Η πόλη του Βερολίνου σόκαρε τους πάντες εφαρμόζοντας πάγωμα των ενοικίων για την επόμενη πενταετία. Είναι σαφές ότι το μέτρο αυτό είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στους απανταχού αριστερούς, εξάλλου και η συγκεκριμένη πόλη κυβερνάται από συνασπισμό σοσιαλδημοκρατών, αριστεράς και πρασίνων, όμως οι αρνητικές του συνέπειες θα επηρεάσουν τους πάντες.
Κι αν νομίζετε ότι αυτά τα γράφω επειδή είμαι φανατικός υπέρμαχος της ελεύθερης αγοράς, δείτε τι έλεγε πριν 20 χρόνια ο Πολ Κρούγκμαν (που μόνο φανατικό υπέρμαχο της αγοράς δεν τον λέει κανείς): «Ο έλεγχος των ενοικίων είναι ένα από τα πιο κατανοητά θέματα στην οικονομική επιστήμη και – τουλάχιστον ανάμεσα στους οικονομολόγους – από τα λιγότερο αμφιλεγόμενα.» Ο Κρούγκμαν, και οι περισσότεροι οικονομολόγοι ξέρουν ότι οι απρόθετες συνέπειες της κρατικής παρέμβασης στο ύψος των ενοικίων είναι χειρότερες από τα ενοίκια πριν τις ρυθμίσεις, οι φτωχοί ουδέποτε κατάφεραν να βρουν τα φτηνά σπίτια που το μέτρο υπόσχεται, η ποιότητα και η ποσότητα των διαθέσιμων ακινήτων πέφτει κατακόρυφα.
Μία χώρα με μεγάλη παράδοση στον έλεγχο των ενοικίων είναι η Σουηδία, όπου τέτοια μέτρα εφαρμόζονται από το 1942. Ο Γκούσταβ Φρίτζον, του σουηδικού ινστιτούτου Timbro, καταγράφει σε πρόσφατη δημοσίευσή του εννέα λόγους για τους οποίους πόλεις σαν το Βερολίνο ή το Λονδίνο που εξετάζει αντίστοιχες ρυθμίσεις, θα έπρεπε να αποφύγουν την πολιτική αυτή μαθαίνοντας από τα λάθη των Σουηδών. Τα πιο συνταρακτικά στοιχεία που αναφέρει είναι τα ακόλουθα:
Η μέση αναμονή για ενοικιαζόμενο διαμέρισμα στην πρωτεύουσα της Σουηδίας είναι 11,3 χρόνια ενώ φτάνει και μέχρι τα 30 για ορισμένα επιδοτούμενα διαμερίσματα. Παράλληλα, αφού τα ενοίκια ακριβαίνουν, οι πολίτες στρέφονται στις αγορές ακινήτων με αποτέλεσμα τον υπερδανεισμό των νοικοκυριών. Όπως γνωρίζει κάθε φοιτητής που έχει διδαχθεί εισαγωγή στα οικονομικά, τα ταβάνια τιμών δημιουργούν μαύρες αγορές. Έτσι και στη Σουηδία αναπτύχθηκαν οι υπενοικιάσεις, αρκετά συχνά παράτυπες, που εκτινάσσουν τις τιμές στο διπλάσιο.
Η λίστα και τα προβλέψιμα προβλήματα που δημιουργούν αυτού του είδους οι παρεμβάσεις είναι γνωστές σε όλους τους οικονομολόγους και στην πλειοψηφία των πολιτικών. Όμως, η δουλειά των πολιτικών δεν είναι να πράττουν πάντα το σωστό. Δουλειά τους είναι να κερδίζουν εκλογές και να διατηρούν την εξουσία. Αν οι πολίτες που τους εκλέγουν κυριεύονται από οικονομικό αναλφαβητισμό και επιθυμούν την εφαρμογή καταστροφικών πολιτικών επειδή έχουν καλές προθέσεις, αρκετοί πολιτικοί θα σπεύσουν να ικανοποιήσουν τα αιτήματά τους.
Για αυτό άλλωστε εμείς οι φιλελεύθεροι πάντοτε προβάλλουμε το κλίμα των ιδεών ως σημαντικότερο δείκτη της πορείας μιας χώρας έναντι της εκάστοτε πολιτικής ή κομματικής συγκυρίας. Το Βερολίνο αποφάσισε όμως, θα υποστεί τις συνέπειες και ίσως μετά από λίγα χρόνια ζημίας και αποτυχίας του συγκεκριμένου μέτρου να επιστρέψει στην πραγματικότητα.
