Του Επαμεινώνδα Κορώνη*
Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει. Ο δημόσιος και πολιτικός μας λόγος όχι.
Στις πρόσφατες εκλογές στην Δανία κέρδισε ένα σοσιαλιστικό κόμμα με συντηρητικές ακροδεξιές ιδέες στο μεταναστευτικό. Στην γειτονική Ιταλία προετοιμάζεται ένα αντιευρωπαϊκό μέτωπο επωάζοντας την επόμενη κρίση της ευρωζώνης. Σε παγκόσμιο επίπεδο διογκώνεται ο λαϊκισμός, επιδεινώνεται η σχέση μας με το φυσικό περιβάλλον, αλλάζει ριζικά η δημογραφική σύνθεση του πλανήτη, παραμένουν ενεργές οι εστίες των οικονομικών πυρκαγιών που είναι σε έξαρση ή ύφεση από το 2008.
Όσο ασχολούμαστε με τον ΕΟΠΥΥ αλλάζει το παγκόσμιο σύστημα παροχής υγείας και οι φαρμακευτικές αγωγές. Μιλώντας ατέρμονα για τα «κόκκινα» δάνεια δεν βλέπουμε τις θεμελιώσεις μεταβολές στο παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα. Και όσοι χωριζόμαστε σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς ή στοιχιζόμαστε υπέρ ή ενάντια των Πρεσπών αδιαφορούμε για τις ευρύτερες ανακατατάξεις στις γειτονικές ημι-δημοκρατίες, στο Ιράν, στην Β. Αφρική και στην Ασία. Οποιοσδήποτε fund manager στο Λονδίνο θα σας πει ότι ο τρόπος με τον οποίο κινούνται οι επενδυτές στο παγκόσμιο στερέωμα έχει αλλάξει και δεν αρκεί πλέον ολόκληρη η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ για να τους στρέψει προς την χώρα μας.
Μέσα σε αυτό το περίπλοκο περιβάλλον, ο πολιτικός μας λόγος έχει κολλήσει σε μονοθεματικές, ξύλινες και κομματικές ατζέντες. Πολύ σωστά αναλύει ο Anthony Giddens, “η σύγχρονη πολιτική υπεραπλουστεύει και συμπιέζει μια ολοένα πιο περίπλοκη ατζέντα σε έναν περιορισμένο αριθμό συζητήσεων”. Σύμφωνοι, εμάς μας πιέζει ο καθημερινός αγώνας, ο ΦΠΑ, η διατήρηση της εργασίας μας και η συντήρησή μας. Χρέος όμως των πολιτικών μας είναι η παραγωγή οράματος, ιδεών και στρατηγικών κατευθύνσεων. Χωρίς όραμα δεν υπάρχει ηγεσία και συστημική πρόοδος μας διδάσκουν οι βασικές θεωρίες ηγεσίας. Χωρίς μια στέρεη κοσμοθεωρία κάθε άποψη χάνεται σε έναν ωκεανό από πρόσκαιρες τοποθετήσεις για το έλασσον. Ας θυμηθούμε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή που προσδιόριζε ο ίδιος τα εθνικά διακυβεύματα με πυγμή και δυναμικό λόγο.
Ακόμα και αν οι πολιτικοί μας θέλουν να έχουν αναφορές στην καθημερινότητα των πολιτών, πρέπει να κάνουν μια γενναία προσαρμογή στα σύγχρονα θέματα. Σήμερα ο μέσος γονιός αγχώνεται για την χρήση της τεχνολογίας από την νέα γενιά, το βιβλίο «Glow Kids: How Screen Addiction Is Hijacking Our Kids» έχει ξεπουλήσει στην χώρα μας προτού καν μεταφραστεί. Η ασφάλεια της διατροφής είναι ένα κρίσιμο θέμα όπως και ο τρόπος με τον οποίο εξελίσσουμε τις γνώσεις μας. Οι πολιτικοί μας σήμερα δείχνουν μια αφύσικη απόσταση από τέτοια θέματα και δεν συζητούν τις νέες μορφές εργασίας, την κυβερνοασφάλεια, την μπλε φάλαινα, το bullying, την εκπαίδευση από απόσταση και τις αλλαγές που φέρνει το industry 4.0 και τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό. Ψάχνω εδώ και καιρό να θυμηθώ πότε ήταν η τελευταία φορά που μιλήσαμε σοβαρά στην χώρα για το κάπνισμα και τον εθισμό, χωρίς να καταλήγουμε στο αν μπορούμε να καπνίζουμε στα ημι-υπαίθρια μπαράκια.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα γίνει πρωθυπουργός σε ένα καταρρακωμένο περιβάλλον δημόσιου λόγου. Μετά από δέκα χρόνια κρίσης έχουμε κολλήσει στον ΕΝΦΙΑ, στον Καρανίκα, στον Πολάκη. Οι πολιτικοί αναμασάνε την κομματική ατζέντα φοβούμενοι μήπως εκτραπούν από την ημερήσια διάταξη, οι επιφυλλίδες και η αρθρογραφία (όλων μας) μηρυκάζουν τα ίδια και τα ίδια. Σε αυτή την αδράνεια πρέπει να αντισταθεί ο ίδιος, αντλώντας έμπνευση από την πολιτική που μάχεται και ενίοτε βγαίνει εκτός θέματος, προκειμένου να αλλάξει το θέμα και την χώρα.
Στις 8 Ιουλίου δεν θα αλλάξει η πολιτική ψυχοσύνθεση και ανθρωπογεωγραφία της Βουλής. Μπορεί όμως να αλλάξει από τον νέο πρωθυπουργό το λογοπλαίσιο μέσα στο οποίο θα πολιτευθεί. Οφείλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης να ανακατέψει την τράπουλα βάζοντας στο τραπέζι θέματα σημαντικά και ξεχασμένα. Να μας απομακρύνει από την μίζερη λογική του ΣΥΡΙΖΑ. Να μιλήσει για το δημογραφικό, την παγκόσμια οικονομική πραγματικότητα, την νέα τεχνολογία, τις προκλήσεις του πλανήτη και την χώρα μας μέσα σε αυτό που οι Βρεττανοί προσδιορίζουν ως έναν VUCA κόσμο (Volatile, Uncertain, Complex, Ambiguous). Είναι μια κυβέρνηση που δεν πρέπει να έρθει μόνο για να μειώσει τον ΦΠΑ και να δώσει 2.000 ευρώ για κάθε γέννα. Ελπίζουμε ότι έρχεται να εκσυγχρονίσει τον ίδιο τον δημόσιο διάλογο και αν χρειαστεί να βγει εκτός θέματος εκπροσωπώντας και εξηγώντας ένα νέο όραμα.
*Ο κ. Επαμεινώνδας Κορώνης είναι Reader και Διευθυντής του Institute of Leadership Development στο Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου
