστηρίξουμε πως, επειδή βγαίνουν χρήματα, όλα κυλάνε μια χαρά. Υπάρχει η ανθρωπιστική παράμετρος, η οποία είναι υπεράνω όλων. Αν υπολογίσεις πως αυτή τη στιγμή βρίσκονται 7.000 μετανάστες-πρόσφυγες εδώ, οι οποίοι λαμβάνουν έκαστος 90 ευρώ τον μήνα (αυτά τα περί 400 ευρώ ανά άτομο τον μήνα είναι ανοησίες), μιλάμε δηλαδή για 630.000 ευρώ. Πολλοί εξ αυτών λαμβάνουν και χρήματα από συγγενείς και φίλους από την Ευρώπη. Η Western Union, όποτε και να περάσεις, έχει ουρές. Όχι για να στείλουν χρήματα, αλλά για να λάβουν. Πεντακόσια άτομα εργάζονται σε ΜΚΟ, σώματα ασφαλείας, μίσθωση χώρων επαγγελματικών και σπιτιών… μιλάμε για ένα ποσό που συνολικά ξεπερνά το 1,5 εκατομμύριο ευρώ τον μήνα. Αυτά τα χρήματα ουσιαστικά μένουν στο νησί, άνθρωποι και φορείς τα ξοδεύουν σε εμάς.
— Συνιστά αυτό ένα επιπλέον πεδίο αντεγκλήσεων;
Η.Γ.: Σαφώς.
— Πεντακόσιοι εργαζόμενοι σε 15 ΜΚΟ. Έχει αρχίζει να δημιουργείται μια μάλλον δυσάρεστη εικόνα για κάποιες ΜΚΟ…
Η.Γ.: Και η δραστηριοποίηση των ΜΚΟ αποτελεί αφορμή αντεγκλήσεων. Η αδυναμία της κυβέρνησης να τις ελέγξει έχει ως αποτέλεσμα ο κόσμος να τις απαξιώνει όλες. Ας ελεγχθούν, ας διαπιστώσουν από τους ελέγχους ποιες έχουν λόγο ύπαρξης και ποιες όχι και ας μείνουν μόνο αυτές που μπορούν πράγματι να προσφέρουν. Η κρατική αδράνεια στο συγκεκριμένο ζήτημα έχει ως αποτέλεσμα να στοχοποιούνται όλες και να καίγονται μαζί με τα ξερά και τα χλωρά.
— Πείτε μου κάτι άλλο. Μάθαμε για κάποιο επεισόδιο που συνέβη στο hot spot. Κυκλοφόρησε μάλιστα τότε φωτογραφικό υλικό που έδειχνε μετανάστες να κοιμούνται σε εγκαταστάσεις ΜΚΟ αλλά και στους δρόμους.
Η.Γ.: Κυριάκο, προ ενός μηνός περίπου υπήρξε μαχαίρωμα Σύρου από Αφγανούς. Μιλάμε για πιτσιρίκια… Το μαχαίρωμα ακολούθησε πανικός και πυρκαγιά στο hot spot. Χιλιάδες άνθρωποι βρέθηκαν μέσα στην πόλη. Περίπου χίλια άτομα φιλοξενήθηκαν μέσα στους χώρους των ΜΚΟ. Δυστυχώς τοπικά από τους αρμοδίους υπήρξε μεγάλη αδράνεια, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να κυκλοφορείς για τρεις μέρες στο κέντρο και να βλέπεις να κοιμάται κόσμος κάτω από πέργκολες και τέντες, σε πλατείες και πεζοδρόμια…
Σου αναπτύσσω μία υπόθεση εργασίας: Γίνεται στη Σάμο σεισμός και βρίσκεται κόσμος χωρίς σπίτι. Είμαι σίγουρος πως υπάρχει σχέδιο αντιμετώπισης τέτοιας είδους κρίσης. Μπορεί να μη θέλουμε τους μετανάστες στο νησί… να μην αντέχουμε να τους βλέπουμε… μπορεί χίλια δυο. Αλλά θα πρέπει να υπάρχει ανάλογο σχέδιο αντιμετώπισης κρίσης και όταν, λ.χ., θα καεί το ΚΥΤ και κόσμος θα μείνει χωρίς στέγη. Αυτό που σου περιγράφω είναι πιθανό σενάριο. Και όταν συνέβη προ μηνός, ήμαστε τυχεροί επειδή θα μπορούσε να συμβεί σε μεγαλύτερη ένταση. Δεν είναι μόνο θέμα ανθρωπισμού, που είναι το πρώτιστο, αλλά και υγιεινής: δεν μπορείς να αφήσεις εσαεί χιλιάδες κόσμο να κοιμάται παντού μες στην πόλη και να κάνει την ανάγκη του όπου βρει.
— Μάλιστα. Μιλήστε μας, παρακαλώ, για τις υπηρεσίες και τα σώματα ασφαλείας στο νησί, και για το πόσο έχουν επιβαρυνθεί από την υπάρχουσα κατάσταση.
Η.Γ.: Ανοίγετε ένα από τα μείζονα θέματα που απορρέουν από το μεταναστευτικό. Προφανώς, το Λιμενικό Σώμα σηκώνει μεγάλο βάρος του μεταναστευτικού. Η εικόνα επίσης είναι τραγική στο Νοσοκομείο Σάμου. Σκεφτείτε τι μπορεί να συμβαίνει σε ένα νοσοκομείο που έχει υποδομές για να εξυπηρετεί κάποιον συγκεκριμένο πληθυσμό όταν σε αυτό προστεθούν άλλοι 7.000 άνθρωποι, οι οποίοι μάλιστα ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες. Η γραφειοκρατία επηρεάζει και τα δικαστήρια. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία επίσης είναι διαρκώς σε εγρήγορση λόγω της έκρυθμης κατάστασης στο hot spot. Το εξωφρενικό που άκουσα από πυροσβέστη που συμμετείχε στην κατάσβεση της τελευταίας πυρκαγιάς ήταν πως, κατά τη διάρκειά της, το μεγαλύτερο πρόβλημα που είχαν να αντιμετωπίσουν ήταν τα ποντίκια, τα οποία στον χώρο του hot spot είναι άφθονα, με αποτέλεσμα προκειμένου να σωθούν να γαντζώνονται πάνω στους πυροσβέστες που έριχναν το νερό. Αφήνω τελευταία την Αστυνομία, επειδή εκεί είχα την πιο σκληρή εμπειρία: Ένας μεγάλος αριθμός μεταναστών είναι εξαρτημένος από ουσίες. Όταν ξεφύγουν, οι αστυνομικοί τούς συλλαμβάνουν και τους πηγαίνουν στο ΑΤ Σάμου. Αν μπει κάποιος στο Αστυνομικό Τμήμα, θα διαπιστώσει πως οι από γυψοσανίδα κατασκευασμένοι τοίχοι είναι όλοι σπασμένοι. Ας δούμε γιατί συμβαίνει αυτό: Οι εξαρτημένοι όταν συλλαμβάνονται είναι πολύ πιθανό να πάθουν κρίση. Αρχίζουν να χτυπάνε με χέρια και με πόδια τους τοίχους. Όταν τους τα δένουν, αρχίζουν και χτυπούν το κεφάλι τους. Τότε τους ξαπλώνουν και τους βάζουν κράνος. Και η αλήθεια είναι πως δεν μπορούν να κάνουν κάτι άλλο. Τα συγκεκριμένα άτομα χρειάζονται άμεσα ψυχιατρική κλινική. Η οποία όμως δεν υπάρχει στη Σάμο. Και έτσι καλείται η Αστυνομία να κάνει δουλειά που δεν είναι δική της. Και έχει συμβεί να μπει υπάλληλος ΜΚΟ, να δει την εικόνα με τον μετανάστη δεμένο και με το κράνος στο πάτωμα και να αρχίσει να διαμαρτύρεται για αυτό που βλέπει. Άντε να του εξηγήσεις…
— Πείτε μας, σας παρακαλώ, τη δική σας θέση. Τι λύσεις θα προτείνατε εσείς;
Η.Γ.: Θα σου πω.
- Αποσυμφόρηση.
- Μετεγκατάσταση του ΚΥΤ.
- Φύλαξη θαλασσίων συνόρων.
- Στελέχωση υπηρεσιών στην πόλη της Σάμου.
- Ο τωρινός χώρος του ΚΥΤ στην πόλη της Σάμου να παραχωρηθεί στον Δήμο Σάμου προκειμένου να κατασκευαστούν εγκαταστάσεις προς όφελος των πολιτών (π.χ., αθλητικοί χώροι).
- Άμεσα το υπουργείο Τουρισμού να διαχειριστεί την κρίση στα νησιά που σηκώνουν το βάρος του μεταναστευτικού και να δώσει βαρύτητα στην προβολή τους.
- ΚΕΔΚΕ και κυβέρνηση να λάβουν μέτρα, να είναι ειλικρινείς και να απευθυνθούν στις κοινωνίες ούτως ώστε να σταματήσει όλη αυτή η ιστορία με τις διαμαρτυρίες και τη μη αποδοχή φιλοξενίας μεταναστών σε άλλες περιοχές της Ελλάδος.
- Δημοσιοποίηση της κατάστασης στη Σάμο. Ο καθένας μας, με τις όποιες δυνάμεις του, οφείλει να πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση. Και είναι πολύ σημαντικό που ο νέος Δήμαρχός μας με συνέπεια, σοβαρότητα και αξιοπρέπεια εξυπηρετεί αυτό τον στόχο.
ΜΗ ΜΑΣ ΑΦΗΝΕΤΕ ΜΟΝΟΥΣ!
— Αγαπητέ κύριε Γιαννουλόπουλε, σας ευχαριστώ θερμά.
Η.Γ.: Ευχαριστώ πολύ. Πείτε μου, παρακαλώ, πότε θα δημοσιευτεί για να τη δείξω στη μάνα μου που μου λέει διαρκώς πως δεν έκανα τίποτα στη ζωή μου.
