Ο Μιχαήλ Νικολάγιεβιτς Τουχατσέφσκι (1893-1937) στα 44 χρόνια που έζησε, κατάφερε να διακριθεί ως ένας από τους σημαντικότερους στρατιωτικούς ιθύνοντες και ηγήτορες δύο αυτοκρατοριών, της τσαρικής Ρωσίας και της Μπολσεβίκικης Ε.Σ.Σ.Δ.
Παρά το νεαρό της ηλικίας του, η στρατιωτική του ιδιοφυΐα ήταν εκείνη που τον ανέδειξε ως μάχιμο αξιωματικό, θεωρητικό του πολέμου, αλλά και στρατάρχη της Ε.Σ.Σ.Δ. το 1935.
Το 1937 εκτελέστηκε ως μέλος και ηγετικό στέλεχος της «στρατιωτικής-τροτσκιστικής συνομωσίας» που είχε ως στόχο την αποκαθήλωση του Στάλιν, την κατάργηση της σοβιετικής εξουσίας, την παλινόρθωση του καπιταλισμού.
Η δίκη του, ήταν ανάμεσα σε εκείνες που έμειναν στην ιστορία ως «Δίκες της Μόσχας» και διεξήχθηκαν στο απόγειο της σταλινικής τρομοκρατίας. Χρησίμευσε όμως ως πρόσχημα για εκτεταμένες εκκαθαρίσεις στις τάξεις του Κόκκινου στρατού, όταν εκατοντάδες ανώτατα στρατιωτικά στελέχη εκτελέστηκαν ή στάλθηκαν στα Γκουλάγκ, με αποτέλεσμα την πλημμελή προετοιμασία του στρατεύματος για τον επερχόμενο πόλεμο με τη Γερμανία και τις καταστροφικές ήττες τα πρώτα χρόνια. Στη συνέχεια βέβαια, πολλοί από τους στρατηγούς που επιβίωναν ως κρατούμενοι στα Γκουλάγκ, ανακλήθηκαν στην ενεργό υπηρεσία και συνέβαλαν στην τελική νίκη κατά του γερμανικού ναζισμού. Η ζημιά όμως είχε γίνει.
Όπως λέει και ο Δανιήλ Γκράνιν, παρασημοφορημένος πολεμιστής και συγγραφέας, τον οποίο οι σύγχρονοι αποκαλούν «Πατέρα του έθνους» σε μία συνέντευξη που έδωσε λίγο πριν πεθάνει σε μεγάλη ηλικία, όταν έμαθε πως ο τελικός απολογισμός των θυμάτων της Ε.Σ.Σ.Δ. στον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο έφτασε τα 42.000.000 σύμφωνα με υπολογισμούς ιστορικών που απέκτησαν πρόσφατα πρόσβαση σε αρχειακό υλικό: «Αυτός δεν είναι αριθμός, είναι μοναξιά».
Ο Μιχαήλ Τουχατσέφσκι αποκαταστάθηκε το 1956.
Σε δύο συνέχειες θα δημοσιεύσουμε την «απολογία» του στους ανακριτές. Ο αναγνώστης μπορεί μόνος του να κρίνει το κείμενο, να δει τις υποβολιμαίες απαντήσεις που δίνει ο περήφανος στρατάρχης, όταν κατάλαβε πως το παιχνίδι ήταν στημένο. Θα διαβάσει ο αναγνώστης δεκάδες ονόματα στρατιωτικών, πολλοί από τους οποίους εκτελέστηκαν. Κάποιοι γλίτωσαν και πολέμησαν. Θα διαπιστώσει, επίσης, ο αναγνώστης την μεθοδικότητα των ανακριτών ως προς τη συγγραφή του σεναρίου που θα χρησιμεύσει στη συνέχεια για τις εκκαθαρίσεις. Το μόνο που μένει στον αναγνώστη είναι να αξιολογήσει το συγκεκριμένο κείμενο, λαμβάνοντας υπ? όψιν του την εποχή, τις συνθήκες και τους καταναγκασμούς του κρατούμενου.
Μέρος Β΄
Αρχικά στον Κάμενεφ ανατέθηκε η αποστολή να κάνει δολιοφθορές στον τομέα της στρατιωτικής οικονομίας, την οποία καθοδηγούσε ως τρίτος αναπληρωτής του Λαϊκού Κομισάριου. Στη συνέχεια ο Κάμενεφ ανέπτυξε δραστηριότητα δολιοφθορώ ως επικεφαλής των αντιαεροπορικών στρατευμάτων. Η αντιαεροπορική άμυνα σημαντικών στόχων, όπως η Μόσχα, το Λένινγκραντ, το Κίεβο, το Μπακού, σχεδιαζόταν από αυτόν κατά τέτοιο τρόπο ώστε ο τομέας που καλυπτόταν από ένα πολυεπίπεδο στρώμα αντιαεροπορικών βολών αλλά και ένα κύμα μεμονωμένων βολών, να μην αντιστοιχεί στα διαθέσιμα μέσα αντιαεροπορικού πυροβολικού, τα αερόστατα κάλυψης δεν επαρκούσαν, το δίκτυο εναέριας παρατήρησης και έγκαιρης ενημέρωσης δεν διέθετε δικές της τηλεπικοινωνίες, αλλά στηριζόταν στο δίκτυο επικοινωνιών του Λαϊκού Κομισαριάτου Τηλεπικοινωνιών κ.λπ.
Τον Ρόχινσον τον έκανα μέλος της συνωμοτικής οργάνωσης το 1933 ή το 1934. Είχα ακούσει τον Φέλντμαν ότι ο Ρόχινσον τόσο λόγω του παρελθόντος του, όσο και λόγω της φοίτησής του στην Ακαδημία έχει χαρακτήρα ασταθούς κομμουνιστή, τον οποίο, πιθανόν, εύκολα μπορούμε να στρατολογήσουμε στη συνωμοσία μας. Συζήτησα πολλές φορές με τον Ρόχινσον τόσο κατά τη διάρκεια των γυμνασίων στο πεδίο βολής, όσο και κατά τη διάρκεια των εισηγήσεων του στο γραφείο μου. Αφού τον ερεύνησα καλά, του πρότεινα να ενταχθεί στη στρατιωτική συνωμοσία και συμφώνησε. Ο Ρόχινσον ήταν εκείνος που μύησε στην δολιοφθορά τους Γκέντλερ και Λίμπερμαν.
Ο προσεταιρισμός του Πριμακόφ στη συνωμοσία έγινε το 1933 ή το 1934, όταν πήρε μετάθεση στη Μόσχα. Ο Πιμακόφ με ενημέρωσε πως στην τροτσκιστική του δράση συνδέεται με τον Καζάνσκι. Κουρκόφ, Σμιτ και Ζιουκ.
Μετά τη συζήτηση με τον Πριμακόφ ήρθα σε επαφή με τον Πιατακόφ, ο οποίος μου επανέλαβε τις ίδιες πληροφορίες που είχε ήδη δώσει στον Πριμακόφ. Ο Πιατακόφ είπε πως είναι ιδιαίτερα ανήσυχος με τα ζητήματα δολιοφθοράς στην αμυντική βιομηχανία, πως στη χημεία γνωρίζει τι πρέπει να κάνει, μα σε ό,τι αφορά τη βιομηχανία του πυροβολικού, παρακαλεί τον Γιεφίμορφ, για τη συμμετοχή του οποίου στη συνωμοσία έμαθε από τον Πιατακόφ, να έρθει σε επαφή με τον Γιέρμαν και τον Κραζέφσκι, οι οποίοι δουλεύουν στη Γενική Διεύθυνση Υγειονομικού. Την αποστολή αυτή την ανέθεσα στον Γιεφίμοφ.
Τον χειμώνα του 1933 - 1934 ο Πιατακόφ με ενημέρωσε πως ο Τρότσκι μας ανέθεσε την διασφάλιση της ήττας της Ε.Σ.Σ.Δ. στον πόλεμο, ακόμη κι αν χρειαστεί να δώσουμε στον Γερμανούς την Ουκρανία και στους Γιαπωνέζους το Πριμόριε. Για την προετοιμασία της ήττας θα πρέπει να συγκεντρωθούν όλες οι δυνάμεις τόσο στο εσωτερικό της Ε.Σ.Σ.Δ., όσο και στο εξωτερικό∙ συγκεκριμένα, ο Πιατακόφ είπε πως ο Τρότσκι θεωρεί απαραίτητη την τοποθέτηση δικών τους ανθρώπων στην Κομμουνιστική Διεθνή. Ο Πιατακόφ είπε συνάμα πως, φυσικά, οι συνθήκες απαιτούν την παλινόρθωση του καπιταλισμού στη χώρα.
Κατά τη διαδικασία λήψη εντολών του Τρότσκι για την ανάπτυξη κατασκοπευτικής, υπονομευτικής και τρομοκρατικής δράσης, το κέντρο της συνωμοσίας, στο οποίο, εκτός από εμένα, συμμετείχαν, με τη σειρά εισδοχής, οι Φέλντμαν, Έιντεμαν, Κάμενεφ, Πριμακόφ, Ουμπορέβιτς, Γιακόρ και με τον οποίο συνδέονταν στενά οι Γκαμάρικ και Κορκ, έδωσε στα σημαίνοντα μέλη της συνωμοσίας εντολές για το πως θα δράσουν, οι οποίες ήταν απόρροια των ανωτέρω εντολών. Τα μέλη του κέντρου σπανίως συνεδρίαζαν σε απαρτία, λόγω τήρησης των κανόνων συνωμοτικότητας. Συχνά όμως συγκεντρώνονταν μεμονωμένα μέλη, τα οποία έπρεπε να συναντηθούν για υπηρεσιακούς λόγους.
Κατ? αυτόν τον τρόπο, αναπτύσσοντας την πλατφόρμα από την υποστήριξη των δεξιών στον αγώνα τους κατά της γενικής γραμμής του κόμματος, προσθέτοντας, στη συνέχεια, τα τροτσκιστικά συνθήματα, σε τελική ανάλυση η αντισοβιετική στρατιωτική - τροτσκιστική συνομωσία πήρε το δρόμο της αντεπαναστατικής αποκαθήλωσης της σοβιετικής εξουσίας, της τρομοκρατίας, της κατασκοπίας, της δολιοφθοράς, της ηττοπαθούς δράσης, της παλινόρθωσης του καπιταλισμού στην Ε.Σ.Σ.Δ.
* * *
Το 1934 ανατέθηκε στον Γιεφίμοφ η αποστολή να οργανώσει δολιοφθορά στο πυροβολικό, συγκεκριμένα, στον τομέα της παραλαβής άχρηστων οβίδων από τη βιομηχανία, της παραλαβή προϊόντων χωρίς την τήρηση των προδιογραφών κ.λπ. καθώς επίσης του προτάθηκε να δώσει στους Γερμανούς στοιχεία για τον αριθμό των αποθεμάτων μας σε οβίδες πυροβολικού. Πέρα από αυτό, τον χειμώνα του 1935-1936 ανέθεσα στους Γιεφίμοφ και Ολσέφσκι την αποστολή να προετοιμάσουν κατά τη διάρκεια του πολέμου ομάδες δολιοφθοράς για να ανατινάξουν τις μεγαλύτερες αποθήκες πυροβολικού.
Ο Τουρόφσκι το 1936 με ενημέρωσε ότι ο Σαμπίνιν παρέδωσε τα αμυντικά σχέδια της περιοχής Λετιτσέφσκι, στην πολωνική κατασκοπία.
Ο Αλαφούζο έδωσε στην πολωνική και γερμανική κατασκοπία, με ποιο τρόπο δεν γνωρίζω, στοιχεία για την αεροπορία και τις μηχανοκίνητες μονάδες, καθώς επίσης για την οργάνωση της αντιαεροπορικής άμυνας στην περιοχή της Βερίγγειας θάλασσας αλλά και της στρατιωτικής περιοχής του Καυκάσου.
Το κέντρο της στρατιωτικής συνομωσίας αντιμετώπισε το ζήτημα της σύνδεσης με τα ξένα, κυρίως το γερμανικό γενικό επιτελείο, κατά τη διάρκεια του πολέμου. Άρχισε να αναζήτηση σχέσεων για αυτή τη σύνδεση.
Το κέντρο της αντισοβιετικής στρατιωτικής-τροτσκιστικής συνομωσίας είχε και δράση δολιοφθοράς αποκλειστικά ως προς τα σημερινά όργανα διοίκησης του Κόκκινου στρατού, μη επιτρέποντας τον διορισμό επιτροπών, ομάδων κ.λπ. Κάθε δράση έπρεπε να γίνεται αποκλειστικά στο σύστημα των τρεχουσών διαδικασιών, να εντάσσεται στο σύστημα αξιοποιώντας του πόρους και τις προθεσμίες. Εκεί όπου η δολιοφθορά είχε επιτυχία, στο τέλος του χρόνου υπήρχαν σημαντικοί αδιάθετοι οικονομικοί πόροι.
Το 1935 ανεβαίνοντας τη σκάλα για την συνεδρίαση της ολομέλειας της Κεντρικής Επιτροπής, στην οποία εξεταζόταν το ζήτημα του Ενουκίντζε, συνάντησα τον τελευταίο ο οποίος μου είπε πως σε σχέση με την υπόθεσή του, φυσικά, περιπλέκεται πολύ η προετοιμασία του «αυλικού πραξικοπήματος», αλλά, πάλι σε σχέση με αυτό, επειδή συμμετέχει και η ηγεσία της N.K.V.D., ελπίζει πως η υπόθεση δεν είναι χαμένη. Μεταξύ των άλλων, ο Ενουκίντζε είπε πως καλό θα ήταν να αποκτήσω επαφή με τον Καραχάν, έμπιστο άνθρωπο, αφού γνωρίζει καλά τα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής.
Μετά τις υποδείξεις του Ενουκίντζε άρχισα να προσέχω τις συζητήσεις με τον Γιάγκοντα, αλλά δεν είχα καμία άμεση συζήτηση μαζί του. Δύο φράσεις του Γιάγκοντα, νόμισα πως ήταν υπαινιγμοί πως έχει γνώση του ρόλου μου στην στρατιωτική συνομωσία. Στη δεξίωση για τα 60 χρόνια του Καλίνιν ο Γιάγκοντα με ρώτησε: «Λοιπόν, τι κάνει ο πρώτος των αγωνιστών», ενώ το 1936 κατά τη διάρκεια της παρέλασης στην Κόκκινη πλατεία μου είπε: «Σε περίπτωση ανάγκης οι στρατιωτικοί πρέπει να μπορούν να μεταφέρουν δυνάμεις στην Μόσχα», πράγμα που εξέλαβε ως υπαινιγμό υποστήριξης του «αυλικού πραξικοπήματος».
Αφού στρατολόγησα τον Μπελίτσκι, του ανέθεσα να βοηθάει τον Έιντεμαν στην υλοποίηση των αποστολών δολιοφθοράς.
Τον Βόλπε τον στρατολόγησα το 1935, αφού τον είχε για ένα μεγάλο διάστημα τον προετοίμαζε ο Μπελίτσκι, τους Γκέκερ και Τσαϊκόφσκι τους στρατολόγησα το 1935.
(Στη συνέχεια ο Τουχατσέφσκι περιγράφει πως αργότερα στρατολόγησε τους Ολσάνσκι. Σεργκέγιεφ και άλλους στρατιωτικούς)
... Οι Ουμπορέβιτς και Γιακίρ άσκησαν κριτική στη σύνθεση των μελών του κέντρου στης συνομωσίας. Θεωρούν πως η σύνθεση του ήταν πολύ «εξωκομματική». Ο Γιακίρ θεωρούσε αναγκαία την ενίσχυση όχι μόνο του κέντρου, αλλά και των απλών μελών με μεγαλύτερο κομματικό και πολιτικό βάρος.
Ο Γιακίρ έθεσε το ζήτημα μήπως ήταν ορθότερο το κέντρο της αντισοβιετικής στρατιωτικής - τροτσκιστικής συνομωσίας να ενωθεί με το κέντρο των δεξιών ή των τροτσκιστών.
Είπα στον Γιακίρ πως θα ήταν πολύ σημαντικό για το κέντρο της στρατιωτικής συνομωσίας, να μετατεθεί ο ίδιος στην Μόσχα και κατ? αυτόν τον τρόπο του έγινε πρόταση να αναλάβει καθήκοντα αρχηγού της Πολεμικής Αεροπορίας και αναπληρωτή του Λαϊκού Κομισάριου. Ωστόσο, ο Γιακίρ με την υποστήριξη του Ουμπορέβιτς δεν συμφώνησε και με κατηγορηματικό τρόπο ενώπιον του Βοροσίλοφ και του Στάλιν, έθεσε το ζήτημα της διαφωνίας του και έτσι η πρόταση ακυρώθηκε. Ο Γιακίρ θεωρούσε πιο σημαντικό να παραμείνει στην ηγεσία της Στρατιωτικής Περιοχής του Καυκάσου. Χάριν αυτού, η ηγετική ομάδα της συνομωσίας έχασε την ευκαιρία να διεισδύσει στην ηγεσία της Πολεμικής Αεροπορίας.
Υπέδειξα στον Γιακίρ ότι για να αποκτήσει μεγαλύτερο αναλυτικό βάθος η στρατιωτική συνομωσία, θα έπρεπε να προσελκύσει περισσότερα πολιτικά στελέχη και πως καλύτερα από όλους αυτή την αποστολή μπορεί να την εκτελέσει ο ίδιος. Ο Γιακίρ συμφώνησε και ανέλαβε την εκτέλεση αυτής της αποστολής.
Ο Γιακίρ πρόσεξε πως στη συνομωσία έχουν εμπλακεί πολλά στελέχη του ναυτικού. Ενημέρωσα τον Γιακίρ και τον Ουμπορέβιτς πως ο στόλος μας είναι προς το παρόν πολύ αδύναμος και πως στο αμέσως προσεχώς διάστημα, ούτε σε περίοδο ειρήνης, ούτε σε περίοδο πολέμου δεν θα μπορέσει να διαδραματίσει κάποιον αποφασιστικό ρόλο.
Το 1935, όταν μία φορά στο γραφείο του Γκαμάρνικ, ο τελευταίος μου είπε πως έμαθε από τον Γιακίρ και τον Ουμπορέβιτς για την στρατιωτική συνομωσία και θα τη βοηθήσει, ιδιαίτερα όσον αφορά τις δολιοφθορές στην Άπω Ανατολή. Ο Γκαμάρνικ μου είπε πως δεν πρόκειται να συμμετάσχει επισήμως στο κέντρο της συνομωσίας, αλλά θα έχει επαφή με αυτό μέσω εμού, του Γιακίρ και του Ουμπορέβιτς.
* * *
Οι στρατολογηθέντες (για συμμετοχή στη συνομωσία) ήταν πολλοί. Ωστόσο, ανεξάρτητα από τις συμβουλές για την αναγκαιότητα τήρησης των κανόνων αυστηρής συνωμοτικότητας, είχαμε διαρκείς παραβιάσεις της. Ορισμένα μέλη της συνωμοσίας μάθαιναν στοιχεία, τα οποία έπρεπε να γνωρίζουν μόνο άλλοι κ.λπ. Όλα αυτά αποτελούσαν απειλή αποτυχίας.
Από την άλλη πλευρά, οι επιτυχίες του κόμματος τα τελευταία χρόνια στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού, ήταν τόσο προφανείς, πως δεν μπορούσαμε να μην λάβουμε υπ? όψιν μας το γεγονός πως αποκλειόταν οποιαδήποτε εξέγερση με τη συμμετοχή μεγάλων στρωμάτων του πληθυσμού. Το επίπεδο της πολιτικής συνειδητοποίησης και του ηθικού των μαζών των στρατιωτών του Κόκκινου στρατού ήταν πολύ υψηλό. Ήταν αδύνατο να σκεφτούμε καν πως τα μέλη της συνομωσίας θα κατάφερναν να πάρουν μαζί τους μία ολόκληρη μονάδα προκειμένου να εκτελέσει εγκληματικές αποστολές. Οι ελπίδες του Πριμακόφ ότι θα καταφέρει να πάρει με το μέρος του τις μηχανοκίνητες μονάδες της αντιαεροπορικής άμυνας ήταν απλά φαντασιώσεις.
Ύστερα από τη δολοφονία του Κίροφ η τρομοκρατία έγινε υπόθεση εξαιρετική περίπλοκη και δύσκολη, χάρη στα μέτρα πρόληψης που έλαβε η κυβέρνηση. Αυτό γλαφυρά το απέδειξε η αποτυχία της τρομοκρατικής οργάνωσης του Σμιτ στα γυμνάσια του Καυκάσου.
Κατ΄ αυτόν τον τρόπο, μοναδική ρεαλιστική δυνατότητα ήταν το «αυλικό πραξικόπημα», το οποίο προετοίμαζαν οι δεξιοί από κοινού με στελέχη της N.K.V.D. και, τέλος, η αλλαγή της κατάστασης θα μπορούσε να γίνει μόνο ως αποτέλεσμα μεγάλου πολέμου στην Ε.Σ.Σ.Δ., ιδιαίτερα στην περίπτωση της ήττας.
Αναφορικά με τους Γερμανούς, τόσο εγώ, όσο και οι Ουμπορέβιτς και Γιακίρ, θεωρούσαμε πως ο στρατός τους είναι ακόμη πολύ αδύναμος, ώστε να έχει τη δυνατότητα να επιτεθεί στην Ε.Σ.Σ.Δ.
Συζητήθηκε για το ζήτημα για τις προ του Χίτλερ σχέσεις που είχαμε με τους γερμανικούς στρατιωτικούς κύκλους και πως πρέπει να τις ενισχύσουμε και να προσπαθήσουμε να διακριβώσουμε τις προθέσεις τους απέναντι στην Ε.Σ.Σ.Δ. Για το λόγο αυτό, στις συναντήσεις μας με τους Γερμανούς θα έπρεπε να είμαστε φιλικοί μα επιφυλακτικοί, συζητώντας τις πιθανές συνθήκες του επερχόμενου πολέμου, υπογραμμίζοντας την προσωπική φιλική μας σχέση απέναντι τούς.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο Γιακίρ είπε πως μαζί με τον Γκαμάρνικ και τον Οσεπιάν εργάζονται για την προσέλκυση στη συνομωσία πολιτικών στελεχών του στρατεύματος. Τότε ο Γιακίρ με ρώτησε τις σκέφτομαι σχετικά με τον Μπλιούχερ. Του απάντησα πως έχει κάθε δικαίωμα να είναι δυσαρεστημένος από την κεντρική υπηρεσία και την ηγεσία του στρατεύματος, μα οι σχέσεις του με τον Στάλιν είναι πολύ καλές. Ο Γιακίρ είπε πως γνωρίζει καλά τον Μπλιούχερ και με πρώτη ευκαιρία θα προσπαθήσει να διακριβώσεις τις διαθέσεις του. Αν το έκανε δεν γνωρίζω.
Το φθινόπωρο του 1935 με επισκέφτηκε ο Πούτνα και μου έδωσε ένα σημείωμα από τον Σεντόφ, στο οποίο εξ ονόματος του Τρότσκι ο Σεντόφ επέμενε να προχωρήσουμε σε εντατική προσέλκυση τροτσκιστικών στελεχών στην συνομωσία και σε πιο δραστήρια ανάπτυξη της δράσης μας. Είπα στον Πούτνα να μεταφέρει πως όλα αυτά θα υλοποιηθούν.
Επιπροσθέτως, ο Πούτνα με ενημέρωσε πως ο Τρότσκι έχει πλέον άμεσες σχέσεις με την χιτλερική κυβέρνηση και το γενικό επιτελείο και πως το κέντρο της αντισοβιετικής στρατιωτικής-τροτσκιστικής συνομωσίας έχει πλέον ως αποστολή την προετοιμασία της ήττας σε εκείνα τα μέτωπα όπου θα επιχειρούν οι γερμανικές στρατιές.
Τον χειμώνα του 1935-1936, όπως ανέφερα ήδη, είχα μία συζήτηση με τον Πιατακόφ, κατά τη διάρκεια της οποίας ο τελευταίος με ενημέρωσε για την εντολή του Τρότσκι να διασφαλίσουμε την απόλυτη ήττα της Σοβιετικής Ένωσης στον πόλεμο με την Γερμανία και την Ιαπωνία και για την πιθανότητα απόσπασης από την Ε.Σ.Σ.Δ. της Ουκρανίας και του Πριμόριε. Οι εντολές αυτές μιλούσαν για την αναγκαιότητα εγκαθίδρυσης σχέσεων με τους Γερμανούς, ώστε να καθορίσουμε τις περιοχές όπου θα μετακινήσουν τις στρατιές τους και τις περιοχές όπου θα πρέπει να προετοιμάσουμε την ήττα των σοβιετικών στρατιών.
* * *
Στα τέλη Ιανουαρίου του 1936 έπρεπε να πάω στο Λονδίνο για την κηδεία του Εγγλέζου βασιλιά. Κατά τη διάρκεια της νεκρώσιμης τελετής, αρχικά πεζή και στη συνέχεια με το τραίνο, συζήτησε μαζί μου ο στρατηγός Ρουνστέντ, επικεφαλής της στρατιωτικής αντιπροσωπείας της χιλτερικής κυβέρνησης. Προφανώς, το γερμανικό γενικό επιτελείο είχε ήδη ενημερωθεί από τον Τρότσκι, αφού ο Ρουνστέντ ευθέως μου δήλωσε πως το γερμανικό γενικό επιτελείο γνωρίζω πως είμαι επικεφαλής της στρατιωτικής συνομωσίας στον Κόκκινο στρατό και πως του έχει ανατεθεί η αποστολή να συζητήσει μαζί μου για αμοιβαίως ενδιαφέροντα ζητήματα.
Του επιβεβαίωσα πως οι πληροφορίες του για τη συνομωσία είναι σωστές και για το ότι είμαι επικεφαλής της. Είπα στον Ρουνστέντ πως με ενδιαφέρουν πολύ δύο ζητήματα: σε ποια κατεύθυνση πρέπει να περιμένουμε την επίθεση των γερμανικών στρατιών σε περίπτωση πολέμου με την Ε.Σ.Σ.Δ. καθώς επίσης και ποια χρονιά πρέπει να περιμένουμε την γερμανική εισβολή. Ο Ρουστέντ απέφυγε να απαντήσει στο πρώτο ερώτημα, λέγοντας πως δεν γνωρίζει σε ποια σημεία θα συγκεντρωθούν οι κύριες γερμανικές δυνάμεις, έχει όμως εντολή να μου μεταφέρει πως το βασικό θέατρο των πολεμικών επιχειρήσεων, όπου πρέπει να προετοιμάσουμε την ήττα των κόκκινων στρατιών, είναι η Ουκρανία. Ως προς το ερώτημα για την χρονιά της εισβολής ο Ρουστέντ είπε πως είναι πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί.
Τον Απρίλιο διεξήχθη στην Μόσχα στρατηγικό στρατιωτικό παίγνιο, το οποίο διοργάνωσε το γενικό επιτελείο του Κόκκινου στρατού. Ο Γιακίρ, σύμφωνα με το σενάριο, διοικούσε τις πολωνικές κι εγώ τις γερμανικές στρατιές. Το παίγνιο αυτό μας έδωσε τη δυνατότητα να σκεφτούμε τις επιχειρησιακές δυνατότητες και να μετρήσουμε τις πιθανότητες νίκης για τις δύο πλευρές τόσο συνολικά, όσο και σε μεμονωμένες κατευθύνσεις, για μεμονωμένα μέλη της συνομωσίας. Ως αποτέλεσμα αυτού του παιγνίου είχαμε την επιβεβαίωση των προκαταρκτικών υποθέσεων, σύμφωνα με τις οποίες οι δυνάμεις (αριθμός μεραρχιών) που θα παρατάξει ο Κόκκινος στρατός με την επιστράτευση, δεν επαρκούν για την υλοποίηση των στόχων που θα τους ανατεθούν στα δυτικά σύνορα.
Με την υπόθεση εργασίας ότι οι κύριες γερμανικές δυνάμεις θα επιτεθούν προς την πλευρά της Ουκρανίας, κατέληξα στο συμπέρασμα πως αν το επιχειρησιακό μας σχέδιο με βελτιωθεί, τότε αρχικά το Ουκρανικό και στη συνέχεια το Λευκορωσικό μέτωπο αντιμετωπίζουν την απειλή της ήττας. Αν σε αυτό προσθέσουμε και τις ενέργειες δολιοφθοράς, τότε αυτή η πιθανότητα αυξάνεται πολύ.
Έδωσα εντολή στον Γιακίρ και τον Ουμπορέβιτς να επεξεργαστούν λεπτομερώς το επιχειρησιακό σχέδιο για την Ουκρανία και τη Λευκορωσία και το σχεδιασμό των ενεργειών δολιοφθοράς, οι οποίες θα συμβάλλουν στην ήττα των στρατευμάτων μας.
* * *
Σε σχέση με την υπόθεση του Ζινόβιεφ είχαν ξεκινήσει οι συλλήψεις των μελών της αντισοβιετικής στρατιωτικής-τροτσκιστικής συνομωσίας. Τα μέλη της συνομωσίας εκτίμησαν πως η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή. Μπορούσαμε να περιμένουμε κι άλλες συλλήψεις, ενώ επιπλέον οι Πριμακόφ, Πούτνα και Τουρόφσκι, γνώριζαν πολύ καλά πολλά μέλη της συνομωσίας μέχρι την ηγετική του ομάδα.
Για το λόγο αυτό, αφού συγκεντρωθήκαμε στο γραφείο μου και συζητήσαμε την κατάσταση, το κέντρο αποφάσισε την προσωρινή αναστολή κάθε δράσης, προκειμένου να πετύχουμε την μέγιστη προφύλαξη της δουλειάς που είχαμε ήδη κάνει. Αποφασίστηκε να μην γίνονται συναντήσεις των μελών της συνομωσίας, που δεν έχουν άμεση σχέση με τις υπηρεσιακές ανάγκε.
Πέραν των προαναφερθέντων μελών της αντισοβιετικής στρατιωτικής-τροτσκιστικής συνωμοσίας, τα οποία προσωπικά στρατολόγησα στην οργάνωση, άκουσα από άλλα μέλη της συνομωσίας πως εντάχθηκαν σε αυτή ο Σαβίτσκι, ο Ντοβτόφσκι, ο Κουτιακόφ, ο Κοζίντσκι, ο Τουχαρέλι, ο Οσλάνισκι, ο Ολσέφσκι, ο Στσγκλόφ, ο Γιεκόροφ, (Σχολή της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής), ο Λαβρόφ (Αντιαεροπορική Άμυνα), ο Χρουσταλιόφ, ο Αζάροφ, ο Γιάνελ, ο Λίμπερμαν, ο Γκέντλερ, ο Σάμπλιν, ο Κασέγιεφ, ο Λάπιν, (μέραρχος), ο Λάπιν (μηχανικός), ο Σατίν, ο Ζελεζνιακόφ, ο Οσεπιαν, ο Γιέρμαν, ο Κραζέφσκι, η Ταταϊτσάκ, ο Μποντασκόφ, ο Αρταμόνοφ, ο Βορονκόφ, ο Πέτερσον, ο Σμιτ, ο Ζιουκ, ο Ροζινκό, ο Κουρκόφ, ο Καζάνσκι, ο Ουγκριούμοφ.
Κατάθεση για την επιχειρησιακή ήττα του Κόκκινου στρατού και την δολιοφθορά στον Κόκκινο στρατό, θα παραθέσω σε ξεχωριστά πρακτικά.
Τουχατσέφσκι
Ανέκριναν:
Διευθυντής του 5ου Τμήματος της Γενικής Διεύθυνσης Κρατικής Ασφάλειας του Λαϊκού Κομισαριάτου Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Σ.Σ.Δ.
Κομισάριος Κρατικής Ασφάλειας 2ης τάξης
Λεπλέφσκι
Βοηθός διευθυντή του 5ου Τμήματος της Γενικής Διεύθυνσης Κρατικής Ασφάλειας του Λαϊκού Κομισαριάτου Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Σ.Σ.Δ.
Κομισάριος Κρατικής Ασφάλειας
Ουσακόφ
